Kupiliśmy z mężem działkę leśną. Chcielibyśmy przekształcić ją w rolną. Jakie kroki musimy podjąć w tym celu?
Zmiana lasu na użytek rolny nie jest sprawą prostą. W myśl art. 13 ust. 2 ustawy z 28 września 1991 r. o lasach, zmiana lasu na użytek rolny jest dopuszczalna jedynie w przypadkach szczególnie uzasadnionych potrzeb właścicieli lasów. W stosunku do lasów niestanowiących własności Skarbu Państwa decyzję w tej sprawie wydaje starosta na wniosek właściciela lasu.
Artykuł 160 § 1 Kodeksu wykroczeń przewiduje, że ten, kto, działając bez wymaganego zezwolenia, zmienia las na uprawę rolną, podlega karze grzywny. Może też być na niego nałożony obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego.
Jak podkreśla się w komentarzach i orzecznictwie sądowym, nie wystarczy ustalenie wystąpienia po stronie właściciela lasu jakiejkolwiek zwykłej potrzeby przekształcenia terenu leśnego na użytek rolny. Musi to być potrzeba wyjątkowa, uzasadniona szczególnymi okolicznościami, które w sytuacji konkretnego właściciela przeważają nad zasadą ochrony i trwałości utrzymania lasu.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 4 lutego 2020 r. (sygn. akt: II OSK 779/18) stwierdził, że zmiana przeznaczenia lasu na użytek rolny musi być dla właściciela tego lasu czymś niezbędnym. Przy czym potrzeba ta powinna być uzasadniona nie tylko z jego subiektywnego punktu widzenia, ale przede wszystkim przy zastosowaniu obiektywnych kryteriów oceny sytuacji strony i jej argumentów.
Sąd podkreślił, że słowo „potrzeba” w języku polskim oznacza, że coś jest potrzebne, nieodzowne, że zachodzą okoliczności zmuszające do postąpienia tak, a nie inaczej. Potrzeba wiąże się z wystąpieniem stanu konieczności, niezbędności. We wszystkich znaczeniach słowo „potrzeba” łączy się z elementem pewnego przymusu sytuacyjnego, który może oczywiście wynikać dla strony z różnych okoliczności. Ponadto nie wystarcza wykazanie wystąpienia uzasadnionych potrzeb po stronie właściciela lasu. Konieczne jest bowiem jeszcze wykazanie ich szczególnego charakteru.
W wyroku z 17 stycznia 2019 r. (sygn. akt: II OSK 801/18) NSA wskazał, że brak jest podstaw do przyjęcia, że po stronie organu istnieje obowiązek wydania pozytywnej decyzji w przedmiocie zmiany lasu na użytek rolny. Użyte w art. 13 ust. 2 ustawy o lasach sformułowanie „zmiana lasu na użytek rolny jest dopuszczalna” wskazuje, że rozstrzygnięcie zapada w ramach tzw. uznania administracyjnego, które daje organowi pewną swobodę przy podejmowaniu decyzji. W takiej sytuacji starosta, wydając decyzję, powinien po uprzednim wyczerpującym zgromadzeniu materiału dowodowego dokonać jego starannej oceny i szczegółowo wyważyć potrzeby właściciela lasu, badając, czy mają one charakter przemawiający za zmianą przeznaczenia.
