Osoba, która jest zameldowana, może się zawsze wymeldować sama, składając odpowiedni wniosek. Jeśli tego nie zrobi, stosowny wniosek do urzędu gminy może złożyć właściciel nieruchomości. Artykuł 35 ustawy z 24 września 2010 r. o ewidencji ludności określa, że organ gminy wydaje, z urzędu lub na wniosek właściciela lub podmiotów wskazanych w art. 28 ust. 2, decyzję w sprawie wymeldowania obywatela polskiego, który opuścił miejsce pobytu stałego albo opuścił miejsce pobytu czasowego przed upływem deklarowanego okresu pobytu i nie dopełnił obowiązku wymeldowania się.
Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 17 lipca 2020 r. (sygn. akt: II OSK 391/20) orzekł, że obowiązkiem organu prowadzącego postępowanie o wymeldowanie jest wyjaśnienie nie tylko, czy osoba wymeldowywana przebywa w danym miejscu, ale jeśli w lokalu nie przebywa, to jakie były przyczyny jej wyprowadzenia się i czy całokształt okoliczności wskazuje, że wyprowadzenie to ma charakter trwały.
Z kolei Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie w wyroku z 18 września 2007 r. (sygn. akt: III SA/Lu 245/07) orzekł, iż długotrwały, utrzymujący się przez kilka lat stan faktyczny, w którym osoba zameldowana na pobyt stały w danym lokalu rzeczywiście w nim nie mieszka, przebywając w tym czasie w innym lokalu, nie wykazuje zamiaru pobytu stałego, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych. W takiej więc sytuacji opuszczenie dotychczasowego lokalu nosi znamiona trwałości i powinno skutkować wydaniem decyzji o wymeldowaniu.
