Wydłubka oczateczka
uchodzi za najgroźniejszego szkodnika
upraw sadowniczych. Jest to
niewielki motyl o rozpiętości charakterystycznych
skrzydeł do 16 milimetrów.
Skrzydła przednie oczateczki
mają trzy pasy: ciemnoszary,
biały i szary. Tylne są brązowoszare.
Gąsienice są również niewielkie, dorastają
do 1,2 cm długości. Podobnie
jak osobniki dorosłe, charakteryzują
się ciekawym ubarwieniem. Młode
są żółte bądź żółtopomarańczowe,
starsze natomiast brunatne. Na ich
ciele występują ciemnobrunatne,
błyszczące brodawki. Głowa, tarczka
tułowia i część analna są czarne.
Szkodnik jest jednopokoleniowy, zimujący w stadium gąsienicy i żerujący zarówno na jabłoniach, gruszach, śliwach, wiśniach, czereśniach, jak i porzeczkach i maliach. Wiosną, w czasie pękania pąków jabłoni, gąsienice rozpoczynają intensywne żerowanie zaczynając od pąków, później tworzą oprzęd na rozetach liściowych i liściowo- -kwiatowych całkowicie je niszcząc. W połowie maja rozpoczyna się etap przepoczwarczania, który bywa bardzo rozciągnięty w czasie. Z tego też powodu loty motyli i składanie jaj przez samice rozpoczyna się w połowie czerwca i może trwać ponad 2 miesiące, przez czerwiec, lipiec a nawet sierpień. Wylęgłe z jaj gąsienice żerują na spodniej stronie liści pod osłoną oprzędu szkieletując je. Gąsienice także wyjadają niewielkie otworki w owocach otwierając drzwi patogenom. Po skończeniu żerowania gąsienice chowają się do swoich zimowych kryjówek w załamaniach kory, spękaniach na pniach drzew i starszych konarach.
Podobnie jak w przypadku zwójki bukóweczki, sprzymierzeńcami w ograniczeniu populacji oczateczki są błonkówki z rodziny gąsienicznikowatych i męczelkowatych.
Zwójka różóweczka,
to motyl, którego osobniki żeńskie
mocno różnią się od męskich. Samce
mają rozpiętość skrzydeł do 19 mm,
samice do 24 mm. Skrzydła pierwszej
pary w przypadku samców są
w odcieniu brązu z wyraźnym rysunkiem,
u samic pierwsza para
skrzydeł są w odcieniu oliwkowym
ze słabym rysunkiem. Tylne skrzydła
w obu przypadkach są szare.
Gąsienice tego szkodnika osiągają
22 mm długości, w początkowej fazie
są żółtozielone z czarną głową
a z czasem zmieniają ubarwienie
na zielone z zieloną głową i tarczką
grzbietową. To gatunek jednopokoleniowy,
zimujący w postaci jaj, które
składane są w zbiorowiskach po
kilkadziesiąt sztuk przeważnie na
gładkiej powierzchni kory. Łatwo je
zauważyć przeprowadzając lustrację
drzew w okresie bezlistnym.
Wiosną następuje wylęg, który trwa
kilka dni i gąsienice rozpoczynają
żer w luźno splecionych rozetach
lub zwiniętych w rurkę liściach. Lot
motyli rozpoczyna się w II i III dekadzie
czerwca, który trwa do końca
lipca i w tym czasie samice składają
jaja w 3–4 złożach do 250 szt. Zwójka
żeruje na jabłoniach, gruszach,
śliwach, a także porzeczkach, agreście
i malinach. Początkowo wylęgłe
gąsienice żerują w zwiniętych rurkowato
liściach, z czasem oprzędach
w rozetach liściowych lub kwiatowych.
Gąsienice żerują nie tylko na
liściach, lecz także wyjadają pączki
kwiatowe, niszcząc kwiaty, a co za
tym idzie pozbawiają owoców. Nie
pogardzą także zawiązkami owoców
wygryzając w nich duże nieregularne
otwory, które z czasem pokrywają
się korkiem.
Populację różóweczki ograniczają kruszynki, które pasożytują jajka szkodnika. Natomiast gąsienice są zasiedlane przez parazytoidy z rodziny gąsienicznikowatych i męczelkowatych.
Małgorzata Wyrzykowska
