Rodzice przekazali mi gospodarstwo na podstawie umowy dożywocia. Mieli w niej ustanowioną służebność mieszkania i prawo dożywotniego użytkowania działki gruntu. Od dawna z tej działki nie korzystają, a ja chciałbym przepisać ją na córkę i zięcia, aby się na niej pobudowali. Czy mogę to zrobić?
Może Pan przekazać działkę, ale będzie ona nadal obciążona ograniczonym prawem rzeczowym, jakim jest użytkowanie. Zgodnie z art. 908 § 2 Kodeksu cywilnego, jeżeli w umowie o dożywocie nabywca nieruchomości zobowiązał się obciążyć ją na rzecz zbywcy użytkowaniem, którego wykonywanie jest ograniczone do części nieruchomości, służebnością mieszkania lub inną służebnością osobistą albo spełniać powtarzające się świadczenia, obciążenia te należą do treści prawa dożywocia.
Artykuł 910 k.c. przewiduje, że przeniesienie własności nieruchomości na podstawie umowy o dożywocie następuje z jednoczesnym obciążeniem nieruchomości prawem dożywocia. Do tego obciążenia stosuje się przepisy o prawach rzeczowych ograniczonych. W razie zbycia nieruchomości obciążonej prawem dożywocia nabywca ponosi także odpowiedzialność za świadczenia objęte tym prawem.
Jeżeli jednak rodzice już nie korzystają z działki i nie zamierzają robić tego w przyszłości, mogą złożyć oświadczenia o zrzeczeniu się swego prawa. Taką możliwość przewiduje art. 246 k.c., w myśl którego jeżeli uprawniony zrzeka się ograniczonego prawa rzeczowego, prawo to wygasa. Oświadczenie o zrzeczeniu się powinno być złożone właścicielowi rzeczy obciążonej. Jeśli było ono ujawnione w księdze wieczystej, do jego wygaśnięcia potrzebne jest wykreślenie z księgi. Wówczas oświadczenie o zrzeczeniu się trzeba sporządzić z podpisem poświadczonym notarialnie.
