? Mój mąż ma od niedawna przyznaną rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy. Jednak część uzupełniająca jest zawieszona w 50% z powodu prowadzenia działalności rolniczej. Gospodarstwo jest moją własnością, otrzymałam je od swoich rodziców w darowiźnie. Pracuję także poza rolnictwem i nie jestem ubezpieczona w KRUS. Czy w tej sytuacji nie należy się mężowi pełna renta? Może jest możliwość przyznania jej w drodze wyjątku? Nie chcę jeszcze przekazać gospodarstwa któremuś z dzieci, bo i syn, i córka studiują.
! Zgodnie z art. 28 ust. 3 ustawy z 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, wypłata części uzupełniającej emerytury lub renty rolniczej ulega zawieszeniu, jeżeli emeryt lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej.
Uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego produkcji rolnej. Nie uwzględnia się przy tym:
- gruntów wydzierżawionych na podstawie pisemnej umowy zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej:
- małżonkiem emeryta lub rencisty,
- jego zstępnym (dzieckiem, wnukiem) lub pasierbem,
- osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,
- małżonkiem osoby, o której mowa w podpunktach 2 i 3,
- gruntów trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym zalesionych gruntów rolnych,
- gruntów i działów specjalnych należących do małżonka, z którym emeryt lub rencista zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do emerytury lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy,
- własności (udziału we współwłasności) nieustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będące przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika lub jego małżonka.
Obecnie dopuszcza się również zawarcie umowy dzierżawy z dzieckiem. Ma to związek z orzecznictwem sądowym, przede wszystkim z wyrokiem Sądu Najwyższego z 18 stycznia 2012 r. (sygn. akt: II UK 82/11).
Część uzupełniająca emerytury jest wypłacana w 50%, jeżeli rolnik jest całkowicie niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy rolniczej albo rolniczej choroby zawodowej. Jednak po upływie 2 lat od tego wypadku lub od zachorowania na tę chorobę część uzupełniająca jest zawieszana w całości.
Połowa części uzupełniającej jest również wypłacana renciście pobierającemu okresową rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez 2 lata. Mąż Pani miałby prawo do wypłaty renty w pełnej wysokości tylko wtedy, gdyby Pani podlegała ubezpieczeniu w KRUS w pełnym zakresie.
Stosownie do art. 55 ww. ustawy, prezes KRUS może przyznać emeryturę, rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy lub rentę rodzinną pomimo niespełnienia, wskutek szczególnych okoliczności, warunków określonych w ustawie, jeżeli zainteresowana osoba nie ma niezbędnych środków utrzymania i nie może ich uzyskać ze względu na wiek lub stan zdrowia.
Może on także przyznać w drodze wyjątku emerytowi lub renciście, któremu na skutek niezaprzestania prowadzenia działalności rolniczej wypłata części uzupełniającej świadczenia została zawieszona w całości, prawo do wypłaty 50% tej części na czas określony, jeżeli istnieją szczególne przeszkody w zaprzestaniu prowadzenia działalności rolniczej. Nie ma zatem możliwości, aby KRUS przyznał mężowi Pani rentę w pełnej wysokości, jeżeli będzie Pani nadal właścicielką i posiadaczką gospodarstwa rolnego. Problem mogłoby rozwiązać wydzierżawienie gospodarstwa jednemu z dzieci lub też np. obojgu.
Alicja Moroz
prawnik redakcyjny
