W każdym dużym sklepie spożywczym dostępne są różne warzywa liściowe, lecz więcej czerpiemy satysfakcji, gdy wyhodujemy je sami. Nie jest to wielka sztuka, gdy zna się podstawowe potrzeby i je zaspokoi. Do najczęściej uprawianych należą sałata, szpinak, szczaw, boćwina czy cykoria, ale warto również sięgnąć po mizunę, rukolę lub roszponkę.

Ostra, orzechowa rukola

Rukola, zwana również rokiettą, jest rośliną jednoroczną o głęboko i ostro powycinanych liściach zebranych w rozetę. W smaku są lekko piekące i ostre. Rukola jest łatwa w uprawie. Preferuje stanowisko słoneczne, ale w lekko zacienionym również daje sobie radę. Lubi glebę przepuszczalną, żyzną, o odczynie obojętnym. Ponieważ należy do rodziny kapustnych, należy unikać stanowisk po wcześniej uprawianych roślinach z tej grupy. Szybko rośnie i po około 3 tygodniach można już ją zbierać, a zatem nadaje się doskonale na przedplon, jak i poplon. Nasiona wysiewamy w rzędy odległe co 30 cm od końca marca, bo odporna jest na chłody, aż do września w co 3-tygodniowych odstępach, by korzystać z niej systematycznie przez cały sezon w miarę dorastania. Po upływie tygodnia od wysiewu pojawią się siewki, które należy przerwać, pozostawiając pojedyncze rośliny w odstępach 6-centymetrowych. Wyrwanych roślin nie wyrzucamy, lecz albo flancujemy w innym miejscu, albo wykorzystujemy do potraw.

U roszponki jadalne są też kwiaty

Roszponka, roszpunka, repontynka – pod takimi nazwami można spotkać tę jednoroczną roślinę o jadalnych liściach. Niewielką, bo dorastającą do 10, czasem 15 cm wysokości, zrywa się w całości, tzn. całą rozetę liści, ale zjada się ją bez korzonków. Na dobrze uprawionej, żyznej ziemi rośnie bujnie. Gdy podłoże jest słabej jakości, jałowe, rozety są drobne, a liście gorszej jakości. Ponieważ roszponka nie znosi przesadzania, wysiewamy ją bezpośrednio do gruntu. Wystarczy posiać ją raz, by w kolejnych latach sama się wysiewała. Do zbioru nadaje się tylko młoda, a kwiaty – jedynie w pierwszej fazie kwitnienia. Najlepszymi terminami wysiewu jest wczesna wiosna albo czas od końca lipca do października. Roszponka jest mrozoodporna, dlatego nie przeszkadza jej siew już w marcu. Nasiona wysiewamy w rzędy co 25 cm na głębokość około 1 cm w ziemię żyzną, nawiezioną kompostem. Pierwsze listki pojawiają się po upływie około tygodnia. Dobrze przerwać rośliny, pozostawiając odległości około 6 cm. Wyrwane przeznaczamy do potraw. Gdy roszponka przerośnie i nie nadaje się do spożycia, warto ją wyrwać i zrobić z niej gnojówkę, która ma właściwości odstraszające drutowce i ślimaki, a także podlać kompost dla szybszej fermentacji.

Mizuna – musztardowiec japoński

Mizuna pozbawiona jest ostrych, pikantnych nut. Przypomina młodą kapustę pekińską. Jest to roślina z rodziny kapustnych od wieków uprawiana w Chinach. Jej postrzępione ostro liście, w zależności od odmiany zielone bądź fioletowe, przypominają z wyglądu rukolę, ale w smaku są delikatniejsze i stanowią dodatek do sałatek o mniej wyrazistym smaku. Jadalne są zarówno liście, jak i kwiaty, choć w czasie kwitnienia liście stają się niesmaczne. Ma niewielkie wymagania glebowe – wystarczy jej przeciętna ziemia, lecz lepiej rośnie i tworzy więcej masy zielonej na stanowisku zaprawionym kompostem. Preferuje słońce lub lekki półcień. Mizunę wysiewamy w kwietniu do pierwszych dni maja lub od sierpnia do początku września, wprost na miejsce stałe. Szybko wschodzi, a do zbioru nadaje się już po 2–3 tygodniach od wysiewu.

Małgorzata Wyrzykowska