Kukurydza średnio na jedną tonę plonu ziarna pobiera ok 50 g cynku, 20 g boru, 35 g manganu, 12 g miedzi, 1 g molibdenu i 45 g żelaza. Cynk jest kluczowym partnerem dla azotu a od jego dostępności zależy też płodność ziaren pyłku. Bor pełniący istotne funkcje jest ważny, bo mało polskich gleb zawiera wystarczające jego ilości. Mikroelementami ważnymi w rozwoju kukurydzy są także miedź i mangan.
Cynk na żywotność ziaren pyłu
Przy plonie ziarna kukurydzy na
poziomie 10 t/ha, rośliny powinny
otrzymać w nawożeniu dolistnym
ok. 0,5 kg cynku. To niezwykle ważny
pierwiastek. Ponad 10% białek
występujących w roślinach zawiera
cynk, co przy zablokowaniu pobierania
tego pierwiastka oznacza redukcję
plonu właśnie o 10%. Cynk chroni
ściany komórkowe przed toksycznym
działaniem wolnych rodników
tlenowych tworzonych w warunkach
silnego promieniowania słonecznego
i przez to chroni kukurydzę przed
stresem suszy. Cynk jest niezbędny
do tworzenia pyłku i poprawia żywotność
jego ziaren. Najważniejszą
jego rolą jest sterowanie gospodarką
azotem.
Ostre objawy niedoboru cynku (żółte lub białawe pasy biegnące wzdłuż nerwów najmłodszych liści kukurydzy) występują rzadko. Ok. 20% plantacji kukurydzy w Polsce wykazuje utajone niedobory cynku i dlatego trzeba go stosować zapobiegawczo, pamiętając, że jest on kluczowym partnerem dla azotu. To od niego najbardziej zależy efektywność wykorzystania azotu, ale i płodność ziaren pyłku.
Aby cynk spełnił swą korzystną rolę musi być zastosowany odpowiednio wcześnie – tj. do fazy 4–5 liści kukurydzy (najlepiej do 3 liścia) w dawce (zależnie od formy cynku) 0,5 do 1,5 kg/ha. Cynk działa plonotwórczo również w kolejnych dwóch krytycznych dla kukurydzy fazach – w okresie kwitnienia (zwiększa żywotność ziaren pyłku) i w okresie dojrzewania (rośliny bogate w cynk sprawniej asymilują i nalewają ziarniaki).
Bor na lepsze kwitnienie
Bor decyduje o prawidłowym
wzroście roślin, reguluje kwitnienie
i procesy zawiązywania nasion oraz
gospodarkę wodną roślin. Zwiększa
również efektywność stosowanych
nawozów NPK. Bor jest składnikiem
najlepiej przyswajanym z gleb o odczynie
lekko kwaśnym i obojętnym.
Kukurydza jest wdzięczna za dokarmianie borem, ale aplikacja tego składnika musi nastąpić najpóźniej na 3 tygodnie przed kwitnieniem i w dawce od 0,3 do 0,6 kg B/hektar. W przypadku tego składnika niedobory będą na roślinach bardzo wyraźne. Niedobór boru w czasie kwitnienia prowadzi do zakłócenia procesu formowania kolb i objawia się guzikowatością kolb. Szczyty kolb nie są zaziarnione podobnie jak przy deficycie potasu.
Największe problemy z niedoborem boru pojawiają się w kukurydzy w lata suche, gdyż pierwiastek ten jest pobierany i transportowany w tzw. prądzie transpirującej wody. Dlatego zwłaszcza w takich sezonach i w obliczu spodziewanej suszy zalecane jest stosowanie tuż przed wyrzucaniem wiech boru oraz cynku, które wspólnie poprawią w takiej sytuacji płodność ziaren pyłku. W sytuacji zagrożenia suszą warto wykonać nawożenie tymi mikroelementami najpóźniej jak jest możliwy wjazd na plantację.
Marek Kalinowski
