Młode drzewka powinno się formować zaraz po posadzeniu, lecz te posadzone jesienią przycinamy dopiero wiosną, najlepiej na przełomie marca i kwietnia, gdy temperatura jest powyżej zera, dzień słoneczny, suchy. Ponieważ brzoskwinie rosną bardzo intensywnie, należy ciąć je rokrocznie. Pozwoli to na lepszy dostęp światła słonecznego do liści i owoców w całej koronie. Pamiętać należy, że brzoskwinia jest rośliną światłolubną. Regularne cięcie ułatwia również dostęp powietrza, które ograniczy występowanie chorób grzybowych.

W pierwszym roku po posadzeniu

cięcie przeprowadzamy tak, by drzewko miało przewodnik i 5 pędów bocznych, z czego ten najniżej położony powinien znajdować się na wys. 50 cm od ziemi. Pędy wyżej położone w koronie należy przyciąć nad 3 pąkiem, natomiast położone niżej nad 5–6 pąkiem. W kolejnym roku pozostawiamy jeszcze dwa do trzech pędów bocznych a przewodnik przycinamy tuż nad nimi. Pędy starsze, które znajdują się na dole skracamy w odległości ok. 70 cm od przewodnika. Można również formować w pierwszym roku skracając przewodnik na wys. 90 cm od podłoża i pozostawiając 4–5 pędów bocznych, skróconych do 2/3 długości. Wszystkie pędy wyrastające poniżej 50 cm nad ziemią wycinamy. Podobnie wycinamy cienkie, słabe czy uszkodzone bądź z widocznymi oznakami przemarznięcia. Ogólnie ok. 80% pędów zostaje usuniętych podczas pierwszego cięcia. Cięcie formujące trwa dwa lata a najczęściej wybieraną formą jest korona stożkowa z przewodnikiem. Tego rodzaju korona polecana jest w uprawie gęstej 4X2 m. Pędy boczne powinny rosnąć poziomo, dlatego często na początku czerwca zakłada się specjalne klamerki. Można również tradycyjnie przyginać pędy za pomocą sznurka i obciążników czy palików. Ważne, by kąt był prosty, co ograniczy występowanie raka bakteryjnego. W drugim roku po posadzeniu, również wiosną przy sprzyjającej pogodzie, usuwamy wszystkie grube i silnie rosnące pędy, które konkurują z przewodnikiem, słabiej rosnące przyginamy, by zmusić je do szybkiego owocowania. Pędy o grubości słomki skracamy w kwietniu pozostawiając jedno oczko u nasady, pędy o grubości mniejszej od ołówka skracamy nad 3 oczkiem a grubsze od ołówka za 8 ew. 10 oczkiem. Przewodnik przycinamy nad 12 oczkiem.

Prowadzenie w formie palmety

to kolejny rodzaj formowania korony brzoskwiń. Tę metodę stosuje się w uprawie amatorskiej przy ścianach. Koniecznie muszą być o wystawie południowej lub wschodniej. Drzewo należy przyciąć na wysokość 60 cm nad ziemią, a pędy boczne skracamy nad 7 oczkiem. Pędy przycina się tak, by tworzyły jedną płaszczyznę, równoległą do ściany. W drugim roku przeważnie skraca się pędy o 1/3 długości, a w kolejnych latach przeprowadza się cięcie odmładzające i fitosanitarne. W celu pobudzenia do owocowania, stosuje się również cięcie letnie prześwietlające, które polega na usunięciu pędów rosnących do wewnątrz korony, krzyżujących się oraz chorych i uszkodzonych. Można formować drzewo również na kształt pucharu. Polega ono na przycięciu w pierwszym roku wiosną przewodnika do 50 cm nad ziemią, zakłada się klamerki w celu uzyskania kąta prostego bocznych rozgałęzień. W drugim roku wybiera się 5 najładniejszych pędów jednorocznych, z których tworzy się szkielet korony a przewodnik wycina nad górnym pędem. Pozostałe pędy usuwamy u nasady. Latem wycina się wszystkie pędy rosnące do środka korony i ją zagęszczające. W kolejnych latach wykonuje się cięcie odmładzające, jak i utrzymujące formę pucharu. Skracając pędy należy pamiętać, by skrócić je zawsze nad pąkiem dolnym, czyli skierowanym na zewnątrz korony.

Pamiętając, że brzoskwinie owocują

na długopędach i jeśli przez kilka lat zaniedbamy tego zabiegu, na starszych drzewach silne i młode pędy będą tworzyć się w części wierzchołkowej. Na wierzchołkach wytworzą słabe owoce, które z roku na rok będą coraz słabsze. W części wewnętrznej drzewo wytworzy wiele pędów, lecz te nie zaowocują, lecz szybko zamierają. Polecane jest więc przeprowadzenie cięcia odmładzającego, polegającego na skracaniu starych konarów wiosną czasem nawet o ¼, usunięciu także starszych gałązek i pozostawieniu jedynie pędów jednorocznych. Czasem trzeba wyciąć do 30% pędów. Gdy ze skróconych pędów wyrosną młode pędy, przycinamy je w kolejnych latach. Zabiegiem cięcia zmusimy drzewo do wypuszczania młodych owoconośnych pędów i dotyczy to wszystkich pędów na 2-, 3-letniej gałęzi. Dobry efekt uzyskamy przycinając pędy owocujące ponad 8 pączkiem od nasady.

Małgorzata Wyrzykowska