Cechę tę posiadają odmiany o krótkim okresie wegetacji, zaliczane do odmian bardzo wczesnych. Cechuje je przede wszystkim wczesne wiązanie bulw, czyli tuberyzacja. Zbierając młode ziemniaki już po 50–55 dniach możemy być pewni opłacalności, ale po 70 dniach już niekoniecznie.

Sadzimy podkiełkowane

Co poza bardzo wczesną i poszukiwaną przez konsumentów odmianą decyduje o powodzeniu uprawy ziemniaków na bardzo wczesny zbiór. To przede wszystkim zabieg podkiełkowywania o czym kilka tygodni temu pisaliśmy. Sadzeniaki podkiełkowane można sadzić wcześniej, w mniej ogrzaną glebę (ok. 6°C), a ponadto rośliny wschodzą nawet o tydzień wcześniej niż z sadzeniaków nie poddanych takiemu zabiegowi. To ważne, bo najwyższe ceny młodych ziemniaków utrzymują się krótko, a zatem liczy się każdy dzień.
Prawidłowo rozwijające się rośliny bardzo wczesnych odmian ziemniaka wchodzą po 16–20 dniach, a po kolejnych 14–20 dniach od wschodów wchodzą w fazę tuberyzacji, która trwa 5–10 dni. Dzienny przyrost masy zawiązanych bulw na powierzchni hektara wynosi u tych odmian od 0,7 do 1 tony i mocno zależy od architektury łanu. Pożądana i optymalna w uprawie na najwcześniejszy zbiór to uzyskanie 300–350 tys. pędów/ha.
Łatwo obliczyć, że aby osiągnąć zadowalający plon ogólny ok. 17 t/ha, w którym będzie ok. 15 t/ha plonu handlowego, ziemniaki potrzebują od zakończenia tuberyzacji jeszcze 20 dni. Z przedziałów trwania poszczególnych faz rozwoju wynika, że opłacalny plon handlowy ziemniaków młodych na wczesny zbiór możemy uzyskać w sprzyjających warunkach po 50 dniach, ale czasami dopiero po 70 dniach.

Wybrać ciepłe stanowisko

W uprawie ziemniaków na bardzo wczesny zbiór o sukcesie decyduje odmiana i warunki meteorologiczne, przede wszystkim termiczne i odpowiednia ilość opadów. Najlepsze do tej produkcji są gleby szybko ogrzewające się, a zatem lżejsze gleby mineralne i mineralno-próchniczne. Na terenach urzeźbionych znacznie szybciej ogrzewają się gleby na polach o wystawie południowej. Właściwym terminem sadzenia jest moment, kiedy temperatura gleby na głębokości 10 cm przez 3–5 dni przed sadzeniem wynosi ok. 6°C (gdy plantacja jest obsadzona sadzeniakami podkiełkowanymi i będzie prowadzona wg standardowej technologii). Przy uprawie z zastosowaniem okrywy (folii lub agrowłókniny) wystarczy, że gleba ogrzeje się do 4°C.
Z wymienionych powodów są rejony od lat wyspecjalizowane w uprawie ziemniaków na najwcześniejszy zbiór. Te najkorzystniejsze warunki panują w rejonie południowo-zachodnim (okolice Opola, Legnicy, Leszna, Poznania, Wrocławia), rejonie południowo-wschodnim (okolice Przemyśla, Tarnowa, Rzeszowa, Tarnobrzega, Krakowa i Katowic) i Polsce Środkowej (okolice Częstochowy, Sieradza, Łodzi, Kalisza i Skierniewic).

Smak i preferencje

Do uprawy na najwcześniejszy zbiór nadają się odmiany wcześnie wchodzące w fazę tuberyzacji. Tę cechę mają niemal wszystkie odmiany bardzo wczesne, większość odmian wczesnych, a także średnio wczesna odmiana Irga, poszukiwana przez konsumentów aglomeracji warszawskiej. Odmiany predysponowane do uprawy na bardzo wczesny zbiór różnią się pod względem smaku, kształtu, barwy i typu kulinarnego.
Ziemniaki młode występują na ogół w typie B (wszechstronnie użytkowy) lub AB (sałatkowy do wszechstronnie użytkowego). Trzeba mieć to na uwadze przy wyborze odmiany. Warto wybierać odmiany o kształcie kulistym. Potencjał plonowania odmian w uprawie na najwcześniejszy zbiór przedstawia tabela.

Marek Kalinowski