Aura wrażliwym płucom nie sprzyja

Okres jesienno-zimowy to czas nasilonego występowania schorzeń układu oddechowego u cieląt. Zwróćmy zatem szczególną uwagę na kondycję zwierząt. Jej osłabieniu sprzyja bowiem nie tylko niedostosowane do potrzeb osesków żywienie, ale też nieodpowiednie warunki utrzymania z dużą wilgotnością, przeciągami, brakiem światła, stęchłym powietrzem czy dużą koncentracją szkodliwych gazów.

Choroby płuc najczęściej pojawiają się u cieląt powyżej pierwszego miesiąca życia, a sprzyja temu budowa ich układu oddechowego. Płuca cieląt są relatywnie małe w stosunku do wielkości ciała. Cielę rodzi się z niezupełnie wykształconymi płucami. Ich wzrost i rozwój trwa do 4. tygodnia po urodzeniu, a całkowite ukształtowanie płuca następuje dopiero po roku życia. Płuca cieląt budową różnią się od ludzkich, bo podzielone są na wiele segmentów- płatków, które nie łączą się ze sobą. Gdy nastąpi zapalenie płatka, czynniki zakaźne blokują wymianę gazową i unieczynniają go.


Niewielkie nozdrza małych zwierząt ograniczają przepływ powietrza i sprawiają, że do oddychania musi ono włożyć sporo wysiłku. Aby zaopatrzyć się w tlen cielęta muszą głęboko i bardzo intensywnie oddychać, a tym samym wdychają wiele szkodliwych gazów i mikroorganizmów. Zdrowe cielę wykonuje 30–40 oddechów na minutę. Za występowanie zapalenia płuc odpowiedzialne są patogenny zakaźne – wirusy IBR czy BVD, ale schorzenie wywołać mogą także czynniki niezakaźne np. odsadzanie, stres, złe warunki środowiskowe takie jak: zbyt duże zagęszczenie, wilgoć, przeciągi.

W przypadku podejrzenia choroby układu oddechowego, należy natychmiast rozpocząć leczenie, a chore sztuki odizolować. Jeżeli w stadzie choruje ok. 10% cieląt, to leczeniu powinny być poddane wszystkie sztuki. Podstawą leczenia chorób płuc są antybiotyki o przedłużonym działaniu, które uzupełnia się preparatami wspomagającymi. Pomimo szybko podjętej terapii leczenie chorób płuc u cieląt jest trudne. Dlatego najważniejsza jest tutaj profilaktyka, polegająca na zapewnieniu optymalnych warunków utrzymania, unikania przeciągów, stresu, wilgoci oraz błędów żywieniowych. Pamiętajmy o zasadzie: całe pomieszczenie puste – całe pomieszczenie pełne. Zadbajmy o każdorazowe czyszczenie i dezynfekcję pomieszczeń, świeże powietrze, bez przeciągów, czyste i suche kojce, minimum 1,5–2 m2 powierzchni na cielę.

Najważniejszym elementem profilaktyki zachorowań cieląt jest oczywiście dostarczenie siary. Pobrane wraz z nią ciała odpornościowe, zabezpieczają młody organizm przed zakaźnymi patogenami. Gdy po porodzie osesek otrzyma siarę złej jakości lub pobierze ją zbyt późno, możemy spodziewać się zaburzeń w powstawaniu odporności biernej, a tym samym, zwiększa się ryzyko zachorowalności.

Beata Dąbrowska