A jakich mikroelementów potrzebują ziemniaki i jaką rolę pełnią w ich rozwoju? W fazach krytycznego zapotrzebowania ziemniaka składniki pokarmowe pobierane są tak intensywnie, że nawet optymalna ich zawartość w glebie nie zaspokoi potrzeb pokarmowych roślin. Najważniejszy w rozwoju ziemniaków jest mangan i żelazo, a najlepszym oknem dolistnej aplikacji okres od wytworzenia pędów bocznych do formowania jagód.

Mangan i żelazo

uważane są za najważniejsze mikroelementy w rozwoju ziemniaków. Żelazo dlatego, że spośród mikroelementów pobierane jest w największych ilościach. Szczególne znaczenie ma jednak mangan, który chroni ziemniaki przed porażeniem przez parcha. Jest ważny w uprawie nasiennej ziemniaków (poprawia zdrowotność) i w uprawie na cele konsumpcyjne (więcej skrobi, więcej witaminy C). Niedobory manganu ujawniają się najszybciej przy uprawie ziemniaków na glebach o pH powyżej 6,0, ale zasadne jest dokarmianie ziemniaków manganem na wszystkich glebach, zwłaszcza przy uprawie bez obornika. Jego niedobór prowadzi do obniżenia zawartości skrobi i objawia się szarozieloną barwą liści i chlorozą stożków wzrostu i liści najmłodszych (chlorotyczne plamki między nerwami).
Ziemniaki na 1 t plonu bulw (wg prof. dr hab. Witolda Grzebisza) pobierają: 30–50 g manganu, 60–80 g żelaza, 10–15 g cynku, 2–3 g miedzi i 5–8 g boru.

Cynk i miedź

są szczególnie ważne przy uprawie ziemniaków bez obornika. Ważny jest też bor, a jego optymalna podaż poprawia jakość bulw i plonowanie. Niedobór objawia się bulwami małymi i popękanymi, ze szklistym miąższem i ciemnymi plamami w miąższu. Na roślinach objawia się skróconymi łodygami (niskie i krzaczaste). Przy niedoborze boru powodującego zamieranie stożków wzrostu pędów i korzeni liście są łamliwe i wywijają się począwszy od krawędzi. Może to przypominać objawy chorób wirusowych ziemniaka.
Często, również tym razem, podajemy przykłady objawów niedoborów. Warto je znać, ale trzeba wiedzieć, że objawy niedoborowe pojawiają się wtedy, kiedy dostępność pierwiastka jest poniżej 50% zapotrzebowania rośliny. To oznacza, że jeżeli ilość dostępnego pierwiastka mieści się w przedziale od 50% do 100% zapotrzebowania roślin, objawy niedoboru będą utajone. To duża granica błędu w określaniu zasadności dokarmiania na oko. Już niewielki deficyt konkretnego pierwiastka wpływa na obniżenie plonu, a co dopiero np. deficyt 45%, którego organoleptycznie nie zauważymy.
Do nawożenia dolistnego ziemniaków warto wykorzystać gotowe kompozycje nawozów dedykowanych tej uprawie i stosować je w rekomendowanym przez producenta programie dokarmiania.

Marek Kalinowski