W połowie stycznia zostało podpisane nowe porozumienie branżowe pomiędzy zarządem „Polskiego Cukru” a Radą Związków Plantatorów Buraka Cukrowego przy KSC. Zostało ono zawarte na czas nieokreślony. W sezonie 2020 r. „Polski Cukier” zapłaci 26,29 euro/t buraków kontraktowych i 60 zł/t buraków nadwyżkowych.
Zaważyła susza
W zakończonej kampanii przerobu
korzeni uprawianych w 2019 r.
KSC skupiła prawie 5,8 mln ton buraków
cukrowych i wyprodukowała
ponad 860 tys. ton cukru. W 2019 r.
buraki cukrowe, zakontraktowane
przez KSC uprawiane były na
areale ponad 100 tys. ha przez
14 971 plantatorów. Jeszcze
w 2016 r. buraki do spółki dostarczało
15 196 rolników. Rok później
nastąpiło uwolnienie rynku
cukru w UE. Wszyscy producenci
zwiększyli wtedy produkcję. Z tego
powodu do KSC buraki w 2017 r.
dostarczyło 15 844 plantatorów.
Potem jednak nastąpił spadek ich
liczby. W 2018 r. było ich 15 591, by
w ubiegłym roku liczba spadła poniżej
15 tys. W KSC systematycznie
rośnie średnia wielkość plantacji.
W 2015 r. przeciętny areał uprawy
wyniósł 4,6 ha, w 2016 – 5,5 ha,
w 2017 r. – 6,1 ha, w 2018 – 6,4 ha
a w 2019 r. 6,9 ha.
Warunki pogodowe w sezonie mają bezpośredni wpływ na średni plon cukru uzyskiwanego z jednego ha i polaryzację. W 2016 r. wyniosła ona 17,19%, w 2017 – 16,08%, 2018 – 17,36% a w zeszłym roku 16,67%. Spada też średni plon cukru wytwarzanego z jednego ha plantacji burka. W 2016 r. uzyskano przeciętnie 11,3 t/ha cukru, w 2017 r. – 10,5 t/ ha, w 2018 – 10,4 t/ha a w 2019 – 9,5 t.
W zakończonej niedawno kampanii pod tym względem w KSC bezkonkurencyjna okazała się cukrownia w Malborku, która wyprodukowała 12,1 t cukru z ha buraków. Drugie miejsce przypadło Cukrowni Dobrzelin 10,2 t a trzecie zakładowi w Krasnymstawie 9,6 t. Najgorzej w spółce wypadły zakłady w Kruszwicy 8,9 t i Werbkowicach 8,7 t.
W Malborku rekordowy był także średni plon uzyskiwany przez plantatorów. Przeciętnie wyprodukowali oni w minionym roku 74,2 t korzeni z ha. Także i w tej kategorii drugie miejsce zajęła Cukrownia Dobrzelin, której dostawcy wyprodukowali średnio 58,9 t/ha buraków. Niewiele mniej uzyskali rolnicy współpracujący z zakładem w Kluczewie 58,0 t/ha buraków. W 2019 r. przeciętny plon we wszystkich siedmiu cukrowniach KSC wyniósł 56,7 t/ha buraków.
Światowy deficyt
– Oprócz umiejętności związanych
z uprawą buraków największe
znaczenie miała pogoda.
Wiele rejonów w minionym roku
dotkniętych było suszą. Mam nadzieję,
że w kolejnych latach wrócimy
do poziomu z 2016 r., kiedy
to uzyskaliśmy 11,3 t cukru z jednego
ha buraków. W 2019 r. odnotowaliśmy
2,7 tys. ha przesiewów
plantacji, najwięcej w historii KSC.
Spowodowane były żerowaniem
szkodników, w tym szarka komośnika
oraz zjawiskami meteorologicznymi
takimi jak: silne wiatry
powodujące zwiewanie i wycinanie
młodych siewek, gwałtowne
ulewy i zamulenia plantacji. Rejony
plantacyjne Cukrowni Malbork
należały w zeszłym roku do
najmniej dotkniętych przesiewami
(11 ha) i jednocześnie najmniej
dotkniętymi niedoborami
wody – mówił podczas konferencji
„Aktualne Zagadnienia Technologiczne
i Organizacyjne w Produkcji
Buraków, która na początku
lutego odbyła się w pomorskim
ODR w Starym Polu i Kwidzynie
Artur Majewski, dyrektor
Departamentu Surowcowego
KSC.
Spośród siedmiu cukrowni należących do „Polskiego Cukru” największą wydajnością dysponuje zakład w Kruszwicy. W ubiegłym roku średnio na dobę przerabiał 12,4 tys. t buraków. Na drugim miejscu znalazła się cukrownia z Krasnegostawu – 11,2 tys. t buraków a na trzecim z Werbkowic – 10,8 tys. t buraków.
Cena za tonę buraków ustalana jest między innymi na podstawie polaryzacji. W zakończonym sezonie najwięcej uzyskali plantatorzy dostarczający plon do cukrowni w Krasnymstawie. Średnia cena za tonę bez dopłat sięgnęła 129,94 zł. Na drugim miejscu znalazła się Cukrownia Dobrzelin, której dostawcy otrzymali przeciętnie 127,42 zł na trzecim zaś rolnicy współpracujący z zakładem w Kruszwicy, którym średnio zapłacono 124,55 zł za tonę buraków bez dopłat. Najniższe stawki otrzymali rolnicy, których plon odbierała Cukrownia Kluczewo 110,54 zł za t buraków bez dopłat.
W minionym sezonie uprawowym na świecie najwięcej cukru zostało wyprodukowanego w Brazylii i Indiach. Wytwarzanych jest tam po 17% globalnej produkcji cukru. Na trzecim miejscu znalazła się Unia Europejska, gdzie wytwarza się 10% cukru na świecie. Do czołowych producentów zaliczana jest także Tajlandia – 8%, Chiny – 6% oraz USA i Rosja po 4%. W kampanii 2019/2020 zostało wyprodukowanych 174 mln t cukru, największym eksporterem cukru jest Brazylia, która sprzedaje 34% swojej produkcji oraz Tajlandia – 19%. Unia Europejska wytwarza 10% światowej produkcji cukru, jednak odpowiada aż za 11% konsumpcji cukru na świecie. Więcej zużywa się go tylko w Chinach 16%.
W sezonie 2019/2020 w UE wyprodukowano 17,296 mln t cukru. Rok wcześniej było to 17,630 mln t. W 2017 r., kiedy kwoty zostały uwolnione, łączna produkcja sięgnęła 21,316 mln t.
Polska po Niemczech i Francji jest trzecim producentem cukru w UE. W naszym kraju wytwarza się go około 2 mln t. W Niemczech przeszło 4 mln a we Francji około 5 mln t. Konsumpcja w Polsce wynosi 1,6–1,8 mln t cukru rocznie. Nadwyżka sięga w zależności od sezonu 200–500 tys. t. Jest ona eksportowana.
– Kontrakty marcowe w odniesieniu do roku 2018 są wyceniane na giełdzie londyńskiej na około 406 dolarów, czyli 365 euro/t. cukru. Cena wzrosła rok do roku o około 14%, jest jednak w dalszym ciągu poniżej ceny referencyjnej. W okresie kwotowania wynosiła ona 404 euro. W związku z deficytem cukru na świecie, prognozowanym na poziomie 6,1 mln t na rynku światowym oraz europejskim obserwowane są wzrosty cen, które przekładają się na podwyżki w kraju zarówno w hurcie, jak i detalu o około 2% według grudniowych danych monitoringu MRiRW. Aby konkurować na rynku cukru aktualne jest dążenie do uzyskiwania jak najwyższej wydajności cukru z 1 ha, przy jednoczesnej optymalizacji kosztów – mówił w Starym Polu Artur Majewski.
Najwyższy plon
Cukrownia w Malborku
w zeszłym roku uzyskała spośród
wszystkich zakładów KSC
najwyższy plon biologiczny cukru
z ha – 12,1 t. Wielu plantatorów
w rejonie malborskim było
w stanie uzyskać ponad 15 t cukru
z ha. Władze cukrowni twierdzą,
że w kolejnych latach realne
jest uzyskiwanie przez pomorskich
plantatorów polaryzacji
na poziomie 17–17,5% i średnich
plonów powyżej 80 t/ha.
– Kampanię rozpoczęliśmy zgodnie z planem 14 września a zakończyliśmy wirowaniem 30 grudnia 2019 r. produkując rekordową ilość prawie 110 tys. t cukru. Cukrownia Malbork przy kontraktacji 700 tys. t skupiła 737 tys. t buraków płacąc za nie ponad 83 mln zł. Średnia cena jednej tony wyniosła 113 zł netto. Wartości te dają średni przychód z jednego ha uprawy buraków przekraczające 8,3 tys. zł plus dopłaty bezpośrednie. Cukrownia Malbork staje się coraz bardziej nowoczesną i sprawną cukrownią. W kampanii 2019/2020 osiągnęliśmy dobowy przerób na poziomie prawie 7,5 tys. t buraków. Dążymy do osiągnięcia przerobów przekraczających 8 tys. t na dobę i produkcji cukru na poziomie 140 tys. t i co za tym idzie, zwiększenia kontraktacji do ponad 800 tys. t. Plany te wiążą się z dużymi inwestycjami. W roku bieżącym zarząd KSC przeznaczył na inwestycje w Cukrowni Malbork ponad 88 mln zł – wyliczał w Starym Polu Mariusz Kaźmierczak, dyrektor malborskiej cukrowni.
Patronem medialnym konferencji „Aktualne Zagadnienia Technologiczne i Organizacyjne w Produkcji Buraków Cukrowych” był „Tygodnik Poradnik Rolniczy”.
Tomasz Ślęzak
