XPrzeczytałem w „Tygodniku”, że za zanieczyszczenie drogi przy przejeździe maszyną rolniczą policja może nałożyć wysoki mandat. A czy ma prawo to zrobić, jeśli rolnik zgłosi chęć posprzątania lub szybko uprzątnie te zanieczyszczenia?
YZgodnie z art. 91 Kodeksu wykroczeń, kto zanieczyszcza drogę publiczną lub na tej drodze pozostawia pojazd lub inny przedmiot albo zwierzę w okolicznościach, w których może to spowodować niebezpieczeństwo lub stanowić utrudnienie w ruchu drogowym, podlega karze grzywny do 1500 zł albo karze nagany. Także w art. 45 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo o ruchu drogowym ustanowiono zakaz zaśmiecania lub zanieczyszczania drogi.
Stosownie do art. 1 ustawy o drogach publicznych, drogą taką jest droga zaliczona do jednej z kategorii dróg, z której może korzystać każdy, zgodnie z jej przeznaczeniem, z ograniczeniami i wyjątkami określonymi w tej ustawie lub innych przepisach szczególnych. Drogę stanowi wydzielony pas terenu składający się z jezdni, pobocza, chodnika, drogi dla pieszych lub drogi dla rowerów, łącznie z torowiskiem pojazdów szynowych znajdującym się w obrębie tego pasa, przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów, ruchu pieszych, jazdy wierzchem lub pędzenia zwierząt. Dlatego też miejscem popełnienia wykroczenia z art. 91 k.w. – oprócz samej jezdni – mogą być również takie elementy drogi, jak pobocze, chodnik itd.
Zanieczyszczeniem drogi publicznej będzie takie zachowanie, które skutkuje pozostawieniem na jej powierzchni przedmiotów lub substancji, które mogą, w zależności od nasilenia ruchu, warunków atmosferycznych, widoczności, spowodować niebezpieczeństwo lub utrudnienie w ruchu. Chodzić tu może o zaśmiecanie, brudzenie, wyrzucanie na drogę określonych przedmiotów, substancji, wylewanie płynów, rozlanie lub wypadnięcie ładunku pojazdu ciężarowego, nieusunięcie rozlanego oleju silnikowego, benzyny lub rozbitego szkła. Każde zanieczyszczenie jezdni lub pozostawienie przedmiotów może stanowić utrudnienie w ruchu drogowym, a nawet spowodować niebezpieczeństwo. Jednak dopiero dodatkowe okoliczności czynią to niebezpieczeństwo lub utrudnienie realnymi.
Z treści art. 91 Kodeksu wykroczeń wynika, że dokonanie wykroczenia w nim opisanego ma miejsce wówczas, gdy jedno z zachowań wymienionych w tym przepisie mogło spowodować niebezpieczeństwo lub stanowić utrudnienie w ruchu drogowym. Takie niebezpieczeństwo lub utrudnienie nie musi faktycznie zaistnieć, bowiem wystarczy tylko możliwość jego wystąpienia.
Deklarowanie chęci posprzątania lub nawet posprzątanie drogi nie ma wpływu na odpowiedzialność za dokonane zanieczyszczenie, które mogło spowodować niebezpieczeństwo lub stanowić utrudnienie w ruchu drogowym. Oczywiście, może to wpłynąć na to, że policja udzieli jedynie nagany, a nie wystawi mandatu. Należy pamiętać, że uprzątnięcie drogi jest obowiązkiem osoby, która ją zanieczyściła.
Jak przewiduje art. 101 k.w., kto uchyla się od obowiązku oczyszczania i usuwania z odcinków dróg publicznych o twardej nawierzchni, przechodzących przez obszary o zabudowie ciągłej lub skupionej poza miastami i osiedlami, błota, kurzu, śniegu lub lodu, podlega karze grzywny do 1000 zł albo karze nagany.
Jeżeli policja decyduje się wystawić mandat, można odmówić jego przyjęcia. Wówczas sprawa trafi do sądu, który może wziąć pod uwagę ewentualne okoliczności łagodzące.
Artykuł 97 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia przewiduje, że w postępowaniu mandatowym, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, funkcjonariusz uprawniony do nakładania grzywny w drodze mandatu karnego może ją nałożyć jedynie, gdy:
schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,
stwierdzi popełnienie wykroczenia, w szczególności za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu.
Może to zrobić też w razie potrzeby po przeprowadzeniu w niezbędnym zakresie czynności wyjaśniających, podjętych niezwłocznie po ujawnieniu wykroczenia.
Nałożenie grzywny w drodze mandatu karnego nie może nastąpić po upływie 60 dni od dnia ustalenia sprawcy wykroczenia. Sprawca wykroczenia może odmówić przyjęcia mandatu karnego. Funkcjonariusz nakładający grzywnę jest obowiązany wskazać jej wysokość, określić zachowanie stanowiące wykroczenie, czas i miejsce jego popełnienia oraz kwalifikację prawną, a także poinformować sprawcę wykroczenia o prawie odmowy przyjęcia mandatu karnego i o skutkach prawnych takiej odmowy. ●
