W rzepaku zachodzi dynamiczny postęp hodowlany zwłaszcza w zakresie potencjału plonotwórczego oraz cech odporności i tolerancji. Z każdym rokiem przewagę zyskują pod tym względem odmiany mieszańcowe. Plonują o ponad 10% wyżej od populacyjnych. Odmiany populacyjne mają wielu zwolenników, bo ich atutem jest znacznie niższy koszt materiału siewnego.
r e k l a m a
Na liście wiernie i stabilnie plonujące
Dziś na podstawie badań COBORU i rekomendacji wojewódzkich zespołów przedstawiamy Listy Odmian Zalecanych rzepaku ozimego. Przy wyborze odmian do uprawy warto z tych list korzystać. Rekomendowane na listach odmiany muszą potwierdzać swój wysoki potencjał plonowania w corocznych badaniach. Jeżeli są wierne, pozostają na LOZ długo, jak wspomniany Monolit. Województwa do siewów jesienią br. rekomendują łącznie 39 odmian, z czego populacyjnych jest 8. Jest jeden mieszaniec z katalogu wspólnotowego (CAA) oraz dwie odmiany kiłoodporne.
Sam fakt znajdowania się odmiany na LOZ jest ważną informacją o jej wartości gospodarczej w danym rejonie, ale większość plantatorów ma bardzo sprecyzowane indywidualne wymagania co do cech odmian. Zależnie od jakości gleb, płodozmianu, mikroklimatu i innych czynników, liczą się takie cechy odmian, jak: wczesność, podatność na wyleganie, zimotrwałość, odporność na choroby. Jak wiemy nie ma odmian idealnych. Przed wyborem odmiany do uprawy warto jej cechom przyjrzeć się bardzo skrupulatnie.
Ważne cechy odporności
Z informacji zebranych i opracowanych w "Metodyce integrowanej ochrony rzepaku ozimego i jarego" wynika np. że w przypadku ważnej cechy, którą jest termin zakwitania i uzyskiwania dojrzałości różnice między odmianami wynoszą skrajnie do 5 dni. Zdecydowana większość odmian ma średni termin dojrzewania. Mimo że w technologii uprawy rzepaku standardem stało się skracanie, to podatność odmian na wyleganie jest istotną cechą. Ważną cechą odmian jest też podwyższona odporność na najważniejsze choroby, którymi w rzepaku są zgnilizna twardzikowa, sucha zgnilizna kapustnych, choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych. Coraz więcej wprowadzanych odmian ma nowe geny odporności na suchą zgniliznę kapustnych i coraz więcej wprowadza się odmian odpornych na wirusa żółtaczki rzepy w rzepaku (TuYV).
Jak przy każdej LOZ dla konkretnego gatunku są odmiany wysoko i stabilnie plonujące w całym kraju. Na LOZ rzepaku ozimego takimi odmianami w kolejności od najczęściej rekomendowanych są: Birdy, Absolut, Derrick, Architect i DK Excpiro. Należy wspomnieć o znajdujących się na LOZ rzepaku ozimego dwóch odmianach kiłoodpornych: Alasco i Augusta. Poniżej krótka charakterystyka najczęściej rekomendowanych odmian na podstawie "List opisowych odmian rolniczych" COBORU odmian najczęściej rekomendowanych. Więcej szczegółów o ważnych cechach odmian można znaleźć w udostępnianych przez COBORU "Wynikach Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych".
Birdy – odmiana populacyjna wpisana do Krajowego Rejestru w 2016 r. Plon nasion na poziomie najlepiej plonujących odmian populacyjnych. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów większa od średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej poniżej średniej. Masa 1000 nasion mniejsza od średniej. Zimotrwałość roślin mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na czerń krzyżowych większa od średniej, na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi – średnia.
Absolut – odmiana mieszańcowa wpisana do Krajowego Rejestru w 2018 r. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w nasionach nieco mniejsza od średniej, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej średnia. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin dość duża. Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco wcześniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i choroby podstawy łodygi – średnia, na czerń krzyżowych – większa od średniej. Według deklaracji hodowcy odmiana jest odporna na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV).
Derrick – odmiana populacyjna wpisana do Krajowego Rejestru w 2018 r. Plon nasion dość duży. Zawartość tłuszczu w nasionach mniejsza od średniej, glukozynolanów średnia. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion dość duża. Zimotrwałość roślin mniejsza od przeciętnej. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej nieco późniejszy od średniego. Odporność na zgniliznę twardzikową i choroby podstawy łodygi – większa od średniej, na suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych – średnia.
Architect – odmiana mieszańcowa wpisana do Krajowego Rejestru w 2017 r. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów powyżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej przeciętna. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin duża. Rośliny wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych – średnia, na choroby podstawy łodygi – mniejsza od średniej. Odmiana odporna na wirusa żółtaczki rzepy (TuYV) – deklaracja hodowcy.
DK Expiro – odmiana mieszańcowa wpisana do Krajowego Rejestru w 2016 r. Plon nasion bardzo duży. Zawartość tłuszczu w nasionach średnia, glukozynolanów powyżej średniej. Zawartość białka w suchej masie beztłuszczowej mniejsza od średniej. Masa 1000 nasion średnia. Zimotrwałość roślin średnia. Rośliny dość wysokie, o nieco mniejszej od średniej odporności na wyleganie. Termin początku kwitnienia i dojrzałości technicznej średni. Odporność na zgniliznę twardzikową i suchą zgniliznę kapustnych – większa od średniej, na choroby podstawy łodygi i czerń krzyżowych – średnia.
r e k l a m a
Marek Kalinowski
Opis mapy:
Lista Odmian Zalecanych rzepaku ozimego na 2020 r.
Dolnośląskie
Birdy
Absolut F1
DK Expiro F1
Angelico F1
Stefano KWS F1
DK Extract F1
Tigris F1
SY Florida F1
Kujawsko-Pomorskie
Birdy
Absolut F1
Derrick
Angelico F1
Anniston F1
Stefano KWS F1
ES Imperio F1
Chopin F1
Gemini
SY Ilona
Galileus
Trezzor CCA F1
Hamilton F1
Lubelskie
Birdy
Architect F1
DK Expiro F1
Anniston F1
DK Expansion F1
SY Ilona
Lubuskie
Birdy
Absolut F1
Derrick
Architect F1
Angelico F1
Anniston F1
DK Expansion F1
Stefano KWS F1
Advocat F1
ES Imperio F1
Łódzkie
Birdy
Absolut F1
Derrick
Architect F1
DK Expiro F1
ES Imperio F1
Ambassador F1
Duke F1
Gemini
Artemis F1
Galileus
Arkansas F1
Luciano KWS F1
Opolskie
Derrick
Architect F1
Anniston F1
DK Expansion F1
Stefano KWS F1
ES Imperio F1
Bonanza F1
Chopin F1
DK Extract F1
Prince F1
Tigris F1
Artemis F1
Dominator F1
Trezzor CCA F1
Hevelius
Podkarpackie
Birdy
Absolut F1
Derrick
Architect F1
DK Expiro F1
Angelico F1
Anniston F1
Advocat F1
Tigris F1
Alasco* F1
Podlaskie
Birdy
Absolut F1
Derrick
Architect F1
Angelico F1
Stefano KWS F1
Advocat F1
ES Imperio F1
Galileus
ES Valegro
Pomorskie
Absolut F1
Derrick
Architect F1
DK Expiro F1
DK Expansion F1
Advocat F1
Duke F1
Aurelia F1
Śląskie
Birdy
Absolut F1
Derrick
Architect F1
DK Expiro F1
DK Expansion F1
Stefano KWS F1
Ambassador F1
Bonanza F1
Chopin F1
Duke F1
Prince F1
Artemis F1
Dominator F1
Atora F1
Luciano KWS F1
SY Florida F1
Augusta* F1
DK Exporter F1
Świętokrzyskie
Birdy
Bonanza F1
DK Extract F1
SY Ilona
Atora F1
ES Valegro
Warmińsko-Mazurskie
Birdy
Absolut F1
Derrick
Architect F1
Angelico F1
DK Expansion F1
Advocat F1
Ambassador F1
Duke F1
Gemini
Prince F1
SY Ilona
Aurelia F1
Dominator F1
Astana F1
Bazalt
Wielkopolskie
Birdy
Absolut F1
Derrick
Architect F1
DK Expiro F1
Anniston F1
Stefano KWS F1
ES Imperio F1
Bonanza F1
Tigris F1
Zachodniopomorskie
Birdy
Absolut F1
Derrick
DK Expiro F1
Angelico F1
Anniston F1
DK Expansion F1
Advocat F1
Ambassador F1
Chopin F1
DK Extract F1
Gemini
Prince F1
Aurelia F1
Arkansas F1
Astana F1
Aspeckt F1
Riccardo KWS F1
* – odmiana o potwierdzonej w badaniach IOR – PIB odporności na kiłę
F1 – odmiana mieszańcowa
(CAA) – odmiana niezarejestrowana w Polsce, znajdująca się we Wspólnotowym katalogu odmian roślin rolniczych
