Odporność przed porodem ważna rzecz

W miarę zbliżającego się porodu, krowy narażone są na wystąpienie stresu metabolicznego, który znacząco wypłynąć może na obniżenie ich odporności. Najważniejszym zadaniem dla utrzymania optymalnej odporności w tym czasie jest zapobieganie spadkowi pobrania suchej masy. Tylko wtedy zapewnimy zwierzętom pełne pokrycie potrzeb pokarmowych, a więc ograniczymy ryzyko spadku sprawności układu immunologicznego.

Stres metaboliczny jest efektem zmniejszonego pobrania suchej masy przy zwiększonych potrzebach metabolicznych, mobilizacji tłuszczu oraz statusu antyoksydacyjnego. Im bliżej wycielenia, tym bardziej krowy tracą apetyt. Spada więc pobranie energii i białka, a w organizmie mocno zachwiana jest równowaga mineralno-witaminowa. W tym czasie wzrasta jednocześnie zapotrzebowanie na składniki pokarmowe, do którego przyczynia się rosnący płód i sekrecja mleka. Niedostateczne pokrycie potrzeb energetycznych krów powoduje mobilizację rezerw tłuszczowych, co wiąże się z uwalnianiem większej ilości kwasów tłuszczowych. Przy niedoborze energii przekształcane są one w ciała ketonowe, prowadząc tym samym do powstawania ketozy.


Obniżeniu odporności sprzyja także stres oksydacyjny. Wzrost zapotrzebowania na składniki pokarmowe przed porodem może prowadzić do powstawania większej ilości wolnych rodników, które są aktywnymi, naturalnie występującymi cząsteczkami, biorącymi udział w wielu procesach biologicznych, również metabolicznych. Uwalniane są w procesie oddychania przez komórki ciała. Wysoka ich koncentracja powoduje uszkodzenia na poziomie komórki, niszcząc wiele komórek układu odpornościowego organizmu. Normalnie organizm usuwa wolne rodniki, zapobiegając ich magazynowaniu. Jednak nie zawsze tak się dzieje.

Występujący w okresie przejściowym przed porodem ujemny bilans energii oraz zwiększone potrzeby produkcyjne zbiegają się z kumulacją wolnych rodników, która znacznie przekracza bieżące możliwości antyoksydacyjne krowy. Skłonności do pojawienia się silnego stresu oksydacyjnego będą występowały na przykład wtedy, gdy krowa zostanie przeniesiona do grupy o większej wydajności mlecznej.

Wolne rodniki mogą być neutralizowane prze niektóre enzymy i przeciwutleniacze, takie jak witamina A i E oraz polifenole. Silne działanie antyoksydacyjne wykazuje także selen.

Beata Dąbrowska