Dzierżawię od 10 lat działkę rolną od gminy. Gmina zamierza wystawić ją na sprzedaż w drodze przetargu. Uważałem, że jako wieloletniemu dzierżawcy przysługuje mi prawo pierwokupu. Tymczasem w urzędzie gminy powiedziano mi, że nie mam takiego prawa, bo w nowym planie zagospodarowania przestrzennego ta działka jest przewidziana pod zabudowę. Czy gmina może mnie pozbawić prawa pierwokupu?
Informacja udzielona Panu w urzędzie gminy jest zgodna z obowiązującymi przepisami.
Zgodnie z art. 3 ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, w przypadku sprzedaży nieruchomości rolnej prawo pierwokupu przysługuje z mocy ustawy jej dzierżawcy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
- umowa dzierżawy została zawarta w formie pisemnej i ma datę pewną oraz była wykonywana co najmniej 3 lata, licząc od tej daty,
- nabywana nieruchomość wchodzi w skład gospodarstwa rodzinnego dzierżawcy.
W myśl art. 2 pkt 1, pod pojęciem nieruchomości rolnej należy rozumieć nieruchomość rolną w rozumieniu Kodeksu cywilnego, z wyłączeniem nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne. Według art. 46 [1] k.c., nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej.
Jeżeli w okresie trwania umowy dzierżawy dojdzie do zmiany planu miejscowego i nieruchomość rolna znajdzie się na obszarze przeznaczonym w planie miejscowym na cele inne niż rolne, pozostanie ona wprawdzie nadal nieruchomością rolną w rozumieniu Kodeksu cywilnego, jednak w świetle ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego już nią nie będzie. Wynika to wyraźnie z treści art. 2 pkt 1 ww. ustawy, który wyłącza z kategorii nieruchomości rolnych działki położone na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele inne niż rolne.
Takie stanowisko zajmują również sądy. Na przykład Sąd Najwyższy w wyroku z 5 września 2012 r. (sygn. akt: IV CSK 93/12) stwierdził, że nie są nieruchomościami rolnymi, w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, nieruchomości, które odpowiadają wymaganiom przewidzianym art. 46[1] k.c., ale w planie zagospodarowania przestrzennego przeznaczone zostały na inne cele niż rolne.
Tak samo orzekł Sąd Najwyższy w postanowieniu z 15 maja 2009 r. (sygn. akt: II CSK 9/09).
