Rabarbar, inaczej zwany rzewieniem, jest byliną, którą rozmnaża się wyłącznie przez podział karp. Dokonujemy go w drugiej połowie września. Egzemplarze rozmnażane z nasion nie powtarzają cech matecznych. Jego ogonki liściowe są podstawą pierwszego wiosennego kompotu i dlatego rabarbar powinien znaleźć się w każdym ogródku.
Roślina ta nie ma dużych wymagań klimatycznych ani glebowych. Najlepsze efekty daje jednak uprawa na glebach żyznych, głęboko uprawionych i średnio wilgotnych. Nie znosi stanowisk podmokłych. Preferuje gleby o odczynie obojętnym lub lekko kwaśnym, na poziomie pH 5,6–7,0. Najwcześniej ogonki gotowe do zbioru uzyskamy, uprawiając rabarbar na glebach lekkich i stanowiskach słonecznych.
Wdzięczny za obornik
Rzewień najlepiej rośnie na glebach żyznych, głęboko uprawionych. Jego system korzeniowy sięga 1 m głębokości profilu glebowego. Najwcześniejsze zbiory uzyskamy na glebach lekkich i ciepłych, na stanowiskach słonecznych. W miejscu lekko zacienionym, również przydatnym do jego uprawy, oraz na glebach ciężkich rabarbar później wchodzi w okres plonowania. Pod nowe nasadzenia warto wybrać dobre stanowisko, najlepiej po roślinach okopowych oraz warzywach, takich jak ogórki, pomidory czy selery, bowiem plonuje około 10 lat, a zatem nie podlega zmianowaniu, które by dobrze wpływało na jego rozwój. Ponieważ rzewień jest rośliną bardzo żarłoczną, potrzebuje nie tylko przed posadzeniem, lecz także przez pierwsze kilka lat uprawy dość obfitego nawożenia obornikiem lub kompostem w ilości około 60 kg na 10 m2.
Około 10 dni przed sadzeniem zagon nawozimy nawozami fosforowymi i potasowymi, a później rokrocznie przed ruszeniem wegetacji. Kolejną dawkę wnosimy pogłównie, każdorazowo stosując po 5 g każdego z nich na metr kwadratowy. Rabarbar jest wymagający pod względem zapotrzebowania na azot, wymagane jest zatem nawet sześciokrotne pogłówne stosowanie tego składnika co około 16 dni w ilości 5 g/m2 do początku sierpnia. Później dawkujemy co 4 tygodnie.
Najlepsze pięcioletnie
Najlepsze karpy do rozmnażania uzyskamy z pięcioletnich roślin matecznych o średnicy około 50 cm z tolerancją do 10 cm. Wykopaną karpę dzielimy, przecinając ją ostrym szpadlem na kilka części. Każda z nich powinna mieć minimum jeden korzeń i jeden pąk liściowy. Po podziale sadzonki odkładamy na 2–3 dni, by miejsce podziału zaschło, co zmniejszy niebezpieczeństwo infekcji. Dobrze jest również przed sadzeniem posypać miejsce cięcia popiołem drzewnym. Po tych zabiegach sadzonki umieszczamy w glebie tak, by pąki wierzchołkowe znalazły się około 2 cm pod powierzchnią gleby. Odmiany o bujnym wzroście sadzimy w odstępach 1,5 × 1,5 m, na stanowiskach bardzo żyznych nawet 2,0 × 2,0 m, natomiast słabiej rosnące sadzimy, zachowując odstęp 1,0 × 1,0 m. Po posadzeniu obficie podlewamy, jeżeli jest taka konieczność. Cały zagon przykrywamy dobrze rozłożonym kompostem bądź obornikiem albo inną substancją organiczną, stwarzając tym odpowiednie warunki do zakorzenienia się i rozwoju. Po podzieleniu karp i zrobieniu sadzonek pozostałe karpy warto wykorzystać do pędzenia zimą. W tym celu układamy gęsto karpy w skrzynce w piwnicy, przykrywając je wilgotnym torfem. Piwnica nie może być zbyt zimna, ale koniecznie ciemna. Wtedy uzyskamy długie, delikatne ogonki liściowe.
Ważna jest wilgoć
W pierwszym roku skupiamy się na odchwaszczaniu, ponieważ liście jeszcze nie zacienią całkowicie powierzchni między roślinami. Pamiętać też trzeba o nawadnianiu, które nabiera największego znaczenia od maja do sierpnia. Wówczas roślina wymaga od 20 do 25 l wody tygodniowo. Jeśli nawozimy mineralnie, najlepiej stosować nawozy wieloskładnikowe z dodatkową porcją azotu. Innym istotnym zabiegiem jest usuwanie pędów kwiatostanowych, poczynając od maja. Pozostawione na roślinie opóźniają wzrost liści. Można przyspieszyć czas zbioru przez przykrycie roślin folią, agrowłókniną, wysokimi kloszami czy wiadrem bez dna. Po ustawieniu pojemników obsypujemy je obornikiem lub ziemią. Górny otwór naczynia również przykrywamy, aż pędy osiągną 30 cm. Tym sposobem plon uzyskamy wcześniej o około 10 dni.
Podczas zbioru nie wolno ogołocić rośliny z liści. Ogonki liściowe nadają się do zbioru już wiosną następnego roku po posadzeniu. W pierwszym roku liście są niezbędne roślinie do wzrostu i gromadzenia składników pokarmowych w korzeniach spichrzowych. Aby jej nie osłabić, zrywamy nie więcej niż jedną trzecią liści, bo tylko dzięki pozostawionym liściom roślina wypuszcza kolejne. Zbiór ogonków rozpoczynamy w kwietniu i trwa on do połowy lipca. Przedłużanie zbioru obniża plon w kolejnym sezonie. Ogonki należy wyłamywać u nasady. Nie wolno ich wycinać.
Polecane odmiany do ogrodów przydomowych to: Wczesny Hosera – najwcześniejsza, Karpow Lipskiego, Lider, Wiśniowy – odmiana wczesna, Malinowy – odmiana późna, Victoria – średnio wczesna, Holsteiner Blut – wczesna, oraz Queen Victoria – odmiana wczesna o zielonych ogonkach.
Małgorzata Wyrzykowska
