Spróbujmy określić rodzaj gleby na podstawie roślin, jakie na niej występują. I chwasty, i dzikie zioła są doskonałym wskaźnikiem, na podstawie którego możemy zaplanować siewy i nasadzenia.
Piaszczysta czy kwaśna?
Na glebach suchych najlepiej rosną jaskier, macierzanka, krwawnik, wilczomlecz czy posłanek. Wilgotną lubią firletka, gwiazdnica, mięta, stokrotka, wiązówka czy trzęślica. Na terenie podmokłym dobrze rosną rdest wężownik, czyściec błotny, skrzyp i podbiał, a w miejscach, gdzie dominują ciężkie gleby – babka zwyczajna, pięciornik, mietlica oraz tasznik pospolity. Na glebie piaszczystej rosną fiołek polny, ślaz, bodziszek, a także złocień polny. Na glebie gliniastej spotkamy łopian, gorczycę polną, szałwię łąkową i łobodę. Na glebie ilastej rosną między innymi glistnik jaskółcze ziele, ostróżeczka czy jaskier rozłogowy.
Dzięki chwastom i dzikim ziołom możemy poznać też inne cechy gleb. Pospolita pokrzywa czy tobołek polny wskażą stanowiska bogate w azot, natomiast komonica czy babka średnia – ubogie w ten składnik. Glebę kwaśną pokażą fiołek ptasi, koniczyna, szczaw, a także przetacznik leśny. Glebę alkaliczną poznamy po cykorii podróżniku, wilczomleczu małym czy dzwonku jednostronnym. Rodzaj gleby możemy również określić metodą Schlichtinga i Blume’a: pobieramy próbkę z głębokości około 15 cm, usuwamy z niej resztki roślinne, kamyki itp. i formujemy z niej wałek. Z gleby żwirowej nie uformujemy wałeczka nawet po zwilżeniu. Podobnie jak z gleby piaszczystej, która dodatkowo ubrudzi dłonie. Z gliniastej ulepimy wałeczki, ale nie znajdziemy w niej piasku ani żwiru.
Przepis na glebę
Pod uprawę wszystkich roślin najlepsza jest gleba pulchna, gruzełkowata, dobrze przepuszczalna, o przyjemnym zapachu ziemi. Znając choć trochę cechy gleby, możemy albo do nich dobierać uprawy, albo starać się coś zmienić. Jeżeli zatem w ogrodzie dominują gleby ciężkie, zwięzłe, a chcemy uzyskać podłoże o większej przepuszczalności, należy dodać piasku kwarcowego drobnego lub grubego w ilości około 1 wiadra/m2 i przekopując, zmieszać go z podłożem. Dodatek torfu, kompostu lub rozłożonego obornika poprawi strukturę gleby piaszczystej, a zatem przewiewnej i przepuszczalnej dla wody. Takie podłoże jest ubogie w składniki pokarmowe, a dodatek wymienionych wyżej nawozów organicznych poprawi jej strukturę, i zasobność. Gleby o małej zawartości próchnicy możemy wzbogacić np. ziemią darniową. To ziemia powstała w procesie rozkładu darni i korzeni. Dla poprawy jej struktury dodajemy do darni mieszankę torfu i piasku w proporcji 2 części ziemi darniowej na 1 część torfu i 1 część piasku. Strukturę gleby możemy również poprawić, dodając ziemię liściową, która powstaje z rozkładających się liści, najlepiej bukowych. Możemy pozyskać ją również z liści opadłych jesienią. Rozkład liści w warunkach naturalnych trwa około 3 lat. Co można zrobić, gdy chcemy uprawiać rośliny wymagające gleb kwaśnych, a takich nie mamy? Najłatwiej jest zastosować ziemię powstałą z rozkładającego się igliwia, najlepiej sosnowego. To doskonały materiał na ściółkę do plantacji borówki amerykańskiej, przy zakładaniu wrzosowisk lub jako ściółka wokół różaneczników czy azalii.
Małgorzata Wyrzykowska
