? Jestem w 4/5 właścicielem gospodarstwa, które w całości uprawiam. Właścicielem pozostałej części jest brat, z którym jestem od dawna w konflikcie. Mieszka w mieście i nie ma nic wspólnego z rolnictwem. Ostatnio mój stan zdrowia się pogarsza i będę starał się o rentę rolniczą. Żeby ją dostać w pełnej wysokości, muszę wydzierżawić gospodarstwo. Czy mogę zrobić to sam, bez zgody brata? Obawiam się, że nie zechce się zgodzić.
! Niestety, w myśl art. 199 Kodeksu cywilnego, nie może Pan sam zawrzeć umowy dzierżawy gospodarstwa będącego przedmiotem współwłasności. Zgodnie z tym przepisem, do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W przypadku braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie, mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.
W myśl natomiast art. 201 k.c., do czynności zwykłego zarządu rzeczą wspólną potrzebna jest zgoda większości współwłaścicieli. W przypadku braku takiej zgody każdy ze współwłaścicieli może żądać upoważnienia sądowego do dokonania czynności.
Kodeks nie precyzuje, jakie czynności przekraczają zakres zwykłego zarządu. Przyjmuje się, że są to czynności wykraczające poza załatwianie bieżących spraw związanych z rzeczą i utrzymywanie jej w stanie niepogorszonym. Takie czynności wymagają zgody wszystkich współwłaścicieli. Czynność dokonana bez zgody wszystkich jest bezwzględnie nieważna.
Wydzierżawienie nieruchomości, zwłaszcza na dłuższy czas, w tym przypadku – na co najmniej 10 lat – jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Dlatego jeśli brat nie wyrazi zgody, będzie Pan musiał zwrócić się do sądu. Wniosek o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu należy złożyć do sądu rejonowego właściwego dla miejsca położenia gospodarstwa.
prawnik redakcyjny
Alicja Moroz
