r e k l a m a
Zmiany wymagają zatwierdzenia
Dłuższy okres wdrażania programu wymaga zwiększenia puli środków, tak aby możliwe były przyznawanie i wypłata pomocy rolnikom w kolejnych latach realizacji programu oraz kontynuacja podjętych zobowiązań. Polskim rolnikom przyznano dodatkowe wsparcie w okresie przejściowym z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) oraz z utworzonego Europejskiego Instrumentu Odbudowy. Łącznie jest to kwota 3,23 mld euro, z czego 1,58 mld euro przypada na bieżący rok, a 1,65 mld euro na przyszły. Europejski Instrument Odbudowy zasili EFRROW w 2021 roku kwotą ponad 279 mln euro, a w 2022 roku – 665 mln euro. Budżety na poszczególne działania, w których założono zwiększenie wydatków z EFRROW, mają być wsparte również dodatkowymi kwotami ze środków krajowych.Trzeba jednak mieć na uwadze, iż zatwierdzone przez komitet rozwiązania muszą zostać zaakceptowane jeszcze przez Komisję Europejską. Tak więc propozycje zmian, jakie dotyczą wszelkich działań z PROW, o które wnioskuje się razem z dopłatami bezpośrednimi, nie mogą być wprowadzone w tym roku, bo nabór na nie już trwa. Inaczej jest z działaniami, na które zaproponowano jedynie zwiększenie budżetu, aczkolwiek i to musi zyskać akceptację KE. Tutaj jednak jest nadzieja, że te nabory mogą być jeszcze uruchomione w końcówce roku.
Na stronie internetowej ARiMR można znaleźć harmonogram planowanych naborów wniosków w ramach PROW 2014–2020 w 2021 roku. O tym, co kolejno będzie uruchamiane, piszemy na bieżąco na łamach "Tygodnika". W tym harmonogramie nie ma jednak wszystkich działań, którymi są zainteresowani nasi Czytelnicy. Agencja zamieściła przy tym harmonogramie wzmiankę, iż z uwagi na toczące się prace nad zmianą PROW 2014–2020 harmonogram może zostać uzupełniony o inne nabory. Bez wątpienia pieniądze, które Polska otrzymała na lata przejściowe, pozwolą tę listę rozszerzyć.
Dodatkowa kasa na maszyny
Wśród dofinansowanych działań znajdzie się bardzo popularna wśród rolników "Modernizacja gospodarstw rolnych". Dotychczasowy budżet na to działanie zostanie w najbliższych miesiącach zakontraktowany na poziomie powyżej 95%. Komitet Monitorujący PROW przychylił się do propozycji, by zasilić go pieniędzmi unijnymi o kwotę 312 mln euro. Pieniądze mają być przeznaczone na uruchomienie dodatkowego naboru w tzw. obszarze D (racjonalizacja technologii produkcji, wprowadzenie innowacji, zmiana profilu produkcji, zwiększenie skali produkcji, poprawa jakości produkcji lub zwiększenie wartości dodanej produktu). To dobra informacja dla rolników chcących zainwestować w park maszynowy, ale zła dla tych, którzy myślą o budowie, np. obory czy chlewni. W stosunku do tego działania nie zaproponowano zmian w rozporządzeniu regulującym jego przyznanie. Tak więc nabór będzie mógł być przeprowadzony po zaakceptowaniu propozycji zwiększenia budżetu przez Komisję Europejską.Warto też mieć na uwadze, iż w projekcie Planu Strategicznego, według którego będzie realizowana WPR od 2023 roku, nie uwzględniono działania, które byłoby kopią obecnej modernizacji gospodarstw. Dofinansowanie budowy obiektów inwentarskich oraz zakupu maszyn będzie bardzo ściśle powiązane z inwestycjami przyczyniającymi się do ochrony środowiska i klimatu oraz rolnictwem ekologicznym lub będzie polegało jedynie na udzielaniu gwarancji w postaci instrumentów finansowych.
r e k l a m a
Działania premiowe i OSN
Biorąc pod uwagę znaczny poziom wykorzystania aktualnych budżetów oraz chęć przyznawania wsparcia w kolejnych latach, Komitet Monitorujący podjął również uchwałę w sprawie zwiększenia puli pieniędzy na takie działania, jak: "Premie dla młodych rolników", "Premie na rozpoczęcie działalności pozarolniczej" oraz "Restrukturyzacja małych gospodarstw". Zarówno wsparcie dla młodych rolników, jak i małych gospodarstw zostało już uwzględnione w harmonogramie PROW na ten rok (nabory wniosków rozpoczynają się 31 marca), można więc przypuszczać, że zasilenie budżetu spowoduje uruchomienie naboru na te działania również w 2022 r.Kolejnym działaniem, które ma być zasilone, są "Inwestycje mające na celu ochronę wód przed zanieczyszczeniem azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych". Nabór na tę pomoc właśnie się kończy, a nowy ma być uruchomiony w listopadzie. Na to wsparcie wykorzystano już około 51% budżetu, zostało więc około 42 mln euro. Nie wystarczy to na zabezpieczenie potrzeb finansowych w okresie przejściowym. Dodatkowe pieniądze na to działanie (47 mln euro) będą pochodziły z Europejskiego Instrumentu Odbudowy.
RHD, bioasekuracja i spółki wodne
Komitet Monitorujący PROW zatwierdził także dofinansowanie "Wsparcia inwestycji w przetwarzanie produktów rolnych, obrót nimi lub ich rozwój". Jak uzasadniono, potrzeba zwiększenia budżetu wynika z planowanych nowych naborów wniosków, w ramach których wsparciem będą mogły zostać objęci dodatkowo duzi wytwórcy pasz bazujący na surowcach niemodyfikowanych genetycznie oraz inwestycje z przetwórstwa i marketingu roślin zielarskich. Ponadto planowane jest rozszerzenie katalogu kosztów kwalifikowalnych o specjalistyczne środki transportu, a także zwiększenie limitu wsparcia (ze 100 tys. do 200 tys. zł) dla rolników prowadzących działalność w ramach rolniczego handlu detalicznego.Ze względu na występowanie kolejnych ognisk afrykańskiego pomoru świń na obszarze Polski w okresie przejściowym kontynuowane będzie wsparcie na inwestycje służące bioasekuracji. Chodzi o "Inwestycje w działania zapobiegawcze, których celem jest ograniczanie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof". W ramach tej pomocy planuje się też przyznawanie wsparcia spółkom wodnym lub ich związkom na inwestycje w urządzenia melioracji wodnych. To działanie ma być zasilone pieniędzmi z EFRROW w wysokości 33 mln euro. Ze względu na konieczność przeprowadzenia zmian legislacyjnych nie wiadomo, czy to wsparcie w nowej formie będzie uruchomione jeszcze w tym roku. Nabór na starych zasadach trwa do 29 marca.
Usługi rolnicze i grupy producentów
Duże zmiany szykują się w działaniu "Rozwój przedsiębiorczości – rozwój usług rolniczych". Do wspieranych w ramach tego działania rozwoju usług rolniczych mają dojść usługi w zakresie wykorzystania technologii cyfrowych, zabezpieczenia bądź utrzymania urządzeń wodnych dla spółek wodnych oraz usługi mycia i dezynfekcji budynków inwentarskich, hal produkcyjnych oraz urządzeń, maszyn i pojazdów rolniczych oraz leśnych. Na realizację działania w nowej odsłonie dołożono 189 mln euro z EIO.W tym roku mają się odbyć jeszcze dwa nabory na "Tworzenie grup i organizacji producentów". Pierwszy nabór będzie trwał od 15 kwietnia do 31 maja. Komitet Monitorujący PROW zatwierdził również uruchomienie dwóch naborów na to wsparcie w przyszłym roku. Zgodnie z wyliczeniami ARiMR, przy założeniu średniej płatności dla grupy w wysokości 67 tys. euro rocznie oraz możliwości finansowania zobowiązań podjętych w ramach PROW 2014–2020 do 2025 roku, przy obecnym budżecie wsparciem w wyniku naborów z ubiegłego roku będą mogły zostać objęte 82 grupy z 94, które złożyły wnioski. Na podstawie średniej liczby wniosków składanych w dotychczasowych naborach założono, że łączna liczba wnioskodawców tego działania w naborach w 2021 i 2022 roku wyniesie 200. Przy założeniu zachowania obecnej średniej rocznej płatności zaproponowano na to działanie dodatkowe 47 mln euro (30 mln euro z EFRROW).
Komitet Monitorujący PROW zatwierdził również dodanie do PROW nowego działania "Zarządzanie ryzkiem". Ma ono polegać na dopłacie do składek ubezpieczenia od strat powodowanych chorobami zwierząt. Działanie M17 zostało podzielone na dwa etapy: pilotażowy i docelowy. W pierwszym działaniem zostaną objęci wyłącznie producenci drobiu, a docelowo – każdy producent, który poniesie straty w wyniku wystąpienia salmonelloz.
