Najodpowiedniejszą porę do nawodnień w ciągu doby są godziny wieczorne, nocne lub poranne. Wtedy występują najmniejsze straty związane z parowaniem. Najczęściej w tej części doby możemy spodziewać się najsłabszych wiatrów, co umożliwia równomierne rozdeszczowanie wody na powierzchni pola. Również temperatury powietrza są wtedy najbardziej optymalne, ponieważ ich wartości są zbliżone do temperatury użytkowanej wody, co zmniejsza ryzyko szoku termicznego u roślin.
Odpowiednia temperatura
Deszczowanie powinno być
prowadzone przy wzrastających
temperaturach, gdyż wtedy efekty
nawadniania są najbardziej
zauważalne (przy niskich temperaturach
deszczowanie może
powodować obniżenie plonów).
Czynnikiem, który ma ogromny
wpływ na równomierność deszczowania
jest wiatr. Według danych
doświadczalnych, najlepsze
warunki do deszczowania panują,
gdy prędkość wiatru nie przekracza
2,5 m/s. Przy prędkości wiatru
2,6 do 3,5 m/s, przeprowadzenie
tego zabiegu jest utrudnione –
wtedy musimy odpowiednią ilość
zraszaczy ustawić tak, aby pracowały
w kierunku prostopadłym do
kierunku wiatru. Jeżeli wiatr osiąga
prędkość powyżej 4,5 m/s, nie
powinno się wykonywać deszczowania
(patrz tabela).
Ukształtowanie terenu
Na sposób prowadzenia nawodnień
wpływa również ukształtowanie
terenu. Im większy spadek
pola, tym intensywność deszczowania
powinna być mniejsza, w przeciwnym
wypadku woda spłynie po
powierzchni terenu.
Również sama woda stosowana do nawodnień powinna spełniać pewne normy i nie zawierać zanieczyszczeń szkodliwych dla roślin i ludzi. Oceniając jakość wody do nawodnień, szczególną uwagę należy zwrócić na ogólną koncentrację soli (EC) i chlorków, zawartość sodu w stosunku do innych kationów, obecność jonów szkodliwych dla ludzi, zwierząt i roślin oraz obecność bakterii chorobowych.
Rozmieszczenie zraszaczy
Duży wpływ na równomierność
nawadniania ma rozmieszczenie
stanowisk zraszaczy. Ze względu
na to, że zazwyczaj użytkowane są
zraszacze obrotowe, należy umiejscowić
je tak, aby się ze sobą zazębiały
w celu uniknięcia miejsc, do
których nie dociera deszczowana
woda. Mówiąc najprościej, należy
stosować takie rozmieszczenie zraszaczy,
aby ich praca odbywała się
na „zakładkę”. „Zakładka” powinna
zostać ograniczona do niezbędnego
minimum, bo nadmiar wody nie zostanie
wykorzystany przez rośliny
i odpłynie.
Istnieją trzy sposoby rozmieszczania zraszaczy. W układzie w trójkąty – zraszacze rozmieszczone są na wierzchołkach trójkątów równobocznych lub równoramiennych. Układ gwarantuje równomierność deszczowania i minimalizuje powierzchnię wielokrotnie zraszaną. Sprawdza się podczas eksploatacji deszczowni stałych. Układ w kwadraty – zraszacze rozmieszczone są na wierzchołkach kwadratów. Stosowany jest dla deszczowni przenośnych. Układ w prostokąty – zraszacze rozmieszczone są na wierzchołkach prostokątów. Odpowiedni dla deszczowni półstałych i przenośnych.
Czas nawadniania
Planując nawodnienia, należy
pamiętać, aby czas pracy zraszaczy
o małej intensywności opadu,
na jednym stanowisku trwał kilka
godzin. Wpływa to na zmniejszenie
nakładów na robociznę i umożliwia
pracę nocną, kiedy mamy do czynienia
z niższymi temperaturami
powietrza, wyższym jego nawilgoceniu,
a także z niższymi stawkami
za prąd, co zmniejsza koszty wykonywania
tego zabiegu. Z kolei przerwy
w deszczowaniu powinny być
skracane do minimum, ponieważ
zwiększają koszty związane z pracą
agregatu.
Eksploatacja pompy
Przy prawidłowym projektowaniu
systemu deszczownianego,
należy pamiętać, aby agregat
pompowy umiejscowić możliwie
jak najbliżej źródła wody. Różnica
poziomów między środkiem pompy,
a źródłem wody nie powinna
przekraczać dopuszczalnej wysokości
ssania podanej przez producenta.
Im dalej umieścimy agregat
od źródła wody, tym większa jest
wysokość ssania. Określając ten parametr,
do różnicy wysokości doliczyć
należy opory tarcia w przewodzie
ssawnym, a ich suma nie może
przekroczyć katalogowej wysokości
ssania.
Dobór pompy należy przeprowadzić w sposób możliwie najdokładniejszy. Niepełne jej wykorzystanie bądź dopuszczenie do jałowej pracy prowadzi do obniżenia sprawności całego urządzenia deszczownianego. Maksymalne, a zarazem prawidłowe wykorzystanie urządzenia można uzyskać poprzez pełne obciążenie jej charakterystyki. Np. pompy wirnikowe dostosowują się w pewnym stopniu do zmieniających się warunków pracy i podczas poboru wody automatycznie zmieniają wysokość jej podnoszenia.
Sposób łączenia rurociągów
Łączenie przewodów przenośnych
ze złączem kulowym samouszczelniającym,
powinno odbywać
się w następujący sposób: trzymając
rurę, należy wsunąć ją do kielicha
znajdującego się na końcu następnej
rury leżącej na ziemi i lekko przyciągnąć
w swoim kierunku. W analogiczny
sposób powinno się też wykonywać
łączenie kształtek.
W czasie łączenia rur należy pamiętać, aby do złączy nie dostały się zanieczyszczenia mechaniczne. W tym celu warto ułożyć rury na wcześniej przygotowanych podpórkach o wysokości około 20 cm. Natomiast podczas demontażu rur, należy podnieść jej jeden koniec, jednocześnie wykonując ruch obrotowy, ciągnąc ją do siebie. W ten sposób obluzowuje się łączenie i bardzo łatwo je rozłączyć.
Warto czytać instrukcję
Trwałość urządzeń deszczownianych
w dużym stopniu uzależniona
jest od właściwej ich eksploatacji
i konserwacji. Dlatego osoby obsługujące
deszczownie powinny
posiadać odpowiednią wiedzę na
ten temat oraz posiadać szczegółową
instrukcję konserwacji i eksploatacji
deszczowni. Prawidłowo
opracowana instrukcja konserwacji
i eksploatacji deszczowni powinna
zawierać m.in. podstawowe
dane techniczne deszczowni, opisy
schematów montażowych i wiele
innych praktycznych informacji.
Marcin Hahnel
