Młoda zielonka sprzyja
Do zasadowicy często dochodzi przy wypasie na młodych odrostach traw, zwłaszcza z domieszką motylkowatych lub przy spasaniu młodej zielonki bez zwiększenia podaży pasz energetycznych. Zagrożenie jest dodatkowo potęgowane przez intensywne nawożenie azotowe bądź gnojowicą użytków zielonych.
Równie niebezpieczne jest nieumiejętne stosowanie w żywieniu bydła mocznika paszowego, amoniakowanych wysłodków buraczanych oraz melasy mocznikowanej, skarmianie pasz zanieczyszczonych ziemią, a także nieregularne karmienie bydła oraz zagrzewanie się pasz (wtórna fermentacja).
Doprowadzi nawet do wzdęcia
Gdy odczyn treści żwacza staje się zasadowy, jego motoryka ulega upośledzeniu aż do wzdęcia włącznie. Inne objawy zasadowicy żwacza to: brak apetytu, spadek wydajności i zawartości tłuszczu w mleku, osowiałość, chwiejność chodu, może wystąpić biegunka (cuchnące masy kałowe z domieszką śluzu i krwi). Oddechy są nieregularne i przyspieszone, tętno niemiarowe. W postaci ostrej występuje drżenie włókienkowe mięśni oraz brak ruchów gałek ocznych. Krowa leży ze sztywno wyciągniętymi kończynami i odwiedzionymi do przodu racicami. Głowa jest przy tym zarzucona na grzbiet. Przebieg procesu chorobowego może być ostry, podostry i przewlekły.
Zasadowica to często bagatelizowany czynnik patogenny chorób nie tylko narządów rodnych (ciężkie porody, zatrzymanie łożyska, zapalenia macicy, torbiele jajników), ale także wymienia i racic. Przy przewlekłej zasadowicy róg racicowy jest miękki, porowaty i nieodporny na zakażenia. Dochodzi również do zwyrodnienia wątroby, nerek i mięśnia sercowego. Zasadowica żwacza może wywołać tzw. zasadowicę metaboliczną spowodowaną wysoką zasadowością krwi, w wyniku której może dojść nawet do upadków.
Pomaga ocet
Jeżeli schorzenie ma lekki przebieg, to wystarczy wyeliminować pasze, które wyzwoliły proces chorobowy i systematycznie przestrzegać zasad racjonalnego żywienia. Natomiast w leczeniu farmakologicznym zaleca się podawanie środków zakwaszających tj. kwasu mlekowego i kwasu octowego w ilości 2–3 l 5-procentowego roztworu na 100 kg masy ciała z kilkoma litrami wody co 6–8 godzin. Najprościej jest wykorzystać do tego celu ocet, czyli 10-procentowy roztwór kwasu octowego znajdujący się w każdym gospodarstwie domowym. 2 litry octu dodajemy do kilku litrów wody i gotowe. Wskazane jest również podanie propionianu sodu, cukru lub melasy oraz iniekcja glukozy, metioniny, Ca i Mg.
