O pomoc może ubiegać się rolnik, który jest właścicielem gospodarstwa rolnego i od co najmniej 3 lat prowadzi działalność rolniczą. Wsparcie jest przeznaczone dla rolników, którzy są niewypłacalni, tzn. utracili zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, tj. jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące, oraz znajdują się w trudnej sytuacji.
Podstawą złożenia wniosku o pożyczkę jest dołączenie do niego planu restrukturyzacji gospodarstwa, który zatwierdził dyrektor wojewódzkiego ośrodka doradztwa rolniczego. Niestety, sporządzenie takiego planu nie jest łatwe. Rolnik musi w nim opisać m.in. przyczyny, które doprowadziły do jego niewypłacalności, oraz wskazać sposoby przywrócenia zdolności płatniczych i opisać działania, które podejmie, by przywrócić zdolność do pokrywania kosztów prowadzonej działalności rolniczej oraz spłacić zobowiązania finansowe. W planie musi zawrzeć oczekiwane wyniki planowanej restrukturyzacji w scenariuszu podstawowym oraz pesymistycznym. Wymaga się, aby uwzględnił w nim m.in. aktualny stan popytu i podaży oraz prognozę popytu na surowce produkowane w jego gospodarstwie i ich podaży na rynku. Przy tak dużej zmienności zachowań na rynkach rolnych, spowodowanych chociażby koronawirusem, rozprzestrzenianiem się ASF czy anomaliami pogodowymi, bardzo trudno przygotować taką analizę. Bywa, że rolnik musi przygotować taki plan sam i co wtedy? Doradcy oraz pracownicy ARiMR nie mają obowiązku pomagać w tym rolnikom.
Jednym z licznych dokumentów, jakie należy załączyć do wniosku o pożyczkę, jest operat szacunkowy nieruchomości, które będą objęte hipoteką i będą stanowić zabezpieczenie roszczeń Agencji wynikających z udzielonej pomocy.
Pożyczka może zostać udzielona maksymalnie na 15 lat z rocznym okresem karencji w spłacie. Jej oprocentowanie jest zmienne i wynosi rocznie nie mniej niż wysokość stopy bazowej opublikowanej przez KE (od 1 stycznia br. jest to 0,23%) obowiązującej w dniu udzielenia pożyczki, powiększonej o 4 punkty procentowe. Pożyczka jest wypłacana na rachunek bankowy wierzyciela/wierzycieli rolnika.
Kwota pożyczki nie może przekroczyć 5 mln zł i wysokości wymagalnych długów. Rolnik musi wnieść wkład własny w wysokości co najmniej 25% kosztów restrukturyzacji. Ta bariera może się okazać nie do przejścia. Zadłużony po uszy rolnik nie ma środków własnych na pokrycie wkładu. Jeżeli jest wykazany w Rejestrze Dłużników BIG z tytułu zaciągniętych i niespłaconych kredytów,nie ma też możliwości uzyskania kredytu komercyjnego na ten cel.
Pożyczka nie może zostać udzielona prowadzącemu gospodarstwo rolne znajdującemu się w likwidacji lub w upadłości oraz wobec którego toczy się postępowanie restrukturyzacyjne.
Obowiązkowymi zabezpieczeniami pożyczki są łącznie:
r e k l a m a
hipoteka (docelowo na pierwszym miejscu w wysokości 130% kwoty pożyczki i odsetek w całym okresie spłaty pożyczki),
cesja praw z polisy ubezpieczenia nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego lub innych nieruchomości zabudowanych, na których ustanowiono hipotekę,
weksel własny in blanco wystawiony przez pożyczkobiorcę wraz z deklaracją wekslową,
oświadczenie o poddaniu się egzekucji.
Spłata kapitału pożyczki wraz z odsetkami (oprocentowaniem) w ratach miesięcznych i kwartalnych rozpoczyna się w terminie 12 miesięcy od dnia podpisania umowy pożyczki. Wniosek o udzielenie pożyczki jest rozpatrywany w terminie 45 dni od złożenia. Doradcy wskazywali, iż skoro w czwartym roku gospodarstwo powinno odzyskać płynność finansową, to może rozwiązaniem byłaby karencja w spłacie kapitału.Już w ubiegłym roku pisaliśmy na łamach "Tygodnika", iż przejście z sukcesem przez ścieżkę uzyskania takiej pożyczki jest bardzo trudne. Resort rolnictwa nie przewidział jednak nowelizacji przepisów, uznając, iż są one zgodne z unijnymi wytycznymi. ms