XJestem emerytem z ZUS i otrzymałem w spadku gospodarstwo rolne. Czy mogę oddać synowi grunty w bezczynszowe użytkowanie? Czy syn będzie mógł pobierać płatności bezpośrednie i będzie ubezpieczony w KRUS?
YZgodnie z art. 708 k.c., przepisy dotyczące dzierżawy w Kodeksie cywilnym stosuje się odpowiednio, gdy osoba biorąca nieruchomość rolną do używania i pobierania pożytków nie jest zobowiązana do uiszczania czynszu, lecz tylko do ponoszenia podatków i innych ciężarów związanych z własnością lub z posiadaniem gruntu.
Może Pan zatem oddać synowi grunty w bezczynszowe użytkowanie. Syn może starać się o płatności bezpośrednie. Według art. 18 ustawy z 5 lutego 2015 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, w przypadku gdy działka rolna lub zwierzę, do których rolnik ubiega się o przyznanie płatności, stanowią przedmiot posiadania samoistnego i posiadania zależnego, płatności bezpośrednie przysługują posiadaczowi zależnemu. Jeżeli Pana syn będzie prowadził gospodarstwo rolne i będzie ubezpieczony w KRUS, będzie podlegał pod KRUS. Według art. 6 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, ilekroć w ustawie jest mowa o rolniku – rozumie się przez to pełnoletnią osobę fizyczną, zamieszkującą i prowadzącą na terytorium Polski, osobiście i na własny rachunek, działalność rolniczą w pozostającym w jej posiadaniu gospodarstwie rolnym.
Z kolei zgodnie z art. 16 ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu podlega z mocy ustawy rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny oraz domownik tego rolnika.
Sąd Apelacyjny w Lublinie – III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w wyroku z dnia 28 czerwca 2019 r. (sygn. akt: III AUa 843/18) orzekł, że prowadzenie działalności rolniczej na własny rachunek w pozostającym w posiadaniu danej osoby gospodarstwie rolnym oznacza, że z punktu widzenia obowiązującego porządku prawnego skutki majątkowe tej działalności przechodzą na rzecz ją prowadzącego. Z kolei osobiste prowadzenie tejże działalności to sytuacja, w której ten, kto władając nim w sensie prawnym – jak właściciel, użytkownik, posiadacz samoistny lub zależny – wykonuje czynności natury funkcjonalnej, niezbędne dla racjonalnej gospodarki w tym gospodarstwie rolnym. Z uwagi na różnorodną specyfikę gospodarstw rolnych zakres i rodzaj wykonywanych czynności może być różny, jednakże w każdym przypadku chodzi o takie czynności, bez których funkcja gospodarstwa nie mogłaby być zrealizowana.
Natomiast Sąd Najwyższy – Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w wyroku z dnia 30 lipca 2003 r. (sygn. akt: II UK 359/02) doszedł do wniosku, że posiadanie gospodarstwa rolnego o powierzchni przekraczającej 1 ha przeliczeniowy i prowadzenie w nim upraw roślinnych oraz hodowanie zwierząt uzasadnia domniemanie prowadzenia działalności rolniczej – bez względu na zakres tej działalności i rozmiar osiąganych z niej zysków. ●
