Jedną z przyczyn zwiększonego ryzyka przemieszczenia trawieńca jest wprowadzanie do obory wolnostanowiskowej pierwiastek do licznej pierwszej grupy zaraz po porodzie. Zwierzęta te są słabe i nie potrafią znaleźć swojego miejsca w grupie, co powoduje określone następstwa tj.: jedzą na końcu, przeważnie przebrany TMR, w którym brakuje pasz treściwych, czyli energii. A przecież niewypełnienie przewodu pokarmowego połączone z niedoborem energii jest jedną z przyczyn tego schorzenia. Podobna sytuacja jest w oborach ze stacjami żywieniowymi. Pierwiastki wchodzące do stacji paszowej są często wyganiane przez krowy wieloródki, które zjadają paszę treściwą zaplanowaną dla tych młodych zwierząt.
Kolejnym błędem adaptacyjnym jest wprowadzenie pierwiastek, które przebywały na pastwisku lub głębokiej ściółce do obory z posadzką betonową czy rusztową. Pamiętajmy, że zwierzęta potrzebują trochę czasu, by nauczyć się chodzenia po twardym betonie.
Następnym błędem jest zbyt krótki okres przygotowania zwierząt do laktacji. Bardzo ważną rolę w przygotowywaniu do porodu wieloródek odgrywa analiza poprzedniego okresu laktacji, jak i poprzedniego wycielenia. Jeżeli krowa miała bardzo długi okres laktacji lub problemy w okresie okołoporodowym, to trzeba postępować z nią indywidualnie i ostrożnie, pamiętając o tym, że zaleganie poporodowe oraz zatrzymanie łożyska jest jednym z czynników, który może powodować przemieszczenie trawieńca.
Ryzyko przemieszczenia trawieńca jest potęgowane przez ketozę 11,9 x, zatrzymanie łożyska 6,8 x, zapalenie macicy 4,7 x i hipokalcemię 4,9 x. Patrząc na te wskaźniki musimy się zastanowić czy żywienie naszych krów w okresie przejściowym jest prawidłowe, bo większość tych jednostek jest spowodowanych błędami żywieniowymi powstałymi w tym czasie.
Dużym błędem jest zasuszanie krów z chorymi nogami. Pamiętajmy o tym, że hf produkuje i je tylko wtedy, gdy ma zdrowe nogi. Kulejące zwierzę osłabione porodem oraz laktacją nie będzie stało przy stole paszowym i pobierało paszy, a właśnie duży deficyt energii oraz pusty przewód pokarmowy może być przyczyną przemieszczenia trawieńca.
W okresie letnim mamy do czynienia często z zagrzewaniem się pasz w oborach, co ma istotny wpływ na zmniejszenie pobrania, a zatem, może również powodować przemieszczenia. W tej sytuacji musimy karmić zwierzęta 2- lub nawet 3-krotnie stosując zasadę, że rano wysypujemy 30–40% dawki, a resztę w odpasie wieczornym.
Ustalenie dokładnej przyczyny powstawania przemieszczenia trawieńca nie zawsze jest proste i łatwe. W wielu sytuacjach należy podejmować działania wieloetapowe: poprawa dawki pokarmowej oraz usuwanie przyczyn środowiskowych.
Andrzej Rutkowski
