Kłopoty z dzierżawą po zmarłym kuzynie

XW 2012 roku kuzyn wydzierżawił mi swoje gospodarstwo na podstawie umowy pisemnej potwierdzonej przez urząd gminy. Kiedy je przejąłem, było bardzo zaniedbane. Doprowadziłem je do wysokiej kultury rolnej. W 2018 roku kuzyn nagle zmarł. Gospodarstwo odziedziczyło troje jego rodzeństwa. Uzgodniliśmy cenę, za jaką miałem kupić grunty. Dwoje z nich zmieniło jednak zdanie i stwierdziło, że ma kupca, który daje znacznie więcej. Trzeci współwłaściciel sprzedał mi swój udział za wcześniej ustaloną kwotę. Nadal uprawiam całą ziemię, ale współwłaściciele zapowiedzieli, że w tym roku mam już nie składać wniosku o dopłaty z ich części. Te osoby nie są rolnikami. Czy mogę przeprowadzić wycenę i sądownie odkupić po rzeczywistej cenie rynkowej ich udziały?
YMożliwość zwrócenia się o sądową wycenę gruntu istnieje tylko w sytuacji przewidzianej w art. 3 ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, kiedy dzierżawca chciałby wykonać prawo pierwokupu, ale sprzedający w umowie warunkowej zawyżył cenę. Jeżeli cena sprzedawanej nieruchomości rażąco odbiega od jej wartości rynkowej, wykonujący prawo pierwokupu może, w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o wykonaniu prawa pierwokupu, wystąpić do sądu o ustalenie ceny tej nieruchomości.
Pan z tej możliwości skorzystać już nie może, gdyż przestał Pan być dzierżawcą, a stał się współwłaścicielem gospodarstwa. Jako jeden ze współwłaścicieli może Pan złożyć do sądu wniosek o zniesienie współwłasności.
W myśl art. 213 Kodeksu cywilnego, jeżeli zniesienie współwłasności gospodarstwa rolnego przez podział między współwłaścicieli byłoby sprzeczne z zasadami prawidłowej gospodarki rolnej, sąd przyzna to gospodarstwo temu współwłaścicielowi, na którego wyrażą zgodę wszyscy współwłaściciele. Z kolei art. 214 § 1 k.c. przewiduje, że w razie braku zgody wszystkich współwłaścicieli co do tego, komu ma przypaść gospodarstwo rolne, sąd przyzna je temu z nich, który je prowadzi lub stale w nim pracuje, chyba że interes społeczno-gospodarczy przemawia za wyborem innego współwłaściciela.
Może Pan zatem wnioskować o przyznanie Panu gospodarstwa z zasądzeniem spłat na rzecz pozostałych współwłaścicieli. W myśl art. 216 k.c., wysokość przysługujących współwłaścicielom spłat z gospodarstwa rolnego ustala się stosownie do ich zgodnego porozumienia. W razie braku takiego porozumienia spłaty przysługujące współwłaścicielom mogą być przez sąd obniżone. Przy określaniu stopnia ich obniżenia bierze się pod uwagę:

typ, wielkość i stan gospodarstwa rolnego będącego przedmiotem zniesienia współwłasności;
sytuację osobistą i majątkową współwłaściciela zobowiązanego do spłat i współwłaściciela uprawnionego do ich otrzymania.

Obniżenie spłat nie wyklucza możliwości rozłożenia ich na raty lub odroczenia terminu ich zapłaty, stosownie do art. 212 § 3 k.c. Sąd oznacza termin i sposób uiszczenia spłat, wysokość i termin uiszczenia odsetek, a w razie potrzeby także sposób ich zabezpieczenia. W razie rozłożenia dopłat i spłat na raty terminy ich uiszczenia nie mogą łącznie przekraczać lat dziesięciu. W wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie sąd na wniosek dłużnika może odroczyć termin zapłaty rat już wymaganych.
Co do składania wniosku o płatności, to ma Pan pełne prawo to robić. Ustawa z 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, a w szczególności jej art. 8 ust. 1 pkt 2, stanowi, że jednolita płatność obszarowa oraz płatności: za zazielenienie, dla młodych rolników, dodatkowa i związane do powierzchni upraw są przyznawane do powierzchni działki rolnej będącej w posiadaniu rolnika w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tych płatności. Jeżeli Pan uprawia całą powierzchnię gospodarstwa, to znaczy, że jest Pan w jego posiadaniu. Mimo że jest Pan właścicielem jedynie udziału wynoszącego 1/3 całości, tylko Panu należą się płatności. W przypadku prawa do płatności ważny jest stan faktyczny, czyli posiadanie gruntu, a nie to, czy posiadacz jest wyłącznym właścicielem. ●