Przestrzeganie zasad bioasekuracji jest dla producentów trzody chlewnej ważne nie tylko ze względów higieniczno-zdrowotnych dla stada. Uchybienia w wymogach ochrony zdrowia świń skutkują brakiem wypłaty odszkodowań w przypadku wystąpienia afrykańskiego pomoru świń w gospodarstwie. Najczęstszą drogą przenikania wirusa ASF do stada jest transport, dlatego w pierwszej kolejności sprawdzany jest rejestr środków transportu do przewozu zwierząt, paszy lub produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego wjeżdżających na teren gospodarstwa oraz rejestr wejść osób do pomieszczeń, w których są utrzymywane świnie. Przez 3 lata należy przechowywać dokumentację weterynaryjną dotyczącą przebiegu leczenia, przeprowadzonych zabiegów weterynaryjnych oraz padłych zwierząt.
Spis zwierząt z podziałem na prosięta, warchlaki, tuczniki, lochy, loszki, knury i knurki musi być aktualizowany na bieżąco, a wszystkie świnie wprowadzane do gospodarstwa zaopatrzone w świadectwo zdrowia. Przy wejściach do budynków, w których utrzymywane są zwierzęta, powinny być umieszczone tabliczki z napisem: „Osobom nieupoważnionym wstęp wzbroniony”. Inspektorzy oceniają stan mat przed wjazdem do gospodarstwa i wejściami do budynków, w których są utrzymywane świnie. Szerokość mat musi odpowiadać szerokości wejścia, a maty utrzymywane w sposób zapewniający skuteczność działania płynu dezynfekcyjnego (czyste, często uzupełniane środkiem odkażającym).
Producentom trzody chlewnej, których stada zostały zlikwidowane wskutek wybuchu ogniska afrykańskiego pomoru świń, przysługują odszkodowania, które są finansowane z rezerwy celowej przeznaczonej na zwalczanie chorób zakaźnych. W 2020 roku zaplanowano na tę rezerwę 320 mln zł, ale do końca sierpnia została prawie całkowicie wykorzystana. Główny lekarz weterynarii wystąpił o dodatkowe środki w wysokości 245 mln zł. Póki co, 74 gospodarstwa otrzymały odszkodowania w związku z likwidacją stada z powodu ASF. Dotyczy to zarówno gospodarstw, w których stwierdzono ognisko, jak również stad kontaktowych, czyli powiązanych z ogniskiem choroby. Do 11 września wypłacono odszkodowania w łącznej kwocie 5,32 mln zł.
Nie wiadomo, ile gospodarstw w tym roku nie otrzymało odszkodowania, ale w ubiegłym ten odsetek wyniósł aż 40%. W 2019 roku potwierdzono 48 ognisk, w których znajdowało się ponad 35 tys. świń, a pozytywną decyzję o wypłacie odszkodowań otrzymały 44 gospodarstwa. Łączna kotwa wyniosła wówczas 13,35 mln zł. W 2018 roku wybito 25 tys. świń, a odszkodowania otrzymało 179 gospodarstw, w których stwierdzono ogniska, jak i kontaktowych na kwotę 9,82 mln zł.
Rolnicy uważają, że ocena zasad bioasekuracji często bywa krzywdząca dla tych, którzy spełnili większość wymogów, a jedynie niewielkie uchybienia sprawiły, że ich gospodarstwo utraciło rekompensatę.
Dominika Stancelewska
