Ale kiedy liście podsychają a dojrzałość ziarna nie jest optymalna, warto ze zbiorem poczekać i rozważyć sporządzenie dla krów LKS lub kiszonego ziarna. W przypadku chowu trzody najlepiej będzie sporządzić CCM.
r e k l a m a
Nie tylko kiszonka
Tydzień temu przypominaliśmy zasady określania właściwej fazy zbioru kukurydzy na kiszonkę. W przypadku kukurydzy, niezależnie czy jest susza czy nadmiar wilgoci, zdarza się, że rośliny od dołu zasychają, ale ziarniaki są w zbyt wczesnej dojrzałości. Są też sytuacje, że właściwy moment zbioru na kiszonkę minął. Każda plantacja jest inna i właściwie każdy rolnik szuka optymalnego rozwiązania.
Zamiast kiszonki z całych roślin kukurydzy, która z uwagi na wpływ suszy będzie średniej lub złej jakości, można przecież rozważyć przetrzymanie plantacji do zbioru na ziarno. Można pomyśleć też o zbiorze kukurydzy na LKS, a jeszcze lepiej na tzw. modyfikowany LKS. Można też sporządzić CCM albo zakisić wilgotne ziarno lub mokre ziarno ześrutowane na tzw. crimping.
Liesch Kolben Schrot
Zamiast kiszonki z całych roślin kukurydzy, najmniej kłopotliwą alternatywną metodą zagospodarowania kukurydzy na paszę będzie jej zbiór na LKS. Typowy, książkowy LKS (Liesch Kolben Schrot) sporządza się z kolb kukurydzy z koszulkami, sieczkarnią wyposażoną w zrywacze kolb. Ta technologia jest zalecana dla gospodarstw o wysokiej wydajności mlecznej krów. Głównym jej zadaniem jest uzupełnienie energii w dawkach żywieniowych. Niestety, niewiele jest w Polsce maszyn wyposażonych w zrywacze kolb, dlatego od kilku lat firmy zachęcają rolników na pokazach polowych do sporządzania modyfikowanego LKS. Do tego wystarczy typowa sieczkarnia i koszenie kukurydzy na wysokości nieco poniżej osadzenia kolb (ok. 80 cm od ziemi).
Zbioru kukurydzy na kiszonkę powinniśmy dokonywać w fazie dojrzałości woskowej ziarna, gdy zawartość suchej masy wynosi od 30 do 35%. Zbioru z przeznaczeniem na LKS dokonujemy praktycznie w tej samej fazie co na kiszonkę z całych roślin, ale bardziej w kierunku górnej optymalnej zawartości suchej masy w całych roślinach. Wtedy przy cięciu nieco poniżej kolb uzyskamy w kombinowanym LKS ok. 50–55% suchej masy. Ten książkowy LKS sporządzany z samych kolb z koszulkami powinien zawierać więcej suchej masy do ok. 70%. LKS kombinowany zawierający ok. 55% suchej masy można podawać jak CCM i kiszone wilgotne ziarno, czyli w dawce do ok. 8 kg dziennie/sztukę.
r e k l a m a
Corn Cob Mix
W kiszonce z rozdrobnionych odkoszulkowanych kolb kukurydzy (Corn Cob Mix) znajduje się ziarno i osadki. Sporządzanie kiszonek z CCM zależy głównie od dostępności kombajnów z przystawkami do zbioru kolb kukurydzy. Całe kolby z osadkami rozdrabnia się i zakisza. Pasza ze względu na niewielką ilość włókna (3–4% w suchej masie) nadaje się dla trzody chlewnej, jak i dla bydła.
Zbioru kolb kukurydzy na CCM dokonuje się przed pełną dojrzałością ziarna (kiedy ziarniaków nie da się już rozłupać paznokciem), gdy zawartość suchej masy wynosi ok. 40%. Następuje to w czasie pomiędzy zbiorem kukurydzy silosowej a zbiorem kukurydzy ziarnowej.
Przy tym sposobie zbioru uzyskuje się plon o 10–20% wyższy niż przy zbiorze samego ziarna. Kiszonka z odkoszulkowanych kolb stosowana jest głównie w żywieniu trzody chlewnej. Dla bydła dawka kiszonego CCM może być taka sama jak kiszonki z wilgotnego ziarna – do 8 kg dziennie na sztukę.
Crimping – kiszone ziarno
Pasza uzyskiwana w technologii zakiszania gniecionego wilgotnego ziarna kukurydzy, zbóż i nasion strączkowych to tzw. crimping. Do zakiszania najlepsze jest dojrzałe ziarno kukurydzy. Skrobia w ziarniakach zbieranych we wcześniejszych fazach wegetacji jest bardziej podatna na rozkład w żwaczu. Kiszenie zbyt suchego ziarna kukurydzy, co w naszych warunkach klimatycznych praktycznie się nie zdarza, wymaga dodatku do niego odpowiedniej ilości wody. Wskazane jest również dodanie środków wspomagających zakiszanie.
Kukurydza nadaje się na crimping przy wilgotności ziarna powyżej 32% do maksymalnie 40%, czyli tyle ile często wynosi wilgotność przy zbiorze na ziarno.Przy korzystaniu z usługowego sporządzania takiej paszy w rękawach foliowych firmy wykorzystują wydajne gniotowniki, które są wyposażone w dozowniki do aplikacji środków konserwujących i dodawania wody do materiału zbyt suchego. Crimping z gniecionego ziarna kukurydzy można sporządzać także w silosach, na pryzmach i w big-bagach. W żywieniu bydła można dziennie podawać do 8 kg kiszonego ziarna/sztukę.
Zobacz także
To dobre dla wysokowydajnych
Wysoka koncentracja energii oraz optymalna zawartość włókna surowego powoduje, że kiszonka z całych roślin kukurydzy jest idealną paszą dla bydła. W ich żywieniu taka kiszonka powinna być podstawową paszą objętościową. Dziennie dla krów do 60% suchej masy dawki pokarmowej może stanowić kiszonka z kukurydzy. W żywieniu krów zasuszonych jej ilość w dawce pokarmowej musi być ograniczona.
Wśród bydła mlecznego są również wybitne sztuki i te trzeba żywić jeszcze lepiej, jeszcze bardziej skoncentrowaną energią. Kiszone ziarno i CCM należy traktować jak pasze treściwe. LKS jest czymś pośrednim – niby to pasza o mocno skoncentrowanej energii, ale ze względu na udział włókna należy ją traktować jako paszę objętościową. W tabeli podana jest orientacyjna wartość pokarmowa i skład chemiczny różnych pasz z kukurydzy.
