Wegetacja odpala

Warto to sprawdzić, a przy okazji ocenić potencjał plonotwórczy ozimin. Dlatego dziś przypominamy kilka istotnych informacji o zimowym uśpieniu roślin i ich wybudzaniu. 



Temperatura uśpienia

W stan spoczynku wegetacyjnego albo stan uśpienia fizjologicznego zwanego fachowo anabiozą, wprowadza rośliny tzw. temperatura uśpienia. Rośliny wchodzą w anabiozę po obniżeniu się temperatury poniżej minimalnej. Dla zbóż ozimych temperatura minimalna (liczona jako średnia temperatura dobowa) mieści się w granicach od 0 do 5 st. C. 

Zimotrwałość roślin jest w dużym stopniu warunkowana tym, w jakiej fazie rozwoju poszczególne gatunki wchodzą w stan anabiozy. I tak, pszenica najlepiej zimuje, jeśli w anabiozę wejdzie w fazie 2–4 liści, żyto i jęczmień – po rozkrzewieniu, rzepak i rzepik – w fazie rozetki z 6–8 liśćmi. W stanie anabiozy oddychanie i wszelkie procesy metaboliczne roślin ograniczone są do minimum.



Temperatura wybudzenia

W ostatnich dniach w niektórych rejonach (woj. lubuskie) temperatura maksymalna powietrza w dzień sięgała 18 st. C a w nocy wszędzie była powyżej 0 st. C. Temperatura wybudzenia roślin nie jest łatwa do określenia i bardziej zależy od temperatury gleby niż powietrza. Niemniej na podstawie wieloletnich pomiarów średnich temperatur dobowych i obserwacji roślin naukowcy ustalili, że średnią temperaturą graniczną, od której można liczyć dni wegetacji jest ta powyżej 5 st. C.

Ta średnia dobowa odnosi się jednak do temperatury powietrza i przy dużym zmrożeniu gleby nie wystarczy, aby roślina rozpoczęła rozwój. Dlatego zbadano i wyliczono, że wiosenne ruszenie wegetacji ozimin wyznaczające początek prac polowych w warunkach Polski ma miejsce, kiedy średnia dobowa temperatura gleby mierzona na głębokości 10 cm wynosi minimum 2,5 st. C. Średnią temperaturę dobową oblicza się sumując cztery pomiary temperatury (o godzinie 7.00, 13.00, 19.00 i 1.00 czasu środkowoeuropejskiego) i dzieląc wynik przez 4.

Marek Kalinowski