Lubisz eksperymentować – uprawiaj kaki

Na przełomie jesieni i zimy, szczególnie przed świętami Bożego Narodzenia, w sklepach zaczyna pojawiać się kaki, zwane również owocem hebanowca, persymoną, hurmą, jabłkiem orientu czy sharoną. Pod tymi nazwami kryje się pochodzący z Chin i Japonii, uprawiany od tysiącleci pyszny owoc.

Hebanowiec to jedna z roślin cieplarnianych, ale niektóre z odmian, m.in. rosyjskie i ukraińskie, wytrzymują spadki temperatur do nawet –30°C. Niestety, nie wszystkie znajdujące się w sprzedaży owoce hebanowca mają pestki. Odmiany partenokarpiczne, czyli wytwarzające owoce bez żywotnych nasion, wydają owoce pozbawione pestki. Owoce odmian pestkowych są większe, mają lepszy smak, zawierają od 2 do 8 pestek, które wyglądem przypominają pestkę śliwki, są brązowe, długości około 2 cm, lekko spłaszczone.

Pomarańczowe jagody
Owoce persymony to jagody, które osiągają wagę nawet 50 dag. Mogą być jedzone ze skórką, choć ta bywa twarda i lepiej, gdy je obierzemy. Miąższ jest lekko galaretowaty, bardzo smaczny, słodki, soczysty. Niektórzy porównują smak kaki do jabłka, gruszki, dyni, innym kojarzy się z brzoskwinią. Jeszcze inni uważają, że to połączenie smaku pomidora z morelą. Niedojrzały owoc jest gorzki, ale w temperaturze pokojowej po dwóch dniach dojrzeje. Dojrzałe nie nadają się do długiego przechowywania, bo łatwo się psują. Można trzymać je w lodówce i wyjmować tuż przed spożyciem.

Owoce z nasionami powinny być dojrzałe, o jednolicie zabarwionej, ciemnopomarańczowej skórce, w dotyku zbliżone do miękkiego pomidora. Taki owoc kroimy na pół, a wydobyte pestki dokładnie myjemy, pozbywając się resztek miąższu. Szykujemy papierowy ręcznik kuchenny, nasączamy go wodą, zawijamy w niego nasiona i wkładamy do woreczka strunowego (woreczki z suwakiem lub taśmą) i szczelnie zamykamy, a następnie umieszczamy w lodówce na ok. 3 miesiące. Sprawdzamy co pewien czas, czy ręcznik jest wilgotny. Jeśli jest suchy, nasączamy go wodą. Ten proces schłodzenia, czyli stratyfikacja, jest stosowany często w ogrodnictwie do przełamania spoczynku zimowego i lepszego kiełkowania. Na przełomie marca i kwietnia nasiona kaki wysiewamy do doniczek wypełnionych torfem, wciskając je delikatnie w podłoże na głębokość około 2–3 cm. Doniczki otulamy folią spożywczą, żeby podłoże nie traciło wilgoci i stale utrzymywała się temperatura na poziomie 20–25°C. Po upływie około 3 tygodni siewki zaczynają kiełkować. Zdejmujemy folię, a doniczki ustawiamy na parapecie południowego okna i utrzymujemy w ciągu dnia temperaturę na poziomie 20–23°C, nocą – około 16°C. Gdy rośliny wypuszczą po 4 liście, przesadzamy je do dwa razy większych doniczek.

Kaki w ogrodzie
Temperatury panujące w naszym kraju są odpowiednie dla całorocznej uprawy persymony w ogrodzie. Musimy jednak zapewnić jej stanowisko osłonięte, zaciszne i nasłonecznione. Preferuje glebę żyzną, przepuszczalną, gliniastą, wilgotną o pH obojętnym. Persymona należy do najbardziej wytrzymałych roślin egzotycznych, ale młode drzewka koniecznie musimy chronić przed mrozem, okrywając części nadziemne włókniną, a części podziemne chroniąc grubą warstwą ściółki.

Gotowe drzewka możemy także nabyć w szkółkach już od wiosny, można również zamówić nasiona i samemu wyhodować roślinę. Odmiany, które powinny udać się w naszym klimacie, to np. Nikita’s, Rosseyanka 2, Kaukaz, Early Golden, Rosseyanka, Geneva Long. Jeśli nie znamy odmiany, lepiej posadzić dwa drzewa (około 3 m wysokości). Drzewa owocują w 5. roku po posadzeniu, mając czasem niewiele ponad 2 m wysokości. Zdarza się, że rozpoczynają owocowanie już w 2. roku, ale często zrzucają część owoców, a bywa, że wszystkie. Nie należy się tym przejmować.

Małgorzata Wyrzykowska