To technologiczne zróżnicowanie doświadczeń pozwala oceniać reakcję odmian przy dodatkowych nakładach na nawożenie i ochronę. Przy wyborze odmian pszenicy ozimej zwraca się uwagę przede wszystkim na wielkość i jakość plonu, przy czym w Polsce największe znaczenie w uprawie pszenic jakościowych mają odmiany z grupy A.
Popularność odmian
jakościowych wynika ze znacznego postępu w plenności, jaki wnoszą te odmiany. Postęp hodowlany dotyczy również jakości technologicznej. Pod względem jakościowym zdecydowanie wyróżnia się odmiana Astoria – pierwsza i na razie jedyna w KR odmiana elitarna (grupa E). Jakość jest warunkowana genetycznie, ale w praktyce rolniczej na wysoką zawartość białka (glutenu) w ziarnie duży wpływ ma przebieg pogody i agrotechnika, a zwłaszcza poziom nawożenia azotowego. Gwarantem wysokiej jakości i przy tym wysokiego plonowania są odmiany pszenicy ozimej z grupy A.
Zacieśniając krąg poszukiwań odmiany idealnej – dla rolników pożądane najbardziej są odmiany o dużej stabilności plonowania, które w każdym roku, przy różnym przebiegu wegetacji, będą plonować na zadowalającym poziomie. Przejdźmy do konkretów. Pierwszą pozycję w 2018 r. i drugą w 2019 r. wśród najwyżej plonujących odmian z grupy A na poziomie agrotechniki a2 zajęła Opoka (wpisana do KR w 2019 r.). Przypomnijmy, że były to dwa suche sezony. W 2018 r. wzorzec plonował na poziomie a2 w wysokości 86,6 q/ha, a Opoka na poziomie 104% wzorca. W 2019 r. plon wzorca na a2 wyniósł 91,7 q/ha, a Opoki 105% wzorca. Na a1 Opoka plonowała w 2018 r. na poziomie 103% wzorca, a w 2019 r. na poziomie 104% wzorca. Z informacji hodowcy odmiany (HR Strzelce) wynika, że Opoka doskonale radzi sobie na glebach lżejszych i jest jedną z najbardziej tolerancyjnych odmian na niskie pH gleby.
Opoka to nowa odmiana,
która pokazała, że w suche lata nie ma sobie równych. Od kilku tygodni są dostępne wstępne wyniki plonowania ze zbiorów w 2020 r., a każda odmiana z dziesiątki najwyżej plonujących jest warta uwagi. Poza suchą wiosną warunki w br. nie były tak skrajne jak w 2018 r. i 2019 r. Można byłoby przypuszczać, że Opoka spadnie w rankingu najlepiej plonujących pszenic z grupy A. Ale nie jest w czubku. Przedstawmy dziesiątkę najlepiej plonujących w br. odmian pszenicy ozimej z grupy A.
Na poziomie agrotechniki a1 kolejność jest następująca: SY Cellist (106% wzorca, a plon wzorca = 93,2 q/ha), Opoka (101%), RGT Kilimanjaro (100%), Ambicja (99%), Kariatyda (99%), KWS Universum (99%), Linus (99%), Formacja (98%) i Euforia (97%).
Na poziomie agrotechniki a2 są małe roszady, a kolejność 10 najwyżej plonujących jest następująca: SY Cellist (102% wzorca, a plon wzorca = 102,3 q/ha), RGT Kilimanjaro (101%), Opoka (100%), Linus (100%), Ambicja (99%), Kariatyda (99%), KWS Universum (98%), Formacja (98%) i Impresja (97%).
Warto przyjrzeć się tym wynikom bliżej (dostępne na stronie internetowej COBOR). Co warte podkreślenia – wśród prezentowanej 10 najwyżej plonujących w br. odmian pszenicy ozimej z grupy A aż pięć (SY Cellist, Ambicja, Kariatyda, KWS Universum i Impresja) to nowości wpisane do Krajowego Rejestru w marcu 2020 r. Analizując wyniki plonowania można też zauważyć, że w przypadku tych nowości pochodzą one z 10 doświadczeń, a w przypadku pozostałych od 49 (Linus) do 64 doświadczeń (Opoka). I jeszcze jedna informacja warta podkreślenia i zauważenia – zimotrwałość. W tej klasyfikacji najplenniejsza odmiana SY Cellist ma zimotrwałość najniższą – 2,5 st. w skali 9-stopniowej. Kolejne wg rosnącej zimotrwałości są: Ambicja i KWS Universum (3,5), RGT Kilimanjaro i Linus (4,0), Opoka, Kariatyda i Formacja (4,5), Impresja (5,0), Euforia (5,5).
Marek Kalinowski
