? Z uwagi na ulewne deszcze zniszczeniu uległa część moich plonów i już teraz wiem, że nie wywiążę się w całości z umowy kontraktacji. Czy przepisy chronią w takiej sytuacji producenta rolnego?
! Przepisy Kodeksu cywilnego w pewnym zakresie chronią w takiej sytuacji producenta rolnego. Mianowicie według art. 622 k.c., jeżeli wskutek okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności, producent nie może dostarczyć przedmiotu kontraktacji, obowiązany jest tylko do zwrotu pobranych zaliczek i kredytów bankowych. W umowie strony mogą zastrzec warunki zwrotu zaliczek i kredytu korzystniejsze dla producenta.
Z kolei art. 623 k.c. określa, że jeżeli umowa kontraktacji nakłada na producenta obowiązek zgłoszenia w określonym terminie niemożności dostarczenia przedmiotu kontraktacji wskutek okoliczności, za które nie ponosi on odpowiedzialności, niedopełnienie tego obowiązku z winy producenta wyłącza możność powoływania się na te okoliczności. Nie dotyczy to jednak wypadku, gdy kontraktujący wiedział o powyższych okolicznościach albo gdy były one powszechnie znane.
W przypadku częściowego zniszczenia plonów powinien Pan dostarczyć tylko te zebrane z gruntu rolnego. Wtedy nastąpi wywiązanie z umowy kontraktacji i nie mogą być nakładane na Pana żadne dodatkowe kary umowne czy odszkodowanie.
Zaprezentowane podejście potwierdził Sąd Okręgowy w Gdańsku w wyroku z 7 lipca 2010 r. (sygn. akt: III Ca 352/10). Sąd zaliczył do okoliczności, za które żadna ze stron nie ponosi odpowiedzialności, klęskę nadmiernych opadów, jaka wystąpiła w lipcu 2007 r. na obszarze, na którym znajdowały się uprawy powoda. Opady te miały bowiem wpływ na wysokość plonów, co wynikało z niekwestionowanej przez strony opinii biegłego. Nie można było więc żadnej ze stron obarczać odpowiedzialnością za ich wystąpienie. Powód uczynił przy tym zadość obowiązkowi poinformowania o niemożliwości świadczenia (art. 623 k.c.), pomimo że umowa nie nakładała na niego obowiązku zgłoszenia niemożności dostarczenia przedmiotu kontraktacji. W rezultacie nie było podstaw do zastosowania instytucji wykonania zastępczego z art. 479 k.c. czy też zapisów o karze umownej.
dr hab. Aneta Suchoń, UAM
