Zainteresowaniem wśród hodowców cieszą się króliki ras średnich, które wcześniej dojrzewają, są łatwiejsze w chowie, dają nieduże tuszki, a oprócz mięsa dostarczają także cenne futro. Osiągają masę ciała 3,5–5,5 kg. Należą do nich m.in. królik biały wiedeński i niebieski wiedeński, a także kalifornijski (czarny, hawana, niebieski) czy nowozelandzki biały. Króliki ras dużych, do których należą np. olbrzymy belgijskie, osiągają masę ciała nawet powyżej 9 kg. Odznaczają się dobrymi przyrostami, ale mają mniejszą wydajność rzeźną w porównaniu z rasami mniejszymi.
Z kolei reksy należą do ras małych. Charakteryzują się bardzo dobrą jakością futra, które jest wyjątkowo miękkie i ma piękny połysk. Są delikatne, dlatego nadają się przede wszystkim do utrzymywania amatorskiego.
Dojrzałość somatyczną króliki osiągają w drugim roku życia, ale wyraźne przyrosty masy ciała występują do około 10. miesiąca, chociaż zależy to oczywiście od rasy. Przeznaczenie królików do rozrodu uwarunkowane jest nie tylko wiekiem, ale także stopniem rozwoju i kondycją. Samice olbrzyma belgijskiego osiągają dojrzałość płciową w wieku 7 miesięcy. Króliki ras średnich rozpoczynają rozród na ogół w 6. miesiącu. Ciąża u królic trwa 30–32 dni. Liczba młodych w miotach bywa różna, średnio jest to po 6 sztuk. W przypadku samic, zwłaszcza tych, które jeszcze nie zostały pokryte, ważne jest, aby nie dopuścić do ich zatuczenia.
Pasza i żywienie
W odchowie młodych królików ważne jest żywienie. Jeśli pasza jest nieodpowiednia, od razu pojawiają się wzdęcia i problemy trawienne. Jest to główna przyczyna upadków do 4. miesiąca życia. Można wykorzystywać gotowe mieszanki pełnoporcjowe w postaci granulatu, choć oczywiście nie jest to najtańszy sposób żywienia. Pasze treściwe w okresie zimowym to podstawa żywienia królików. Zawierają sporo węglowodanów, dzięki którym zwierzęta mogą normalnie funkcjonować i ogrzewać swój organizm oraz białko, które umożliwia budowę masy ciała. Ponadto pasze te należy koniecznie stosować w okresie rozrodu, ciąży oraz odchowu młodzieży.
Pasze treściwe mają również korzystny wpływ na jakość futra, przyspieszając jego dojrzewanie, co sprawia, że jest gęste i sprężyste. Do pasz treściwych suchych zalicza się zakupione granulaty lub mieszanki paszowe przygotowywane we własnym zakresie oraz ziarno zbóż, rośliny strączkowe czy rośliny oleiste. Ziarno owsa jest paszą, która ma najszersze zastosowanie w żywieniu królików. W żywieniu zimowym oraz w okresie wczesnej wiosny bardzo ważne są także pasze objętościowe suche, czyli siano, słoma i susz. Wkłada się je za drabinkę, która powinna być skonstruowana w ten sposób, aby zwierzęta nie mogły dostać się do środka i zanieczyszczać siana odchodami. W żywieniu królików pasze objętościowe o dużej zawartości włókna odgrywają ważną rolę.
W przypadku królików częstotliwość karmienia nie powinna być zbyt duża, gdyż wówczas króliki nie wyjadają dobrze karmy, powodując jej niszczenie. W praktyce stosuje się najczęściej trzykrotne w ciągu dnia karmienie samic kotnych i karmiących oraz rosnącej młodzieży, a dwukrotne – wszystkich pozostałych królików (rano i wieczorem). Ze względu na to, że króliki wykazują większą aktywność w porze nocnej niż w ciągu dnia, ich wieczorne karmienie powinno być obfitsze lub takimi paszami, które wymagają dłuższego wyjadania. W okresie zimowym na noc najczęściej zadaje się królikom siano lub susz z pędów i liści, a w ciągu dnia – pasze treściwe i soczyste.
Zasady utrzymania
Uzupełnienie dawki pokarmowej latem stanowią zielonki (głównie z lucerny), resztki warzyw, zimą zaś siano i rośliny okopowe (ziemniaki, buraki, marchew). Dokarmianie młodych rozpoczyna się od 3.–4. tygodnia życia. Króliki muszą mieć też stały dostęp do wody poprzez poidła smoczkowe.
Przystosowane dla królików klatki powinny znajdować się w pomieszczeniu chroniącym przed chłodem i przeciągami, ale jednocześnie umożliwiającym łatwe przewietrzenie budynku. Raz w tygodniu należy usuwać obornik i myć oraz dezynfekować klatki, po czym znów wyścielić świeżą słomą. Dzięki temu uda się utrzymać zwierzęta w dobrym zdrowiu. Obornik króliczy może być wykorzystywany jako nawóz.
Króliki dorosłe należy utrzymywać w oddzielnych klatkach lub boksach, tak aby nie miały bezpośredniego kontaktu ze sobą. Jest to szczególnie ważne w przypadku samic i samców. Rozdzielenie ich zapobiega przypadkowemu pokryciu samicy oraz walkom, jakie mogą ze sobą toczyć. Ponadto każdy samiec powinien mieć swoją klatkę, w której będzie czuł się bezpiecznie. Klatka samca powinna znajdować się z dala od samic, gdyż ich zapach może stymulować rozpłodnika do ciągłej aktywności i tym samym będzie on bezproduktywnie tracić energię na wydostanie się z niej.
Rozdzielenie zwierząt ma również na celu ograniczanie rozprzestrzeniania się czynników chorobotwórczych oraz możliwość zastosowania innego systemu żywienia. Na czas kopulacji samicę przenosi się do klatki samca. W przeciwnym razie zdezorientowany samiec może nie wykazywać chęci pokrycia samicy. Z kolei samica, która znajduje się w swoim bezpiecznym schronieniu, może zdominować samca i nie dopuścić go do siebie.
Dominika Stancelewska
