Na rozród i odporność

Dlaczego beta-karoten jest tak ważny w żywieniu bydła mlecznego? Wynika to z jego bezpośredniego oddziaływania na organizm zwierząt oraz działania witaminy A, która z niego powstaje. Beta-karoten znacząco poprawia działanie układu odpornościowego, co związane jest przede wszystkim ze zwiększeniem ilości i aktywności limfocytów oraz monocytów w bezpośredniej reakcji immunologicznej, w przypadku chorób i infekcji. Znaczne ilości beta-karotenu znajdują się w ciałku żółtym krowy, stąd jego dodatek przed kryciem poprawia wskaźniki rozrodu poprzez zwiększenie wskaźnika płodności, skrócenie okresu międzyciążowego, poprawia skuteczność pierwszego unasienniania, zmniejsza częstotliwość występowania cyst jajnikowych oraz zmniejsza ilość wczesnych poronień. Podanie krowom beta- karotenu przed wystąpieniem rui wzmaga jej objawy i poprawia skuteczność krycia, ponieważ jest on odpowiedzialny za produkcję hormonu ciążowego – progesteronu. Poprawia się także proces zagnieżdżenia się zarodka w błonie śluzowej macicy. Beta-karoten uznawany jest również za jeden z najaktywniejszych antyoksydantów, doskonale chroniąc przed działaniem wolnych rodników.
Powszechna jest opinia, że najtrudniej jest pokryć zapotrzebowanie na beta-karoten w okresie jesieni i zimy, gdyż latem zwierzęta mają większy dostęp do zielonki, roślin strączkowych czy marchwi. Jednak pastwiskowanie krów czy też zielonka na stole paszowym to obecnie rzadkość. Z tego też powodu warto sprawdzać poziom beta-karotenu w surowicy krwi, by w przypadku niedoborów uzupełnić jego zawartość w dawce pokarmowej.
Warto wiedzieć, że kilogram suchej masy kiszonki z kukurydzy zawiera maksymalnie do 10 mg beta-karotenu, natomiast marchew w 1 kg suchej masy zawiera go aż 600 mg. Największe zapotrzebowanie krów na beta-karoten występuje w okresie wchodzenia w ruję, w pierwszej fazie ciąży oraz na krótko przed porodem. Jeżeli w stadzie występują duże deficyty beta-karotenu, najlepsze efekty można uzyskać podając go w formie domięśniowej lub podskórnej iniekcji. Preparaty dostępne na rynku wydawane są z przepisu lekarza weterynarii.
Beata Dąbrowska