O skandynawskiej firmie VikingGenetics oferującej nasienie buhajów niejednokrotnie pisaliśmy na naszych łamach. Przypomnijmy, iż Skandynawowie odeszli od doskonalenia krów pod kątem typu i budowy, usuwając je z indeksu NTM. Skupili się bowiem na długowieczności, przy czym w indeksie NTM ogromne znaczenie ma płodność oraz zdrowotność wymienia. I właśnie w długoletnią pracę hodowlaną w zakresie zdrowia, płodności i dobrostanu zwierząt doskonale wpisuje się kolejne przedsięwzięcie VikingGenetics, która wprowadziła na rynek Wielkiej Brytanii rewolucyjny system monitorowania krów smaXtec, który dokonuje pomiarów trzech parametrów: aktywności krów, ich temperatury i pH żwacza. Unikalność systemu smaXtec polega jednak na tym, że pomiary wykonywane są wewnątrz organizmu zwierzęcia, przez co system zapewnia dokładność i funkcjonalność, której nie dorównuje żaden inny system monitorowania.
Dzięki przeprowadzonym pomiarom smaXtec jest w stanie uzyskać bardzo dokładny obraz aktywności rui, a także stanu zdrowia pod względem chorób zakaźnych i metabolicznych. System działa na zasadzie doustnego bolusa (o wymiarach 132 x 35 m), który umieszczany jest w żwaczu i który pozostaje wewnątrz krowy przez całe życie. Tutaj uzyskuje się dokładniejszy pomiar temperatury niż poprzez jakiekolwiek inne urządzenia stosowane zewnętrznie. Stały pomiar temperatury pozwala na jak najwcześniejsze wykrycie zmian stanu zdrowia zwierzęcia – do czterech dni wcześniej niż podczas normalnej obserwacji. I tak np. wzrost temperatury ciała może być spowodowany chorobami zakaźnymi, takimi jak zapalenie gruczołu mlekowego lub zapalenie macicy, które w przypadku wczesnej interwencji mogą zostać szybko wyleczone. Szybka reakcja oznacza również ograniczenia w ilości użycia antybiotyków.
Odwrotnie, spadek temperatury może oznaczać zaburzenie metaboliczne, takie jak ketoza lub być oznaką, że wycielenie nastąpi w ciągu 15 do 30 godzin. To ostrzeżenie jest używane przez hodowców jako niezawodny sygnał do np. przenoszenia krów do kojców porodowych i dokładniejszego ich obserwowania.
Inne problemy, które pojawiają się w bolusie, to stres cieplny i zmiany w cyklach picia, co może wskazywać na problem, taki jak kulawizna.
Również ruja jest prognozowana z dużą dokładnością dzięki połączeniu pomiarów, w tym aktywności ruchowej, które są rejestrowane przez akcelerometr w bolusie.
Pomiary pH w żwaczu krowy dostarczają dalszych cennych informacji dotyczących zdrowia układu pokarmowego. Sygnalizują o pojawieniu się kwasicy żwacza u poszczególnych krów lub o problemie dotyczącym żywienia na poziomie stada.
Interfejs z rolnikiem został zaprojektowany z myślą o łatwości użytkowania i łatwejszej integracji z innym oprogramowaniem w gospodarstwie. System oparty na chmurze będzie działał, jeśli zajdzie taka potrzeba, wyłącznie za pośrednictwem urządzeń mobilnych i bez komputera w gospodarstwie.
System smaXtec jest obecnie stosowany w 25 krajach na całym świecie i jak potwierdzają hodowcy z niego korzystający, z uwagi na fakt, że temperatura jest monitorowana z wnętrza krowy, system jest szczególnie zaawansowany pod względem wczesnego wykrywania chorób i nieprawidłowości oraz ma zasadnicze znaczenie dla wykrywania problemów z płodnością.
Beata Dąbrowska
