Rozliczenie za zasiewy między dzierżawcą a wydzierżawiającym
YNie ma podstaw prawnych do tego, żeby zarządca gruntu (wydzierżawiający) musiał przedłużyć umowę czy też zezwolić obecnemu dzierżawcy na dokonanie zbioru pszenicy. Umowa dzierżawy skończy się z upływem terminu, na jaki została zawarta, i dzierżawca straci z tą chwilą jakiekolwiek uprawnienia do korzystania z gruntu.
Zgodnie z art. 705 Kodeksu cywilnego, po zakończeniu dzierżawy dzierżawca, w przypadku braku odmiennych uregulowań w umowie, zwraca przedmiot dzierżawy w takim stanie, w jakim powinien się znajdować stosownie do przepisów o wykonywaniu dzierżawy.
Z kolei art. 706 k.c. stanowi, że jeżeli przy zakończeniu dzierżawy dzierżawca pozostawia zgodnie ze swym obowiązkiem zasiewy, może żądać zwrotu poczynionych na te zasiewy nakładów. Żądania te są słuszne o tyle, o ile wbrew wymaganiom prawidłowej gospodarki nie otrzymał odpowiednich zasiewów przy rozpoczęciu dzierżawy. Ewentualne roszczenie z tego tytułu dzierżawca może kierować wyłącznie do wydzierżawiającego, a nie nowego dzierżawcy. Z roszczeniem tym może wystąpić w ciągu roku od dnia zwrotu gruntu rolnego z zasiewami. Ciężar udowodnienia, że przy rozpoczęciu dzierżawy grunt nie był obsiany, spoczywa na dzierżawcy.
Nakłady poniesione przez dzierżawcę obejmują koszty uprawy roli, nawożenia, w tym koszty osobowe (tzw. robocizna) i rzeczowe (materiałowe), a także równowartość ziarna. Dzierżawcy należy się zwrot nakładów na zasiewy dokonane w ramach prawidłowej gospodarki. W grę wchodzi zatem jedynie rozliczenie nakładów prawidłowo wykonanych oraz uzasadnionych. Roszczenie dzierżawcy jest niezależne od tego, jakie plony ostatecznie zebrano z pola.
Jak podkreśla się w orzecznictwie sądowym, art. 706 k.c. nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego i strony umowy dzierżawy mogą inaczej umówić się w przedmiocie zwrotu poczynionych przez dzierżawcę nakładów na zasiewy pozostawionych zgodnie z jego obowiązkiem przy zakończeniu dzierżawy. Tak stwierdził m.in. Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z 25 marca 2015 r. (sygn. akt: I ACa 939/14). Być może umowa dzierżawy zawarta przez księdza z obecnym dzierżawcą taki zapis zawiera, a wtedy także odpowiedzialność wydzierżawiającego za nakłady poniesione na zasiewy jest wyłączona.
Jeśli zawrze Pan umowę dzierżawy od 2 stycznia 2021 r. i będzie uprawiał wydzierżawione grunty, oczywiście może Pan składać wniosek o dopłaty. Zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 2 Ustawy z dnia 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, jednolita płatność obszarowa, płatności: za zazielenienie, dla młodych rolników, dodatkowa i związane do powierzchni upraw, zwane płatnościami obszarowymi, są przyznawane do powierzchni działki rolnej będącej w posiadaniu rolnika w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tych płatności. Artykuł 18 ust. 1 wymienionej ustawy stanowi, że w przypadku gdy działka rolna lub zwierzę, do których rolnik ubiega się o przyznanie płatności, stanowią przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, płatności bezpośrednie przysługują posiadaczowi zależnemu, czyli m.in. aktualnemu dzierżawcy. ●