Niemcy

Claas kontynuuje zmiany w ofercie kombajnowej. Nie dalej jak dwa lata temu firma pokazała całkowicie przeprojektowanego Lexiona. Teraz wprowadza maszyny pozycjonowane o półkę niżej. Niemcy podkreślają, że choć Trion zastępuje Tucano, to wcale tak wiele go z nim nie łączy. Bardziej zauważalne jest podobieństwo do większych Lexionów. I to nie tylko tych najnowszych, ale także modeli poprzedniej generacji jak Lexion 600 i 700, od których "zapożyczona" została młocarnia. Pierwszym jej elementem jest bęben przyspieszający APS, który ma 450 mm średnicy i który pełni dwie funkcje – realizuje wydzielanie ziaren ze słomy i to na poziomie nawet 30 procent oraz przyspiesza przejście masy zbożowej przez zespół młócący, bo jej prędkość zwiększa się z 3 do 20 m/s. Z bębna APS masa podawana jest na klasyczny bęben młócący o średnicy 600 mm, który posiada na obwodzie 8 cepów. Jego prędkość obrotowa ustawiana jest w zakresie od 400 do 1050 obr./min*. Obroty bębna przyspieszającego są zsynchronizowane z obrotami zasadniczego bębna młócącego, tyle że jego prędkość jest o 20 procent niższa. Również klepisko wstępne APS-u jest zsynchronizowane z klepiskiem zasadniczym, tak więc każda zmiana ustawień jednego elementu pociąga zmianę ustawień drugiego.

– Kombajn Trion, tak jak Lexion, można szybko przezbroić do różnego typu upraw. Wystarczy – jak twierdzi Christian Schulte, specjalista od kombajnów zbożowych w firmie Claas – zdjąć boczną obudowę, odkręcić dwie śruby, wysunąć na zewnątrz i wymienić cały segment klepiska młocarni. Przy kombajnach na kołach z tym zadaniem jedna osoba powinna uporać się w godzinę. Przy modelach gąsienicowych wymiana powinna trwać jeszcze krócej. A warto dodać, że wyjmowany segment stanowi aż 63 procent całego klepiska. Jeżeli chodzi o segmenty klepiska wstępnego to można się do nich dostać przez chwytacz kamieni.

Klawiszowe lub hybrydowe

Kombajny Trion można podzielić na trzy podserie 500, 600 i 700. Podstawowa różnica między nimi dotyczy m.in. układu separacji słomy oraz szerokości kanału przepływu masy. W "pięćsetce" kanał mierzy 1,42 m, a słoma jest kierowana na wytrząsacz z pięcioma klawiszami, który zajmuje 6,25 m² powierzchni. W modelach Trion 600 szerokość kanału sięga 1,7 m, natomiast dzięki zastosowaniu sześciu klawiszy wytrząsacza (każdy o długości 4,4 metra), powierzchnia oddzielania osiąga wartość 7,48 m². W kombajnach obu tych serii nad wytrząsaczami znajduje się bęben MSS (Multifinger Separation System), którego palce wnikają w słomę, rozluźniają ją, a to pozwala efektywniej oddzielić resztki ziarna szczególnie, gdy słoma jest wilgotna lub mocno przerośnięta chwastami. To rozwiązanie znamy już z modeli Lexion 600. Topowe kombajny w gamie, czyli modele Trion 700 to maszyny hybrydowe, z tym że w mniejszych maszynach 710, 720 i 730 pracuje pojedynczy rotor o średnicy 570 mm i długości 4200 mm, na wzór tego, który był stosowany w kombajnach Tucano 500, natomiast w topowym modelu Trion 750 masa jest rozdzielana na dwa strumienie i prowadzona przez przeciwbieżnie obracające się dwa rotory, które mają po 445 mm średnicy i po 4200 mm długości. Prędkość rotorów jest regulowana bezstopniowo z kabiny w zakresie od 400 do 1000 obr./min, a klepisko jest wyposażone w pokrywy, które są zamykane hydraulicznie, co pozwala zmniejszyć obciążenie sit zanieczyszczeniami np. w bardzo suchych warunkach zbioru. W modelach Trion 710, 720 lub 730 pokrywy mogą być też przymykane manualnie.

– Przy tych kombajnach – Klaus Schäfer, menadżer od kombajnów zbożowych firmy Claasa wskazuje na modele Trion – chciałbym zwrócić również uwagę na oferowany w standardzie system czyszczący Jet Stream z długim kanałem napowietrzającym i dmuchawą turbinową. Charakterystyczne przy tym rozwiązaniu są dwa kanały przepływu powietrza. Jest to istotne chociażby dlatego, że górny przepływ jest w stanie wydmuchać plewy nim osiądą one na sitach, co w znaczący sposób zmniejsza ich obciążenie i zwiększa wydajność.

Firma Claas podaje, że w kombajnach Trion 600 sita górne i dolne zajmują łącznie 5,8 m² powierzchni, natomiast w pozostałych modelach mają nieco mniejszą powierzchnię wynoszącą 5,1 m². W opcji dostępny jest system czyszczenia 3D, przeznaczony na nierówny teren, w którym górne sito oprócz ruchu posuwisto-zwrotnego wykonuje ruch poprzeczny, w efekcie czego zamiast układania materiału po jednej stronie jest on równomiernie rozprowadzany na całej powierzchni. Kombajny hybrydowe można również wyposażyć w czyszczenie 4D, które również ma ograniczyć straty przy pracy na pagórkowatych polach. Praca tego układu oparta jest na funkcji 4D do sterowania pokrywami rotora i funkcji Auto Slope do regulacji liczby obrotów dmuchawy. Podczas jazdy pod górę automatycznie zmniejszana jest prędkość wentylatora, a podczas zjazdów ze wzniesień jest ona zwiększana. Z kolei w trakcie bocznego pochylenia kombajnu odpowiednio otwierane są segmenty klap rotora, tak aby skierować wymłócone resztki ziaren na wyżej położoną stronę maszyny.

– Po oczyszczeniu ziarno gromadzone jest w zbiorniku, który w zależności od modelu ma od 8000 do nawet 12 000 litrów pojemności. Z szybkością rozładunku wynoszącą od 90 do 130 l/s, zbiornik jest opróżniany w mniej więcej półtorej minuty – zapewnia Christian Schulte. – Kombajny Trion są też pierwszymi w naszej ofercie z ustawianą elektrycznie końcówkę rury wyładunkowej. Regulację przeprowadza się z joysticka Cmotion umieszczonego na podłokietniku. Takie rozwiązanie pozwala na wyjątkowo precyzyjny rozładunek także w biegu. Pomocna przy rozładunku jest też mocowana na rurze kamera dająca szerokokątny widok na przyczepę lub wóz przeładunkowy oraz duży, bo wynoszący 105 stopni, kąt wychylenia rury rozładunkowej.

Rozdrabniacze i rozrzutniki plew

Za kombajnami Trion ma iść nie tylko wydajność, ale i łatwość obsługi i regulacji. Dlatego w tych maszynach ręcznie, bez używania jakichkolwiek narzędzi, można na przykład zmieniać w dwóch zakresach obroty rozdrabniacza słomy. Wystarczy tylko wcisnąć lub wyciągnąć dedykowaną, zamocowaną przy rozdrabniaczu dźwignię. Będąc przy temacie rozdrabniaczy warto dodać, że wyposażenie standardowe modeli Trion 400 i 700, czyli maszyn z węższym kanałem przepływu masy, będzie stanowił rozdrabniacz Standard Cut z 52 nożami, dla którego alternatywą jest Special Cut z 72 nożami. W kombajnach Trion 600 z szerokim kanałem standardowo montowany będzie rozdrabniacz Standard Cut z 64 nożami. W opcji będzie można zamówić rozdrabniacz Special Cut z 88 nożami.

– Równie prosta jest regulacja ustawiania blach prowadzących rozrzutnika plew, w celu dostosowania go do potrzebnej szerokości wyrzutu. Jest ona przeprowadzona ręcznie, bez konieczności używania dodatkowych narzędzi – podkreśla Christian Schulte. – A jeżeli mówimy o rozrzutniku plew to warto dodać, że nowe kombajny będzie można wyposażyć w dwa, umieszczone na ramionach tylnych świateł, czujniki rejestrujące boczny wiatr i nachylenie terenu. I właśnie na podstawie tych pomiarów korygowany jest wyrzut sieczki i plew.

Claas postawił na Cumminsa

Zaskoczeniem w nowych kombajnach są jednostki napędowe. Nie są to motory Mercedes-Benz ani MAN jak w kombajnach Lexion, ale produkowane w Wielkiej Brytanii silniki amerykańskiej marki Cummins. Trion to nie pierwsze kombajny Claasa napędzane silnikami tego producenta. W 2019 roku jednostki tej marki wprowadzono w małych czterowytrząsaczowych modelach Avero 160 i 240 zastępując nimi motory Perkinsa. Ta zmiana – jak zapewniał wtedy niemiecki producent – była podyktowana tym, że motory Cummins nie posiadały układu recyrkulacji spalin EGR. Tym samym układ oczyszczania spalin, oparty na technologii SCR, filtrze cząstek stałych DPF i katalizatorze utleniającym DOC, zajmował mniej miejsca, co w rezultacie poprawiło dostęp do elementów wymagających obsługi i konserwacji. Podobnej argumentacji użyto także w przypadku kombajnów Trion. Claas podkreśla, że znaczenie miało też to, że Cummins jest największym niezależnym producentem silników na świecie, a na motorach tej marki procuje już ponad milion maszyn rolniczych. Z oferty tego producenta firma Claas wybrała dwa motory – Cummins B6.7 o pojemności 6,7 litra, który napędza kombajny serii Trion 500 i model Trion 640 oraz Cummins L9 o pojemności 8,9 litra stanowiący siłę napędową modeli Trion 650 i 660 oraz topowych kombajnów z serii Trion 700.

– Istotne przy tych motorach jest to, że nie muszą być wkręcane na wysokie obroty, bo w transporcie spokojnie wystarczy 1600 obr./min, co przekłada się na niższe zużycia paliwa. Kolejne oszczędności sięgające nawet 10 procent – jak mówiono podczas prezentacji – daje inteligentny układ sterowania powiązany z systemem Dynamic Power, który redukuje moc, gdy nie jest ona potrzebna. Taka rzecz ma miejsce na przykład podczas odkładania pokosu słomy.

Kabina klasy premium

Z jak nowoczesnymi kombajnami mamy do czynienia uświadomimy sobie, gdy tylko wsiądziemy do kabiny. Została ona zaprojektowana od nowa i oferuje jeszcze więcej miejsca w obszarze głowy i stóp, w porównaniu do kabin stosowanych dotychczas. Słupki są węższe, a szyby przednia i boczne większe, co ma zapewniać lepszą widoczność,. Kombajny zyskały światła ledowe a wycieraczka przedniej szyby ma zakres ruchu wynoszący 360 stopni. Na komfort pracy operatora wpływa dostępny opcjonalnie obustronnie obracany o 30 stopni skórzany fotel oraz podnóżki, które pozwalają operatorowi przyjąć optymalną pozycję w trakcie pracy. Na wyposażeniu znalazł się 30-litrowy chłodzony schowek oraz system audio z subwooferem. Do dyspozycji jest podłokietnik z joystickiem oraz dwa 12-calowe terminale. Jeden o nazwie Cemis 1200 to terminal nawigacji satelitarnej GPS, która wyręcza operatora w prowadzeniu maszyny. Innym rozwiązaniem do automatycznego prowadzenia kombajnu jest Laser Pilot z systemem Field Scanner, czyli montowany na środku dachu optyczno-elektroniczny czujnik, który rejestruje impulsami świetlnymi albo krawędź między skoszonym a stojącym łanem, albo ścieżki przejazdowe prowadząc kombajn wzdłuż tych krawędzi. Terminal Cemis 1200 daje też możliwość zdalnego przesyłania danych. Dokumentację można też pobrać za pomocą portu USB. Drugi terminal o nazwie Cebis jest zintegrowany z podłokietnikiem i pokazuje m.in. parametry pracy i wszystkie nastawy. Z tego terminala sterowany jest system Cemos Automatic i Cemos Dialog.

– Cemos Automatic to elektroniczny system optymalizacji pracy, który automatycznie wykonuje nastawy podzespołów kombajnu w zakresie oddzielania ziarna od słomy i jego czyszczenia. System bazuje na szeregu czujników, które co kilka sekund odczytują parametry kombajnu i gdy odbiegają one od przyjętych wcześniej założeń, kombajn sam zmienia m.in. prędkość jazdy, obroty bębna młócącego, szczelinę klepiska, listwę domłacającą, obroty rotora, ustawienie klap pod rotorami, prędkość wentylatora czy wielkość otwarcia sita górnego i dolnego – wyjaśnia Klaus Schäfer. – Natomiast system Cemos Dialog działa tak, że proponuje nastawy podzespołów, które mają poprawić parametry zbioru. Po ich zmianie pyta operatora o efekty, po czym, gdy nie są wystarczające, proponuje kolejne zmiany skierowane na optymalizację pracy maszyny. Działa więc na zasadzie dialogu operator-maszyna.

Wszystkie modele Trion będą dostępne na rynku europejskim od jesieni tego roku i będzie można je zamawiać na żniwa roku 2022. Wprowadzenie nowej serii na rynek Ameryki Północnej i Rosji planowane jest później, bo na żniwa roku 2023.

*550-1050 obr./min w najmniejszym kombajnie Trion 520

Przemysław Staniszewski