Jakie masz tętno – ile razy twoje serce uderza w ciągu minuty? Czy wiesz, że tętno to dobry wskaźnik twojego zdrowia? Puls może ci sprawdzać dowolny lekarz podczas wizyty, ale możesz też mierzyć go samemu, wykorzystując do tego palce wskazujący i środkowy.
Dwa palce na nadgarstku
Najpierw jednak zlokalizuj miejsce, w którym dobrze da się wyczuć tętno. Najlepiej szukać na nadgarstku, wewnętrznej stronie łokcia (tam, gdzie pobierana jest krew), u podstawy dużego palca u nogi i z prawej lub lewej strony szyi.
Najwygodniejszym i najczęściej używanym do mierzenia miejscem jest nadgarstek. Kiedy już zlokalizujesz puls, przyłóż tam dwa wspomniane palce i lekko uciśnij nimi miejsce. Uciskaj przez 60 sekund i licz uderzenia.
Ile powinno ich być w minucie? Zgodnie z normami podawanymi przez Amerykańskie Stowarzyszenie Kardiologiczne, jeśli jesteś dorosły, twoje tętno powinno mieścić się w przedziale od 60 do 100 uderzeń na minutę. W wieku między 6. a 15. rokiem życia puls powinien wynosić od 70 do 100 uderzeń.
Jednak prawidłowe tętno u każdego może być inne. Zależy od wielu czynników, w tym od wieku i rodzaju wykonywanej pracy. Zakresy tętna pokazuje zamieszczona obok tabela. Pamiętać należy, że tętno poniżej 60 uderzeń na minutę nie musi oznaczać nieprawidłowości. Jeśli uprawiasz bieganie albo angażujesz się w jakąś inną umiarkowaną albo wyczynową aktywność fizyczną, twoje tętno może ustabilizować się na poziomie od 40 do 60 uderzeń.
Kiedy rośnie, kiedy spada
Zanim zaczniesz się przejmować tym, że puls jest za wysoki albo za niski, warto sprawdzić, jakie czynniki mają prawo go podwyższać albo obniżać.
Tętno zwykle jest podwyższone krótko po spożyciu kawy albo zapaleniu papierosa. Zawsze, kiedy przestraszyłeś się czegoś, żyjesz od jakiegoś czasu w lęku albo stresie. Wyższy puls jest skutkiem przebywania w gorącym i wilgotnym klimacie, ale też towarzyszy otyłości i zażywaniu niektórych leków, w tym zwłaszcza zmniejszających przekrwienie (np. antyalergiczne). Ryzykujesz też stale podwyższonym tętnem, jeśli często się upijasz.
Wyższy puls obserwowany jest też w niektórych chorobach. Najczęściej dotyczy nadczynności tarczycy i anemii, czyli małego stężenia hemoglobiny. Niektóre choroby, jak np. częstoskurcz nadkomorowy, wywołują nagły skok tętna w spoczynku. To przypadłość, która wymaga natychmiastowej interwencji lekarza. Może bowiem doprowadzić do nagłej śmierci. Częste konsumowanie dużych ilości alkoholu może skończyć się szybszym i nieregularnym tętnem – tzw. migotaniem przedsionków, co też jest zjawiskiem wymagającym natychmiastowego reagowania.
Trwale podwyższone tętno może też wskazywać na osłabienie mięśnia sercowego, który w ten sposób próbuje nadrobić straty i dostarczyć tę samą ilość krwi do tkanek. Pompuje słabiej, ale za to szybciej.
Obniżone tętno występuje natomiast u osób, które regularnie ćwiczą lub cierpią na niedoczynność tarczycy. Tętno trwalej obniżają też leki, takie jak beta-adrenolityki, czyli te stosowane w nadciśnieniu tętniczym i leczeniu stanów lękowych.
Tętnem powinieneś się bardziej zainteresować, jeśli często zdarzają ci się nieregularności w rytmie serca. To może, choć nie musi, być arytmia – choroba, którą należy leczyć.
Karolina Kasperek
r e k l a m a
