Mimo wielu plusów tego gatunku areał uprawy jęczmienia ozimego w Polsce jest niewielki. Hodowcy uważają jednak, że przyjdzie jeszcze boom. Praktycznie wszystkie odmiany są zagraniczne i rośnie udział hybryd, ale jak pisaliśmy tydzień temu, z ofertą odmianową jęczmienia ozimego debiutuje Hodowla Roślin Strzelce.
r e k l a m a
Największym atutem jęczmienia ozimego
jest szybkie zejście z pola. Jest to idealna roślina przedplonowa dla rzepaku ozimego. Różnice w porównaniu do pozostałych zbóż ozimych są znaczne. Np. w suchym roku 2018 i 2019 średnia data zbioru jęczmienia ozimego w Stacjach Doświadczalnych Oceny Odmian COBORU to odpowiednio 7 i 6 lipca (ok. 2 tygodnie wcześniej niż w wieloleciu).
Pozostałe zboża ozime zbierano średnio 3 tygodnie później niż jęczmień ozimy. Szybkie zejście z pola umożliwia dopieszczenie stanowiska pod terminowy siew rzepaku. Pozwala też na wyregulowanie pH gleby oraz siew wydajnych roślin międzyplonowych o dłuższym okresie wegetacji.
Zimotrwałość to słaba strona
jęczmienia ozimego, ale też odmiany różnią się pod tym względem i tym bardziej do uprawy należy wybierać te sprawdzone w warunkach najbliższych gospodarstwu, czyli z Listy Odmian Zalecanych. Ranking odmian jęczmienia ozimego pod względem zimotrwałości po zimach w 2012 i 2016 r. przedstawiamy na stronie 26 TPR. Co prawda w tym rankingu nie ma odmian rejestrowanych po 2016 r., ale warto mieć w pamięci to, że odmiany bardzo różnią się zimotrwałością i wiele z tych starszych jest jeszcze w obrocie.
Przy bardzo srogich zimach jęczmień ozimy ma ze zbóż najmniejsze szanse na przetrwanie. Jest pewne ryzyko, ale też tak ostre zimy zdarzają się statystycznie raz na 5 lat. Warto dodać, że zimotrwałość, jak i inne badane cechy roślin, oceniane są w badaniach COBORU w skali 9-stopniowej. Jak podają naukowcy z COBORU w opracowaniach w przypadku zimotrwałości można w uproszczeniu przyjąć, że różnica 1 stopnia w skali 9-stopniowej na plus oznacza około 10% więcej zimujących roślin.
r e k l a m a
Rekomendowane odmiany
na LiOZ na 2021 r. pokazujemy na mapie i dołączamy do tych informacji charakterystykę (wg COBORU) odmian najczęściej zalecanych do uprawy. W Krajowym Rejestrze i na LOZ nie ma odmian hybrydowych jęczmienia ozimego, które są plenniejsze, mają poprawioną zimotrwałość i z każdym rokiem są coraz bardziej popularne.
Jakubus - odmiana wielorzędowa typu pastewnego. Zimotrwałość średnia (5). Plenność bardzo dobra. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren średnia, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym i zawartość białka w ziarnie średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
KWS Kosmos - odmiana wielorzędowa typu pastewnego. Zimotrwałość prawie średnia (5). Plenność bardzo dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i rynchosporiozę – średnia, na rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość – dość mała. Rośliny średniej wysokości, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny, dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren, wyrównanie ziarna, gęstość ziarna w stanie zsypnym oraz zawartość białka w ziarnie średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Zenek - odmiana wielorzędowa typu pastewnego. Zimotrwałość dobra (5,5).Plenność dobra do bardzo dobrej. Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża. Na pleśń śniegową, plamistość siatkową, rynchosporiozę – średnia, na rdzę jęczmienia i czarną plamistość – dość mała. Rośliny o przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna średnie. Gęstość ziarna w stanie zsypnym i zawartość białka w ziarnie – średnia. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość duża.
KWS Astaire – odmiana wielorzędowa typu pastewnego. Zimotrwałość prawie średnia (5). Plenność bardzo dobra. Odporność na rynchosporiozę – dość duża, na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym i zawartość białka w ziarnie średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
KWS Higgins – odmiana wielorzędowa typu pastewnego. Zimotrwałość prawie średnia (5). Plenność bardzo dobra. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia, rynchosporiozę i ciemnobrunatną plamistość – średnia. Rośliny średniej wysokości i przeciętnej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w stanie zsypnym i zawartość białka w ziarnie średnie. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Marek Kalinowski
Opis do mapy:
Dolnośląskie
Jakubus
KWS Kosmos
KWS Astaire
KWS Higgins
Kujawsko-Pomorskie
Jakubus
KWS Kosmos
Quadriga
SU Jule
KWS Flemming
Lubelskie
Jakubus
Zenek
Quadriga
Kaylin
Lubuskie
Jakubus
Zenek
KWS Astaire
KWS Higgins
Mirabelle
Zita 2-rz
Łódzkie
Jakubus
KWS Kosmos
KWS Astaire
Mirabelle
Zita 2-rz
SU Lautine 2-rz
Małopolskie
KWS Kosmos
KWS Higgins
Zita 2-rz
Quadriga
Mazowieckie
Jakubus
KWS Astaire
Mirabelle
Zita 2-rz
Titus
Opolskie
Jakubus
KWS Kosmos
Zenek
KWS Higgins
Zita 2-rz
SU Lautine 2-rz
KWS Flemming
Podkarpackie
Jakubus
KWS Kosmos
Zenek
KWS Astaire
Quadriga
SU Jule
Podlaskie
Jakubus
Mirabelle
SU Jule
Pomorskie
Jakubus
KWS Kosmos
Mirabelle
SU Jule
Śląskie
Jakubus
KWS Kosmos
Zenek
KWS Higgins
Zita 2-rz
SU Lautine 2-rz
Yukon
Melia
Warmiński-Mazurskie
Jakubus
Zenek
Mirabelle
Quadriga
SU Jule
Wielkopolskie
Jakubus
Zenek
KWS Astaire
KWS Higgins
Kaylin
Yukon
Zachodniopomorskie
Jakubus
KWS Kosmos
Zenek
KWS Astaire
KWS Higgins
2-rz – odmiana dwurzędowa
