r e k l a m a
można uprawiać i uprawia się w całym kraju, a Listy Odmian Zalecanych tworzą od ub.r. wszystkie województwa z wyjątkiem warmińsko-mazurskiego. Ponieważ nie ma jeszcze oficjalnych rekomendacji na 2020 r., na mapie prezentujemy LOZ grochu siewnego na 2019 r. Zaletą grochu jest, że spośród odmian ogólnoużytkowych i pastewnych można dobrać odmiany praktycznie do każdego stanowiska – na gleby ciężkie i lekkie. Ważną wadą grochu jest niestety osypywanie nasion przed zbiorem. W zakresie odporności na osypywanie istnieją jednak duże różnice odmianowe.
Te informacje, zwłaszcza kiedy myślimy o rozpoczęciu uprawy grochu, warto wziąć pod uwagę i sprawdzić w publikowanych przez COBORU wynikach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego. Poniżej przedstawiamy też krótką charakterystykę (wg informacji COBORU) trzech najczęściej rekomendowanych odmian ogólnoużytkowych (Batuta, Astronaute, Tarchalska) i dwóch odmian pastewnych – Turni i Hubala.
- Batuta – odmiana ogólnoużytkowa wąsolistna, przeznaczona do uprawy na suche nasiona do wykorzystania na konsumpcję i na paszę. W kraju średni plon w roku 2015–2017 wynosił 106% wzorca ogólnego plonu. Plon nasion i białka ogólnego bardzo duży, stabilny w latach badań. Termin kwitnienia i dojrzewania średni do dość późnego, okres kwitnienia średni. Rośliny średniej wysokości cechują się bardzo dobrą sztywnością w czasie kwitnienia i dobrą przed zbiorem. W bardzo małym stopniu podatna na choroby. Rośliny dojrzewają dość równomiernie. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Odmiana żółtonasienna, nasiona średniej wielkości o zawartości białka nieco mniejszej od średniej. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksów pszennych. Optymalna obsada roślin około 110 szt./m2.
- Astronaute – odmiana ogólnoużytkowa wąsolistna, przydatna do uprawy na zbiór suchych nasion z przeznaczeniem na paszę oraz na cele kulinarne. W kraju średni plon za lata 2015– 2017 wynosił 108% wzorca ogólnego plonu. Plon nasion duży do bardzo dużego, plon białka duży. Termin kwitnienia bardzo wczesny, dojrzewania wczesny do bardzo wczesnego, okres kwitnienia krótki do bardzo krótkiego. Równomierność dojrzewania bardzo dobra. Rośliny niskie. Odporność na wyleganie w czasie kwitnienia i przed zbiorem średnia do dużej. Odporność na mączniaka rzekomego średnia do dużej, na fuzaryjne więdnięcie, zgorzelową plamistość i mączniaka prawdziwego – średnia. Nasiona żółte, masa 1000 nasion średnia do dużej. Zawartość białka ogólnego i włókna surowego w nasionach mała. Tempo rozgotowywania się nasion średnie do dobrego. Optymalna obsada roślin około 110 szt./m2.
- Tarchalska – odmiana ogólnoużytkowa wąsolistna, żółtonasienna, przydatna do uprawy na zbiór suchych nasion z przeznaczeniem na paszę oraz na cele kulinarne. W kraju średni plon za lata 2015–2017 wynosił 101% wzorca ogólnego plonu. Termin kwitnienia średni i dojrzewania średni. Okres kwitnienia średni. Rośliny średnio wysokie. Wyleganie na początku kwitnienia nie występuje, w fazie końca kwitnienia bardzo małe, przed zbiorem małe. Równomierność dojrzewania dość dobra. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Plonowanie w odniesieniu do nasion i białka ogólnego bardzo duże do dużego. Zawartość białka ogólnego w nasionach mała. Masa 1000 nasion dość duża. Udział nasion bardzo dużych – duży, bardzo małych – bardzo mały. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksów pszennych. Optymalna obsada roślin około 110 szt./m2.
- Turnia – odmiana pastewna, nasienna, wąsolistna, o barwnych kwiatach. Plon nasion dość duży do dużego, białka średni. W kraju średni plon za lata 2015–2017 wynosił 103% wzorca ogólnego plonu. Termin kwitnienia wczesny, dojrzewania średni. Okres kwitnienia średni do dość długiego. Rośliny średnio wysokie. Wyleganie w fazie początku kwitnienia nie występuje, w końcu kwitnienia małe, przed zbiorem średnie. Podatność na choroby mała. Równomierność dojrzewania roślin dobra. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Nasiona drobne. Zawartość białka ogólnego dość mała, włókna surowego dość mała do średniej. Optymalna obsada roślin około 110 szt./m2.
- Hubal – odmiana pastewna o liściach parzystopierzastych, przydatna do uprawy na zbiór suchych nasion z przeznaczeniem na paszę. W kraju średni plon za lata 2015–2017 wynosił 97% wzorca ogólnego plonu. Termin kwitnienia i dojrzewania średni. Rośliny średnio wysokie, które w fazie kwitnienia zachowują bardzo dobrą sztywność. Wyleganie przed zbiorem średnie. Łan dojrzewa równomiernie. Skłonność do pękania strąków i osypywania nasion bardzo mała. Plonowanie w odniesieniu do nasion i białka ogólnego bardzo duże do dużego. Zawartość białka ogólnego duża do bardzo dużej. Masa 1000 nasion – średnia. Odpowiednia do uprawy na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego. Optymalna obsada roślin około 110 szt./m2.
Marek Kalinowski
