Do powierzchni trwałych użytków zielonych położonych na obszarze Natura 2000 wlicza się grunty wchodzące w skład gospodarstwa posiadanego przez rolnika w dniu złożenia wniosku. Mogą to być również grunty dzierżawione z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, od jednostek samorządu terytorialnego albo od innego rolnika. Przy czym, w przypadku pierwszym dwóch dzierżaw wymaga się, aby była ona realizowana na podstawie umowy zawartej na czas nieoznaczony albo na okres co najmniej 7 lat od dnia złożenia wniosku. Z kolei, gdy rolnik dzierżawi ziemię np. od sąsiada, oprócz siedmioletniego okresu trwania umowy, umowa powinna być zawarta u notariusza albo mieć pewną datę (urzędowo potwierdzoną). Powierzchnię TUZ położonych na obszarze Natura 2000 ustala się na podstawie danych zawartych w systemie identyfikacji działek rolnych, według stanu na dzień 15 marca.

Jest o co walczyć

Rolnicy, którzy planują inwestować w budynki inwentarskie mogą liczyć na 500 tys. zł wsparcia. Dla tych natomiast, którzy zdecydują się na inwestycje w maszyny czeka 200 tys. zł.
Ze wsparcia można sfinansować koszty budowy, przebudowy lub remontu połączonego z modernizacją budynków lub budowli wykorzystywanych w produkcji zwierzęcej wraz z zakupem instalacji technicznej lub wyposażenia. Trzeba jednak mieć tutaj na uwadze, iż te koszty nie będą kwalifikować się do wsparcia, jeśli budynek będzie stał na gruntach wydzierżawionych od osoby prywatnej.
Pomoc można wykorzystać też na zakup nowych maszyn lub urządzeń do przygotowywania, składowania lub zadawania pasz, pojenia, pozyskiwania lub przechowywania mleka oraz odchodów zwierzęcych (wraz z zakupem instalacji technicznej lub wyposażenia). Dofinansowanie przysługuje również do wyposażenia położonych na obszarze Natura 2000 trwałych użytków zielonych, na których są wypasane zwierzęta oraz wybiegów dla nich. Wsparcie obejmuje także zakup nowych maszyn lub urządzeń przeznaczonych do utrzymania łąk i pastwisk (patrz ramka). Przy czym koszt zakupu ciągnika rolniczego, ładowarki lub ładowacza czołowego może podlegać dofinansowaniu tylko wtedy, gdy nie przekracza 50% pozostałych kosztów. Dotacja dotyczy też budowy lub zakupu wiat bądź magazynów do przechowywania skoszonej na TUZ biomasy.

Tylko trawożerne

Z tej pomocy nie można sfinansować zakupu zwierząt. Natomiast w sytuacji, gdy rolnik zdecyduje się na inwestycje związane z produkcją zwierzęcą mogą one dotyczyć jedynie zwierząt trawożernych, tj. bydła, bawołów, danieli, jeleni szlachetnych lub wschodnich, koni, osłów, kóz i owiec. Co więcej, inwestycja musi przyczynić się do rozwoju tej produkcji (skala lub jakość). Można zainwestować też w zmianę profilu produkcji zwierzęcej na zwierzęta trawożerne, czyli np. zrezygnować ze świń i przejść na bydło mięsne lub krowy mleczne.
Przed złożeniem wniosku należy dokładnie przemyśleć rodzaj i kwotę inwestycji. Złożony wniosek może być bowiem modyfikowany tylko w zakresie zmian wynikających z wezwań Agencji.
W przypadku inwestycji dotyczących wyposażenia trwałych użytków zielonych, na których są wypasane zwierzęta lub wybiegów dla zwierząt oraz zakupu nowych maszyn i urządzeń przeznaczonych do utrzymania TUZ, trzeba przedstawić opinie RDOŚ. Powinna ona potwierdzać, że inwestycja:

• przyczyni się do utrzymania i użytkowania w gospodarstwie trwałych użytków zielonych położonych na Natura 2000;
• nie będzie negatywnie oddziaływać na cele ochrony tego obszaru;
• nie jest sprzeczna z działaniami ochronnymi obligatoryjnymi ustalonymi dla Natura 2000, na którym jest położone gospodarstwo, w planach zadań ochronnych lub w planach ochrony, jeżeli dla tego obszaru Natura 2000 ustanowiono takie plany.

Minimum 25 punktów

Kolejność przysługiwania pomocy jest ustalana na podstawie przyznanych punktów. Aby wniosek zakwalifikował się do wsparcia należy uzbierać min. 25 punktów. Są one przyznawane za:

• powierzchnię TUZ na Natura 2000 – do 100 ha jeden punkt za każdy hektar, powyżej 100 ha – wg wzoru – 99,15 + ha TUZ x (10/1175);
• udział TUZ położonych na Natura 2000 w stosunku do łącznej powierzchni użytków rolnych w gospodarstwie:
• 30% – 10 punktów, powyżej i nie więcej niż 60% – 20 punktów, powyżej 60% – 30 punktów;
• realizację inwestycji związanej z planem ochrony dla danego obszaru Natura 2000 – 20 punktów;
• wiek – do 40 lat w dniu składaniu wniosku – 20 punktów;
• realizację co najmniej jednego spośród wymienionych zobowiązań (20 punktów):

zobowiązanie rolnośrodowiskowo-klimatyczne, w ramach: pakietu 4. Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000, pakietu 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000 pakietu 7. Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie (warianty 7.1, 7.2, 7.3 oraz 7.5)
zobowiązanie ekologiczne w ramach pakietu 6. Trwałe użytki zielone w okresie konwersji lub pakietu 12. Trwałe użytki zielone po okresie konwersji.

Agencja rozpatruje wnioski w terminie 4 miesięcy od dnia opublikowania kolejności przysługiwania pomocy. Taka lista jest publikowana w terminie 50 dni od upływu terminu składania wniosków. Na którym miejscu znajdzie się złożony wniosek na inwestycje na NATURA 2000, rolnicy będą mogli sprawdzić pod koniec lutego przyszłego roku. Wnioski mają być rozpatrzone najpóźniej pod koniec czerwca.

Magdalena Szymańska