Otrzymałam od rodziców gospodarstwo rolne, które prowadzę. Były mąż był ubezpieczony w KRUS, ale rzadko w gospodarstwie pracował. Nadużywał alkoholu i dodatkowo miał problemy z prawem, co przejawiało się agresją względem rodziny. W trakcie małżeństwa zakupiłam maszyny i wiele innych rzeczy do gospodarstwa. Obecnie były mąż żąda ode mnie w sądzie spłaty za majątek nabyty w czasie małżeństwa, mimo że nie przyczynił się do jego powiększenia. Czy jest to zgodne z przepisami?
Według art. 43 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym. Istotny jest § 2, wskazujący, że jednakże z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać, ażeby ustalenie udziałów w majątku wspólnym nastąpiło z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku.
W postanowieniu z 11 czerwca 2019 r. Sąd Najwyższy – Izba Cywilna (sygn. akt: CSK 782/18) orzekł, że „drugą konieczną przesłanką dopuszczalności ustalenia nierównych udziałów jest wykazanie, że za takim rozstrzygnięciem przemawiają ważne powody oceniane przez wzgląd na zasady współżycia społecznego. Otrzymanie przez jednego z małżonków korzyści z tej części majątku wspólnego, do której powstania się nie przyczynił, pozostawałoby w sprzeczności z tymi zasadami”. Zdaniem sądu, nie jest możliwe zdefiniowanie pojęcia ważnych powodów. O tym, co się do nich zalicza w konkretnej sprawie, decyduje całokształt okoliczności.
Według sądu ważnym powodem jest w szczególności naganne postępowanie małżonka, przeciwko któremu jest skierowane żądanie ustalenia nierównych udziałów, polegające na tym, że w sposób rażący lub uporczywy nie przyczyniał się do powstania dorobku stosownie do sił i możliwości zarobkowych.
Artykuł 31 § 1 k.r.o wskazuje, że z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków. Do majątku wspólnego należą w szczególności: pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków, dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków.
