Ewentualne uszkodzenia roślin w wyniku wiosennych przymrozków zależą od tego jak mocno spadnie temperatura i w jakiej fazie rozwoju dotknie rośliny. Np. w kukurydzy jej stożek wzrostu pozostaje pod powierzchnią gleby do czasu pełnego wykształcenia przez nią sześciu liści (około 3 tygodnie po wschodach). W tym okresie jest on chroniony przed skutkami lekkich przymrozków. Newralgicznym momentem jest jednak wcześniejsza faza – szpilkowanie.
r e k l a m a
Przymrozki wpisane w klimat
Przymrozki wiosenne, to zjawisko zapisane jest w naszym klimacie i ma najczęściej miejsce między 9 a 19 maja. Zdarza się jednak wcześniej, później albo praktycznie nie występuje. Największe szkody majowe przymrozki wyrządzają w uprawach sadowniczych, a w uprawach polowych w kukurydzy.
Minusowe temperatury historycznie przypisane są na czas imion tzw. kalendarzowych ogrodników: Pankracego (12 maja), Serwacego (13 maja), Bonifacego (14 maja) i dodatkowo tzw. zimna Zośka (15 maja).
Kukurydza jest wrażliwa na przymrozek po 3 tygodniach od wschodów, ale też w momencie szpilkowania. Dlatego decyzję o ewentualnym przesiewie uszkodzonych plantacji należy podjąć nie wcześniej jak po tygodniu od chwili wystąpienia uszkodzeń. Przymrozki najlepiej znoszą plantacje kukurydzy przed wschodami i te które mają w tym czasie wykształcone 2–3 liście.
Antystresowa agrotechnika
W ostatniej dekadzie zdarzały się przymrozki a nawet majowe mrozy. Pamiętajmy, że w okresie prognozowanych przymrozków (najlepiej tydzień przed i tydzień po) zaniechać wykonywania jakichkolwiek zabiegów herbicydowych. To może osłabioną kukurydzę ostatecznie dobić z powodu fitotoksyczności substancji czynnych. Przymrozek i tak jest dużym stresem a herbicyd go pogłębi.
Z obserwacji wynika, że ochronny bywa głębszy siew nasion kukurydzy. Oczywiście najlepiej jest siać na optymalną głębokość i w optymalnym terminie, ale takie są wnioski wielu rolników i firm nasiennych. Wynikało to też z pewnego zbiegu okoliczności, bo okazywało się, że kukurydza siana głębiej (czasami był to czysty przypadek a nie celowe działanie) miała głębiej stożek wzrostu i nie zaszkodził jej przymrozek nawet w krytycznej fazie szpilkowania.
r e k l a m a
Pomogą biostymulatory
Przymrozki w przypadku kukurydzy można oszukać manipulując terminem siewu, tak aby kukurydza w czasie zimnych ogrodników jeszcze nie zdążyła wzejść albo aby miała w tym czasie już ok. 3 liści. Przed stresem przymrozku w można zabezpieczyć rośliny przez stosowanie biostymulatorów wykazujących działanie antystresowe. Tego typu środków jest na rynku dużo. Są to m.in. nawozy dolistne zawierające tzw. pierwiastki funkcyjne (tytan, krzem), wyciągi z alg oceanicznych, kompleksy aminokwasowe. W tworzeniu wielu takich produktów wykorzystywana jest nanotechnologia i nanocząsteczki zawartych związków.
Działanie biostymulatorów jest potwierdzone i znacznie przyspieszają one regenerację tkanek po uszkodzeniach przymrozkowych. Najważniejszy dla efektów ograniczających oddziaływanie czynnika stresowego jest reżim agrotechniczny ich stosowania. W tym względzie trzeba ufać zaleceniom producentów, którzy zwykle rekomendują stosowanie produktów na krótko przed wystąpieniem czynników stresowych Należy mieć jednak świadomość, że takie preparaty nie zabezpieczą roślin przed znacznym spadkiem temperatur. Z technik znanych i wykorzystywanych w sadownictwie jest oczywiście zraszanie kwiatów (zamgławianie) przed wystąpieniem przymrozków. W uprawach warzyw, ale w sadach także starą metodą było także zadymianie plantacji.
