W rozpoznawaniu, zwłaszcza w pierwszych stadiach rozwoju na liściach, chorobę można pomylić z plamistością siatkową jęczmienia i rzadziej z plamistością liści. Źródłem infekcji pasiastości liści jęczmienia jest materiał siewny, a zdrowe ziarno i zaprawianie to jedyny sposób na ograniczenie sprawców choroby.
Z porażonego ziarna
grzybnia sprawców pasiastości
liści jęczmienia przerasta systemicznie
młodą roślinę. Infekcja
siewek jest w dużym stopniu
uzależniona od temperatury
gleby i wilgotności powietrza.
Zakażeniu sprzyjają temperatury
od 8°C do 10°C w czasie kiełkowania
ziarna. Grzyb przerasta
tkanki liści i powoduje ich
zniszczenie. Na porażonych liściach
wyrastają pojedynczo
lub w grupach trzonki konidialne,
na których tworzą się zarodniki
konidialne.
Zarodniki konidialne nie mają zdolności zakażania liści sąsiednich roślin. Przenoszone są z wiatrem na kłosy roślin zdrowych. Kiełkują między słupkiem a plewką, a potem strzępki grzybni wnikają do okrywy owocowo-nasiennej formującego się ziarniaka. Zakażone ziarniaki wykształcają się normalnie, ale są niestety źródłem infekcji w następnym roku, po wysianiu ziarna. Zarodnikowaniu grzyba i zakażeniu nasion sprzyja duża wilgotność w czasie kłoszenia i kwitnienia.
Stadium workowe tworzy się rzadko na ściernisku i nie odgrywa znaczącej roli w cyklu rozwojowym grzyba. Do czynników zwiększających ryzyko występowania choroby możemy zaliczyć: stosowanie zainfekowanego materiału siewnego, wybór odmian podatnych na porażenie, zbyt gęsty siew oraz zbyt wysokie nawożenie azotowe.
Pasiastość w fazie strzelania
w źdźbło objawia się na liściach
(zazwyczaj na drugim i trzecim)
w postaci początkowo żółtych,
a później brunatnych chlorotycznych,
długich smug między
nerwami. Na plamach może pojawić
się brunatny nalot zarodnikowania
konidialnego grzyba.
Zwykle na liściach występuje
kilka smug. W miejscach przebarwienia
liście zasychają i pękają
wzdłuż na wąskie pasma
powodując tzw. rzemykowatość
liści. Liście stopniowo zamierają
przed lub w czasie kłoszenia.
Rośliny są niższe i nie wykłaszają
się lub wytwarzają poślad lub
płone kłosy. Te końcowe objawy
i skutki rozwoju choroby zależą
od terminu zamierania roślin.
Całkowicie chore rośliny zamierają
przed wykształceniem ziarna.
Słabiej porażone wykłaszają
się, a kłosy są zdeformowane
i płone.
Plamistość siatkowa jęczmienia (z którą może być mylona pasiastość liści jęczmienia) objawia się na początku małymi brunatnymi plamkami, które składają się z poprzecznych i podłużnych brunatnych nekroz, tworząc wzór „siatki” i mogą występować jednocześnie w kilku miejscach na liściu. Są to typowe objawy tej choroby, przy czym zamiast plam może ona objawiać się także w postaci smug (objawy nietypowe). Plamistość liści (druga choroba, z którą można mylić pasiastość liści jęczmienia) objawia się natomiast małymi, brązowymi i nieregularnymi plamami. Liść wygląda jakby był posypany zmielonym pieprzem, przy czym plamy po pewnym czasie się łączą.
W ograniczaniu choroby
największe znaczenie ma agrotechnika.
Ważne jest w całym
zmianowaniu niszczenie samosiewów
jęczmienia i staranne
przyorywanie jego resztek pożniwnych.
Należy też zachować
racjonalną przerwę w uprawie
jęczmienia na tym samym polu
i ograniczyć udział zbóż w płodozmianie.
Występowanie choroby
ogranicza wczesny siew
jęczmienia ozimego i opóźniony
jęczmienia jarego.
Podstawową metodą ochrony przed pasiastością liści jęczmienia jest siew pewnego, zdrowego materiału nasiennego, bo jak wynika z opisanej wyżej biologii rozwoju choroby, źródłem zakażenia jest ziarno.
Jedyną i najważniejszą metodą chemiczną ograniczania choroby są zaprawy nasienne. Jeżeli biorąc pod uwagę obserwacje pól z ostatnich lat, spodziewamy się problemów z pasiatością liści jęczmienia, powinniśmy w wyszukiwarce środków ochrony roślin wyszukać zaprawy ograniczające sprawców tej choroby. Na tej liście jest kilkadziesiąt produktów.
Marek Kalinowski
