Dzień Dziecka kojarzy się nam z pełnymi dzieci i rodziców placami zabaw, kolejkami po lody i ulatującymi w przestworza balonikami. I pewnie w każdym kraju kojarzy się „swojsko” i „lokalnie”. Spędzamy go w rodzinach, więc nie myślimy pewnie wtedy ani o jego międzynarodowym charakterze, ani też o jego całkiem odległych początkach. Tymczasem korzenie Dnia Dziecka sięgają ponoć aż czerwca 1856 roku, kiedy to wielebny doktor Charles Leonard, pastor Uniwersalistycznego Kościoła Odkupiciela w Chelsea w Stanach Zjednoczonych odprawił specjalne nabożeństwo z myślą o dzieciach. Kazanie stało się tak popularne, że dało początek corocznej tradycji. Pastor ten czerwcowy dzień nazwał ponoć Dniem Róży. Później dzień nazwano Kwietną Niedzielą, a potem Dniem Dziecka. Pierwszym krajem, który oficjalnie zadekretował Dzień Dziecka jako święto narodowe, była Turcja – stało się to 23 kwietnia 1929 roku.
Dzień Dziecka natomiast jako ogólnoświatowe święto został zainaugurowany w październiku 1954 roku przez Organizację Narodów Zjednoczonych. Po 1959 roku ONZ przyjął datę 20 października jako Światowy Dzień Dziecka. To także dzień narodzin Deklaracji Praw Dziecka. Tego samego dnia 1989 roku ogłoszono też Konwencję o Prawach Dziecka. Światowy Dzień Dziecka to jednak nie to samo co Międzynarodowy Dzień Dziecka, który w większości krajów, w tym w Polsce, obchodzony jest 1 czerwca.
r e k l a m a
Po pierwsze – edukacja
Dzień Dziecka może trwać dłużej niż jeden dzień. Będzie tak, jeśli jako grupa mieszkańców, koło gospodyń, ochotnicza straż czy stowarzyszenie zdecydujecie się napisać wniosek w jednym z licznych programów oferowanych przez fundacje.
Jeden z popularniejszych programów to „Równać szanse” Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży. To program, który ma wyrównywać szanse na start młodych ludzi z małych miejscowości. Program stawia na umiejętności społeczne i emocjonalne młodzieży. Fundacja Rozwoju Dzieci realizuje programy, których beneficjentami są dzieci w wieku 0–10 lat. Znajdziemy tam programy związane z rozwojem i odżywianiem dzieci, wsparcie dla gminnych strategii wyrównywania szans edukacyjnych czy pięć programów wspierających innowacje w edukacji. Krajowy Fundusz na Rzecz Dzieci, jak czytamy na jego stronach, „bierze co roku pod swoje skrzydła około 500 pełnych pasji i gotowych na nowe wyzwania uczniów i uczennic”. Termin nadsyłania zgłoszeń mija 30 czerwca każdego roku.
Fundacja BGK oferuje kilka ciekawych programów, w tym edukacyjny „Dzieci kapitana Nemo”, „Na dobry początek” czy „Były sobie pieniądze”, ale też program „Moja mała ojczyzna”, w którym można otrzymać dotację na zakup sprzętu, poprawę przestrzeni publicznej czy dowolny projekt historyczny. O tym programie, w którym rekrutacja trwa do 1 lipca, napiszemy więcej w kolejnym numerze „Tygodnika”.
Od lat niezliczone działania na terenach wiejskich wspiera Polsko-Amerykańska Fundacja Wolności. Jej najbardziej znanym programem jest „Działaj lokalnie”. Co można w nim sfinansować? Jak czytamy na stronie Fundacji, zajęcia z robotyki, gry miejskie, nowy plac zabaw, warsztaty zero waste i gotowania, naukę przerabiania starych mebli, kino plenerowe, zajęcia dla osób niepełnosprawnych, zajęcia sportowe dla seniorów i tysiące innych pomysłów. Wnioski mogą składać także grupy nieformalne. Nabór przeprowadzany jest w maju i czerwcu. Fundacja realizuje też m.in. program wspierający liderów lokalnych społeczności.
Po pieniądze do banku i państwa
Fundacje finansujące projekty, których beneficjentami są dzieci, powstają często przy prywatnych firmach i spółkach Skarbu Państwa. Wielu aktywistom wiejskim znana jest Fundacja Orange. Jej program „MegaMisja” to zajęcia dla klas 1–3 szkół podstawowych kształtujące zdrowe nawyki cyfrowe, czyli uczące bezpiecznego korzystania z technologii informatycznych.
Swoją fundację ma też m.in. bank Santander. W programie „Bank młodych mistrzów sportu” fundacja wspiera dzieci i młodzież w wieku 5–26 lat i organizacje, takie jak kluby sportowe, stowarzyszenia, szkoły, przedszkola, koła gospodyń, biblioteki, domy kultury i samorządy. z Fundacją Santander możesz też założyć ogród sensoryczny czy miniteren rekreacyjny w programie „Tu mieszkam, tu zmieniam EKO”.
Fundacja PZU wspiera wszystkich chcących organizować dzieciom ciekawe zajęcia pozaszkolne. Nabór do „Z Fundacją PZU po lekcjach” na projekty w 2022 roku rusza 1 września i kończy się 30 września 2021 roku. PZU dotuje też projekty na rzecz młodych niepełnosprawnych, a w konkursie „Fundacja PZU z kulturą” o dotację rywalizują projekty umożliwiające dzieciom i młodzieży wyjazdy do instytucji kultury z towarzyszącymi im warsztatami edukacyjnymi.
Na działania w obszarze sportu, kultury, edukacji czy dziedzictwa narodowego dotacji udziela Fundacja Lotto. Po środki finansowe zgłaszać się mogą samorządy, instytucje edukacyjne i kulturalne, organizacje pozarządowe czy zakłady opiekuńcze.
Na projekty, których beneficjentami są dzieci, pieniędzy nie szczędzi Fundacja Banku PEKAO SA, a także Fundacja ORLEN, która w programie „Moje miejsce na Ziemi” przyznała już ponad 7 mln zł niemal 900 organizacjom. Można tam wnioskować o grant w wysokości nawet 20 tys. zł.
Fundacja KGHM Polska Miedź dotuje szkolenia z udzielania pierwszej pomocy. W programie „Piłka nożna dla każdego” wspiera zakup nowego sprzętu treningowego, organizowanie cotygodniowych treningów, turniejów czy wspólnych wyjazdów na mecze. „Miedziana szkoła matematyczna” to program oswajający najmłodszych z matematyką i przywracający pamięć o światowej sławy polskich matematykach. A jeśli chcecie ratować lokalne zabytki, też warto zapukać do drzwi fundacji KGHM.
Fundacji i instytucji, które udzielają grantów, jest znacznie więcej. I nie trzeba ich szukać według słowa klucza „dziecko”. Niemal każdy projekt, z którego mogą korzystać dzieci i młodzież, da się wpisać w obszary działania większości takich instytucji. Pamiętajmy, że wsparcia należy szukać też w programach poszczególnych ministerstw, urzędach marszałkowskich, a nade wszystko wsparcia i porad poszukiwać w lokalnych grupach działania. To one dysponują środkami europejskimi i organizują liczne konkursy na granty. Bazę lokalnych grup działania można znaleźć na stronie ksow.pl w zakładce „Baza danych”. Warto śledzić stronę ngo.pl, a także granty.pl.
Co powinniśmy uczynić celem projektów, które piszemy? Czego dziś najbardziej potrzebują dzieci? Przede wszystkim bycia ze sobą i uczenia się przez doświadczanie. Dlatego część instytucji chętnie wspiera projekty uwzględniające wychodzenie z rzeczywistości pandemii i radzenie sobie z jej skutkami. Ale dzieci potrzebują też uczenia się bezpiecznego dla siebie poruszania się w sieci i wzmacniania odporności na zagrożenia cyfrowe. Dlatego uwzględniajmy w działaniach na rzecz najmłodszych także szkolenie dorosłych w tym, jak stwarzać dziecku bezpieczne ramy w cyfrowym świecie.
