Pierwsze dni miesiąca, szczególnie z symbolem liścia, sprzyjają nasadzeniom iglaków, krzewów i drzew liściowych żywopłotowych i szpalerowych, a w warzywnikach – wysiewom jesiennych gatunków sałat, szpinaku czy roszponki. Warto posadzić również dymkę, by uzyskać młody i delikatny szczypior.
Natomiast dni owocowe przeznaczmy na dosadzanie roślin owocowych, w tym poziomek i truskawek. Warto również posadzić krzewy owocowe, np. borówkę wysoką, żurawinę, brusznicę, a także jabłonie i grusze. Wszystkie te gatunki lubią jesienne sadzenie – sprzyja im zarówno ciepła pogoda, jak i wysoka wilgotność podłoża. Do zimy zdążą się zakorzenić. Sadząc borówki, brusznice i żurawinę, pamiętać należy o przygotowaniu odpowiednio zakwaszonego podłoża. To także czas sadzenia aktinidii, czyli polskiego kiwi, oliwników i rokitników, które bardzo rzadko występują w naszych ogrodach, a są bardzo wartościowe.
W dzień korzenia należy zająć się jesiennymi uprawkami, czyli spulchnianiem zagonków, przekopywaniem zwolnionych miejsc po zebranych roślinach. To jest także metoda na ograniczenie występowania ślimaków, których jaja znajdują się w górnej warstwie gleby. Przekopując, wyrzucamy je na wierzch. To doskonały moment na zasilenie materiałem organicznym, np. kompostem, ale też łętami, skoszoną trawą, zgrabionymi liśćmi i różnymi tzw. resztkami pożniwnymi.
Nów sprzyja odpoczynkowi, ale już po nowiu znów rozpoczynamy nasadzenia, tym razem roślin ozdobnych. Tu pierwsze skrzypce grają chryzantemy, wrzosy, wrzośce, rozchodniki. Teraz pojawia się w sklepach ogrodniczych wiele nowości, np. ciekawe odmiany azalii, piwonii, kalin, magnolii. Nie zapominajmy o zakupie cebulek kwiatowych – zaraz będziemy je sadzić. Wilgoć dająca się odczuć w dniach liścia sprzyja nowym nasadzeniom, szczególnie iglaków i krzewów ozdobnych z liści oraz pnączy zimozielonych. Siejemy i pikujemy flance sałat w tunelach i szklarniach, ścinamy pędy do ukorzeniania, a w dzień perygeum sadzimy trawy ozdobne, zakładamy nowe trawniki. Dni owocu sprzyjają zarówno pracom pielęgnacyjnym wśród drzew i krzewów owocowych, jak i robieniu przetworów ze śliwek, antonówek, soków z pomidorów, mrożonek ze strąków fasolki szparagowej. Do prac pielęgnacyjnych należy cięcie drzew pestkowych i odsłanianie owoców na zimowych odmianach jabłoni. Sadzimy jędrne i grube truskawki i poziomki, które zagwarantują owocowanie w kolejnym sezonie. Dni korzenia sprzyjają robieniu sałatek warzywnych i zbiorowi warzyw na susz i marynaty. Nie zbierajmy jeszcze wszystkich korzeniowych, bo jesień to pora, gdy korzenie mocno przyrastają. Zatem wyrywajmy tyle, ile potrzebujemy, i zawsze tak, by zrobić miejsce pozostającym pietruszkom, marchewkom, burakom. W otwory korytarzy i nor warto włożyć kostki czosnkowe, których krety i nornice unikają. Kolejne dni kwiatowe to czas zbioru kwiatów i ziela na susze. Zebrane w tych dniach łatwiej się ususzą i zachowają ładną barwę. Usuwamy przekwitłe kwiatostany na bylinach, zmuszając je tym samym do zawiązywania nowych kwiatów. Można również zebrać nasiona z ulubionych roślin ozdobnych do siewu w przyszłym sezonie. W dni liściaste poprzedzające pełnię zbieramy kapusty odmian z przeznaczeniem na kwaszenie. Z warzywnych zagonków zbieramy sałaty, rukolę i zioła na suszenie. Korzystając z ładnej, suchej pogody możemy formować żywopłoty i krzewy o ozdobnych liściach. Kosimy trawniki i podsypujemy je jesiennymi nawozami. Po pełni dni owocowe to czas na robienie przetworów. Zbieramy dynie, cukinie, pomidory, a także kwiaty dyń i cukinii. Gdy nadchodzą chłody, zagonki z wrażliwymi roślinami przykrywamy agrowłókniną. W słoneczne dni osłony zdejmujemy. Dni korzenia sprzyjają wędrówkom gryzoni do stodół, piwnic, a krety są wtedy nadzwyczaj aktywne. Zakładajmy pułapki, ale krety traktujmy łagodnie i wywoźmy złapane gdzieś daleko. Są pożyteczne, ponieważ wyjadają wiele szkodników glebowych. Ponadto są pod ochroną. Zbieramy ziemniaki i inne korzeniowe, ale nie przekopujemy ziemi, gdyż teraz ma ona tendencję do szybkiego przesychania. W dni kwiatowe sadzimy cebule roślin ozdobnych, krokusy, narcyzy, cesarskie korony, bo te gatunki potrzebują jeszcze pokładów ciepła w glebie. Sadzimy byliny, drzewa i krzewy ozdobne z kwiatów, wysypujemy ściółki i zasilamy rośliny nawozami jesiennymi. Ostatnie dni miesiąca należą do liściowych. Sadzimy odmiany dymki na szczypior. Kosimy trawniki i zasilamy nawozami jesiennymi.
Małgorzata Wyrzykowska
r e k l a m a
