Czasem warto sięgnąć do przeszłości. Marek kucmerka znany był już w starożytności. Później ustąpił miejsca prawdopodobnie ziemniakom. Teraz ponownie pojawia się w uprawie.
To wieloletnie warzywo z rodziny selerowatych na pierwszy rzut oka nie wprawi w zachwyt. Nie ma cech szczególnych, można nawet uznać je za chwast. W stanie dzikim można spotkać marka kucmerkę w rowach, okolicach stawów, szuwarach. Roślina dorasta do 1,8 m wysokości, ma liście składające się z 5 listków (4 wąskie listki rosną parami, a piąty jest liściem szczytowym), które w trakcie dorastania się zaokrąglają i czasem zmieniają barwę na czerwoną. W czasie kwitnienia tworzy białe kwiatowe baldachy składające się z pięciopłatkowych pięknie pachnących kwiatków otwierających się wieczorem, zapylanych przez owady. Częścią najsmaczniejszą są podłużne bulwy o smaku przypominającym marchew, trochę pasternak, z orzechową nutą. Można je chrupać na surowo, gotować, dusić, piec.
Marek jest, co prawda, rośliną wieloletnią, lecz traktuje się ją jak jednoroczną, ponieważ taka charakteryzuje się najlepszymi korzonkami, szczególnie gdy zbierze się je po przymrozkach. W następnych latach korzonki są trochę łykowate. Do spożycia nadają się również części zielone – zarówno liście, jak i łodygi.
Polskie warunki mu niestraszne
Marek nie jest wymagający co do gleby i warunków klimatycznych – udaje się w niesprzyjających warunkach podczas kapryśnego lata, a także wykazuje wysoką mrozoodporność. Nie pada też ofiarą chorób i szkodników. Jednak uprawiając go, należy zadbać o dobre przygotowanie stanowiska. Ceni sobie miejsce słoneczne, stale wilgotne, lekkie, bogate w próchnicę i głęboko spulchnione, podobnie jak pod skorzonerę. Dzięki temu marek wytworzy duży i głęboki system korzeniowy, a pozyskane bulwy będą smaczne, zdrowe i dobrze rozbudowane. Brak dostatecznej wilgoci wpływa na pogorszenie smaku korzonków, które stają się włókniste.
Przed siewem konieczna stratyfikacja
Nasiona marka wysiewamy wiosną bądź jesienią. Termin jesienny jest lepszy, ponieważ nasiona przeleżą zimę w ziemi do wiosny, przechodząc naturalną stratyfikację. Wysiewając wiosną nasiona, należy je najpierw około 3 miesięcy trzymać w wilgotnym piasku w lodówce. Nasiona wysiewamy powierzchniowo i uklepujemy. Należy też utrzymywać wilgoć podłoża. Na zimę przykrywamy agrowłókniną. W fazie 2–3 liści właściwych siewki przerywamy lub rozsadzamy, zachowując odstęp około 30 cm. Inną metodą jest rozmnażanie kucmerka przez wiosenny podział karp, tak aby na każdą część przypadały minimum 3 korzenie, które sadzimy na głębokości do 7 cm.
Małgorzata Wyrzykowska
