Do zakwaszenia jeden krok

Oczywiście dostęp krów do stołu paszowego zależy od jego szerokości, jaka przypada na jedną sztukę oraz jej pozycji w stadzie. Zapewnienie optymalnej dostępności do paszy sprawia, że krowa ma możliwość pobrania większej ilości suchej masy, co pozwala na pokrycie jej potrzeb pokarmowych. Okazuje się, że ważniejsza od koncentracji składników pokarmowych w dawce jest właśnie dostępność do stołu.


Zaleca się, aby w zależności od fazy cyklu produkcyjnego, długość stołu paszowego przypadająca na krowę wynosiła:

• krowy w pełnej laktacji – 70–85 cm,
• krowy zasuszone – 80 cm,
• krowy w okresie okołowycieleniowym – 85–100 cm.

Gdy zwierzęta mogą swobodnie pobierać paszę, w czasie doby pobierają jej średnio 12 razy, przez około 20 minut. Aby jednak tak mogło być, konieczne i jak najbardziej zalecane jest dwukrotne zadawanie pasz oraz regularne jej podgarnianie.

Kolejnym – istotnym aspektem jest podział stada na grupy żywieniowe, a szczególnie wydzielenie grupy krów w okresie na 3 tygodnie przed porodem. Sztuki te powinny otrzymywać dawkę z podwyższonym poziomem skrobi z pasz zadawanych już po wycieleniu. Celem takiego działania jest namnożenie odpowiednich ilości bakterii żwaczowych, przygotowujących zwierzę do trawienia dawek wysokoenergetycznych. Do tej grupy powinny trafiać także jałówki na 3 tygodnie przed wycieleniem.

Sortowanie pasz można zdecydowanie ograniczyć poprzez zachowanie odpowiedniej struktury i wilgotności. Struktura TMR -u to odpowiedni stosunek poszczególnych frakcji w zależności od wielkości cząstek. Szacując ilość krów przeżuwających możemy ocenić czy ilość pasz włóknistych, czyli strukturotwórczych jest odpowiednia. W stadzie, które prawidłowo przeżuwa, ponad 40% pogłowia powinno przeżuwać bez względu na porę dnia, a ponad 50% w okresie spokoju po odpasie.

Przeżuwanie jest wynikiem drażnienia ściany żwacza przez pocięte (3–5 cm) pasze włókniste (np. słomę), co powoduje skurcze i cofanie się treści żwaczowej. Krowa przeżuwając produkuje duże ilości śliny mającej właściwości buforujące, z uwagi na zawartość w niej kwaśnego węglanu sodu. Jeżeli TMR jest zbyt drobny, dodatek sieczki ze słomy może poprawić jego strukturę.

Warto pamiętać także, że również TMR o zawartości powyżej 50% suchej masy ułatwia krowom separowanie pasz. Dodatek wody do wozu paszowego spowoduje, że cząstki pasz treściwych okleją grubsze kawałki pasz objętościowych, co w dużym stopniu utrudnia wybieranie smakowitszych kęsków.

Wielu producentów mleka miesza kiszonki w wozie paszowym, natomiast pasze treściwe zadaje w stacjach paszowych, często w wysokich dawkach. To prosta droga do zakwaszenia żwacza W mniejszych stadach stacje paszowe są dobrym sposobem premiowania krów, jednak dla bezpieczeństwa część pasz treściwych powinna zostać wymieszana z TMR-em objętościowym.

Beata Dąbrowska