? Ojciec zmarł w 2000 r. Zostało po nim gospodarstwo rolne, które w części uprawiam ja, a w części brat. Dopiero teraz zajęliśmy się sprawami spadkowymi. Czy brat, który mieszkał i pomagał w gospodarstwie, ale pracował poza rolnictwem, może odziedziczyć część gospodarstwa?
! Ze względu na datę otwarcia spadku, czyli śmierci Pana ojca, przypadającą przed 14 lutego 2001 r., będą miały zastosowanie szczególne przepisy dotyczące dziedziczenia gospodarstw rolnych. Artykuł 1059 Kodeksu cywilnego przewiduje, że spadkobiercy dziedziczą z ustawy gospodarstwo rolne, jeżeli w chwili otwarcia spadku m.in. stale pracowali bezpośrednio przy produkcji rolnej.
Pracą wykonywaną bezpośrednio przy produkcji rolnej w rozumieniu art. 1059 pkt 1 k.c. jest praca związana z ziemią jako podstawowym środkiem produkcji. Natomiast zatrudnioną bezpośrednio przy produkcji rolnej jest każda osoba, której praca ma bezpośredni związek z zadaniami wytwórczymi konkretnego gospodarstwa rolnego. Tak orzekł Sąd Najwyższy w postanowieniu z 15 czerwca 2010 r. (sygn. akt: II CSK 37/10).
Praca ta nie musiała być też ani jedynym, ani głównym źródłem utrzymania spadkobiercy. Tak więc fakt, że brat pracował poza rolnictwem, nie wyklucza go z grona spadkobierców, jeżeli jednocześnie systematycznie pomagał ojcu i Panu w prowadzeniu gospodarstwa.
Alicja Moroz
prawnik redakcyjny