W artykule autorstwa red. Józefa Nuckowskiego pod tytułem „Biebrzańskie łąki i Bielmlek elektryzują rolników” opublikowanym 11 kwietnia 2021 r. w „Tygodniku Poradniku Rolniczym” nr 15 podano czytelnikom nieprawdziwe i nieścisłe informacje wymagające sprostowania.
Nieprawdziwe są informacje zawarte w wypowiedzi pana Dariusza Ciochanowskiego: „Rolnikom chodzi o tysiące hektarów, które wydzierżawiają spółki z całej Polski, a rolnicy z Doliny Biebrzy mają utrudniony dostęp do tych dzierżaw. Muszą wpłacić zabezpieczenie równe kwocie wylicytowanej na przetargu. Przykładowo rolnik musiał wyłożyć i zamrozić na 5 lat sumę 100 tys. zł. Gospodarzy na to nie stać. Wydzierżawiane są w całości duże kompleksy, za które trzeba zapłacić 600–800 tys. zł. Drugie tyle trzeba wyłożyć w postaci zabezpieczenia”.
W odniesieniu do powyższych zarzutów należy zauważyć, iż w ubiegłym roku obowiązywało 166 umów dzierżawy na łączną powierzchnię 4025,18 ha. Były to głównie umowy zawarte przez osoby prywatne, ale również spółki oraz organizacje pozarządowe. Poniżej przedstawiono szczegółowe informacje o gruntach wydzierżawionych przez BbPN w 2020 r. (Tabela 1, stan na dzień 31.12.2020 r.).
W ramach przeprowadzonych przez BbPN przetargów na dzierżawę nieruchomości gruntowych (przetargi o nr nr 6/2019, 81/2020 – 157/2020) w roku 2020 zawarto 79 umów dzierżawy o różnych powierzchniach. Wśród wszystkich dzierżawców tylko jednym jest spółka, pozostali to osoby prywatne. Najmniejsza wydzierżawiona powierzchnia wyniosła 0,41 ha, zaś największa 213,73 ha. Poniżej przedstawiono przekrój wielkości powierzchni wydzierżawionych w ramach przeprowadzonych wyżej wymienionych przetargów (Tabela 2).
Tak też i powierzchnie podlegające wydzierżawieniu w ramach przetargów przeprowadzonych w I kwartale 2021 r. były zróżnicowane, ich zakres sięgał od 0,36 ha do 1110,77 ha. W przypadku ponad 1000 ha powierzchni stanowiącej przedmiot jednego z przetargów należy zauważyć, iż są to grunty trudne w użytkowaniu ze względu na stałe duże uwodnienie. Powierzchnia ta znajduje się w granicach Bagna Ławki – potężnego kompleksu żywych, otwartych mechowisk.
Kwota wywoławcza czynszu dzierżawnego w ostatnich latach wynosiła 620 zł/ha – koszenie mechaniczne, 310 zł/ha – koszenie ręczne. Kwota była ustalana na podstawie dotychczasowych średnich stawek czynszu dzierżawnego. Dodatkowa opłata w pierwszym roku obowiązywania umowy, jaką jest zabezpieczenie umowy, służy parkowi na pokrycie roszczeń z tytułu wykazanych nieprawidłowości w wykonanych przez dzierżawców zabiegach. Każdy dzierżawca zobowiązany jest wnieść zabezpieczenie w kwocie równej wysokości czynszu dzierżawnego w pierwszym roku obowiązywania umowy. W przypadku umów podpisanych w 2020 r. zabezpieczenie powinno być wpłacone najpóźniej w terminie do 30 września 2020 r., zaś w nowych umowach, stanowiących przedmiot przetargów przeprowadzonych w I kwartale 2021 r., termin zapłaty zabezpieczenia został wydłużony o miesiąc, tj. do 30 listopada 2021 r. Od 2021 r. zabezpieczenie w formie pieniężnej może być wpłacane w dwóch ratach (po 50% wysokości zabezpieczenia), do 30 listopada 2021 r. i do 31 marca 2022 r. Zabezpieczenie może być wniesione w jednej lub w kilku następujących formach: a) pieniądz (przelewem bankowym); b) poręczenia bankowe lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej; c) gwarancje bankowe; d) gwarancje ubezpieczeniowe. Zabezpieczenie jest zwracane po zakończeniu umowy, jeśli na dzierżawcę nie zostały nałożone kary umowne.
Nieprawdziwe są informacje zawarte w wypowiedzi pana Dariusza Ciochanowskiego: „Ponadto te spółki nie do końca wywiązują się z umów, bo zamiast kosić i wywozić zebraną biomasę, czasami mulczują dzierżawione łąki”.
W ostatnich latach nie stwierdzono rażących nieprawidłowości na gruntach dzierżawionych przez spółki czy też podmioty prywatne. Zdarzały się sytuacje, gdy dzierżawcy nie mogli wywieźć zebranej biomasy ze względu na trudne warunki hydrologiczne. Każdy wjazd sprzętu powodowałby zniszczenie struktury gleby. W związku z tym decydowano, aby wywóz biomasy nastąpił w późniejszym terminie. Inne nieprawidłowości na gruntach dzierżawionych przez park dotyczyły koszenia w innych miejscach niż uzgodnione bądź skoszenia większej powierzchni. W takich przypadkach dzierżawcom naliczano kary umowne w kwotach zgodnych z zapisami umów. Jeśli ta powierzchnia była niewielka w stosunku do całej powierzchni uzgodnionej w danym sezonie do koszenia, odstępowano od naliczenia kar. Od 2021 r. przyjęto w umowach dzierżawy zapis, zgodnie z którym ze względu na stosowanie różnych urządzeń do pomiaru powierzchni przyjmuje się margines błędu do 10% powierzchni skoszonej w stosunku do zaplanowanej w danym sezonie. Niemniej, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości każdy z dzierżawców jest wzywany do wyjaśnień, a sprawa jest analizowana indywidualnie.
Nieprawdziwe są informacje zawarte w wypowiedzi Michała Kołodziejczaka, lidera AgroUnii: „Pamiętacie, co działo się w Dolinie Biebrzy jeszcze kilka miesięcy temu, kiedy były tam ogromne pożary? Według wielu rolników to konsekwencja tego, że na tych terenach nie jest prowadzona odpowiednia gospodarka. Łąki nie są właściwie koszone i jest dużo zaniedbań”.
Powierzchnie dzierżawione, które objął pożar, były kontrolowane przez pracowników parku na przełomie roku 2019/2020. Z kontroli przeprowadzanych przez park, jak i ze sprawozdań złożonych przez dzierżawców wynika, iż zabiegi ochronne wykonano, a biomasę zebrano. Warto nadmienić, iż nie każda powierzchnia jest koszona co roku. Częstotliwość oraz sposób koszenia wydzierżawionych gruntów wynika z zarządzenia Ministra Środowiska z 14 stycznia 2021 r. w sprawie zadań ochronnych dla BbPN. Ze względu na różnorodność gatunkową oraz siedliskową zabiegi wykonywane są w różnym przedziale czasowym (np. co roku, co 2 lata, raz na 5 lat), a także mogą obejmować jedynie część powierzchni dzierżawionej. Normą jest, że na części gruntów znajduje się nieskoszona roślinność, gdyż jest to stan pożądany ze względu na aspekty przyrodnicze.
Nieprawdziwe są informacje zawarte w wypowiedzi Michała Kołodziejczaka, lidera AgroUnii: „Rolnicy chcieliby uczestniczyć w przetargach na dzierżawę tych łąk, ale rozpisywane są one w taki sposób, żeby ci ludzie nie mogli brać w nich udziału”. Dyrektor parku narodowego, chcąc wydzierżawić grunt, zgodnie z art. 10d ust. 1 ustawy z 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, musi przeprowadzić postępowanie przetargowe, które może mieć formę pisemną lub ustną. Informacja o ogłoszonych przetargach podawana jest zawsze do publicznej wiadomości (strona internetowa, strona BIP, tablica ogłoszeń, informacja do urzędów gmin). Każdy zainteresowany może wziąć udział w przetargu. Wszyscy uczestnicy przetargów są traktowani na takich samych zasadach. Jedynymi ograniczeniami eliminującymi podmioty z przetargu są: przeterminowane zobowiązania względem BbPN, rozwiązanie umowy w ostatnich latach z przyczyn leżących po stronie dzierżawcy lub nieprzystąpienie do podpisania umowy przez podmioty, które w ostatnich latach wygrały przetarg na dzierżawę.
BbPN umożliwia zakup biomasy pozyskanej kosztem nabywcy. Koszt biomasy z 1 ha jest znacznie niższy niż czynsz dzierżawny. Cena biomasy w ostatnich latach wynosi 130 zł/t. Istnieje jednak możliwość jej negocjacji (min. 50 zł/t). W 2020 r. średnia cena za tonę biomasy wyniosła 85 zł/t.
Nieścisła jest wypowiedź pana Dariusza Ciochanowskiego: „Ja ze swojej strony i w imieniu rolników zadeklarowałem dobrą wolę”.
Zgodnie z ugodą zawartą przed Sądem Okręgowym w Łomży pan Dariusz Ciochanowski w swojej deklaracji zdementował informację, że w BbPN w latach poprzednich były nieprawidłowości w skali, jak zostało to przez niego określone, na kwotę 50 mln zł, i zobowiązał się usunąć film z profilu Facebook, w którym padły z jego ust te słowa.
r e k l a m a
Dyrektor
Artur Wiatr
r e k l a m a
